Besloten vissersdorp in een veranderende wereld
'Zoete zee'- familieverhaal en indringend portret van een besloten vissersdorp in een snel veranderende wereld.
In het vissersdorp Bargt is het geheim van de familie Boon een goed bewaard exemplaar. Wat er jaren geleden precies is voorgevallen op de visserskotter van de familie, weten alleen de broers Japik en Izak Boon. Hun enige getuige is varensgezel Lammert. Vader Boon wijst zijn jongste zoon Izak aan als schuldige, wanneer de kotter op volle zee bijna vergaat. Dit is ten onrechte, weet Izak. Maar hij wordt niet geloofd. Het gevolg is dat Izak door zijn vader van de kotter wordt gehaald en hij gedesillusioneerd zijn geboortedorp verlaat. Hij woont inmiddels al jaren elders in een polderschuur en vist in het seizoen op paling. In de andere maanden is hij te vinden in zijn atelier, waar hij werkt als kunstschilder. Ook geestelijk neemt Izak afstand van zijn geboortedorp, waar aloude tradities en het geloof in de goddelijke voorzienigheid een belangrijk deel uitmaken van het dagelijkse bestaan.
Kasboek
Pas jaren later, op het moment dat zijn moeder naar een verzorgingshuis gaat en het ouderlijk huis in de verkoop komt, keert Izak terug naar Bargt. In een laatste poging om zijn naam te zuiveren en familiegeheimen te ontsluiten, stuit hij op forse weerstand van verschillende kanten. Het dorp sluit de gelederen en Izaks pogingen om zijn naam te zuiveren lijken te stranden. De rode draad naar het verleden is Lammert. Een gerucht dat over hem in de wereld werd geholpen door Japik en niet werd weersproken door Izak, blijkt hier een belangrijke rol te spelen in. Bij het opruimen van het ouderlijk huis vindt Izak op zolder tussen de hanenbalken een oud kasboek, dat een aantal verhelderende aanwijzingen lijkt te geven.
Meer vragen dan antwoorden
Arie Kok schildert een levensecht en liefdevol portret van een besloten vissersdorp dat de gevolgen ondervindt van de grote veranderingen dat het gebied rond de Zuiderzee vanaf het begin van de twintigste eeuw onderging. Met het ontsluiten van dit gebied komen allerlei tradities onder druk te staan.
Izak lijkt de personifiëring van de postmoderne mens, met al zijn twijfels aan het claimen van de Waarheid door zijn familie en de dorpsbewoners. Tegelijkertijd is hij niet los van het geloof van zijn vaderen. De spanning die deze tweespalt oplevert, is tot het einde van het verhaal bijna tastbaar aanwezig.
Een groter verschil lijkt nauwelijks voorstelbaar dan tussen deze twee broers. De zekere Japik, die in alles in de voetsporen van zijn vader trad, tegenover de zoeker Izak, die al jong zijn eigen weg ging. Aan het einde van het boek neemt Izak opnieuw afscheid van zijn geboortedorp, maar heeft hij daarnaast een bijzondere boodschap voor Lammert.
'Zoete zee' laat de lezer achter met een aantal onbeantwoorde vragen. En dat is meteen de kracht van dit verhaal – dat er meer vragen dan antwoorden zijn.
Arie Kok schreef eerder 'Morie' en 'Nachtmotet'.
Zoete zee
Arie Kok
2018, uitgeverij Mozaiek
320 blz., € 19,99
ISBN 9789023 953234