Goud in handen
Dit lijvige boek, met maar liefst 483 pagina's, laat zich beslist niet bespreken op deze pagina van het E.N. Daar is de inhoud kwantitatief veel te omvangrijk voor, maar ook de kwaliteit van de bijdragen is zo hoog, dat iedere poging om dit boek recht te doen in 800 woorden zal stranden. Wat vermeldt de cover?
'In een tijd van secularisatie en kerkverlating is het een hoge roeping om het blijvend waardevolle van de christelijke traditie in herinnering te roepen, te bewaren en door te geven. We hebben goud in handen, veel meer dan we ons (vergeetachtig als we zijn) bewust zijn. Vanuit deze gedachte is aan zo'n dertig opinievormers uit de breedte van de gereformeerde gezindte, de vraag gesteld welke tekst zij belangrijk vinden om door te geven.
De gekozen teksten zijn verzameld en door hen toegelicht: van Augustinus tot W. Aalders, met 'oude' en nieuwe schrijvers als Smijtegelt, À Brakel en Myseras, Gray, Erskine en ds. Ledeboer, O. Noordmans en A.A. van Ruler. We treffen ook gedichten aan van Gerrit Achterberg, Willem de Mérode en Anton van Duinkerken.
Alle teksten weerspiegelen de wijsheid, waarheid en schoonheid van de christelijke traditie en kunnen een bijdrage leveren aan onze vorming tot bewuste en, in onze tijd, weerbare christenen. Korter en bondiger kunnen we dit niet samenvatten. Het is werkelijk goud wanneer we dit boek mogen bezitten en aandachtig lezen. Het is meer dan de moeite waard, al zal ieder op zijn/haar wijze toch voorkeur hebben, maar dat moet kunnen lijden.
De inleiding van Bart Jan Spruyt op dit boek is meer dan een samenvatting, maar geeft in het kort weer wat de essentie van de verschillende bijdrages is. Bijzonder knap. Daar zou ik maar mee beginnen, dan hebt u een voorproefje van het gehele boek en het zal ongetwijfeld naar meer smaken. Alleen al het intro van Els Florijn geeft al zoveel stof tot nadenken: het gedicht van Willem de Mérode, 'Vitellus'. Het kreeg als titel mee: 'Met vreugde mijn gewin verlaten.'
Na deze opening volgt een aantal hoofdstukken met de volgende titels:
I. Komen en geloven in Christus
II. De verkondiging van het Evangelie
III. Doop en Avondmaal
IV. Muzikaal intermezzo
V. Reformatie, katholiciteit en het moderne leven
VI. Voorlaatste en laatste dingen
Het boek eindigt met de personalia van de schrijvers.
Nog even terug naar de Inleiding: Traditie als spiegel, medicijn en wegwijzer. De volgende vraag wordt gesteld en hopelijk wordt die beantwoord door het lezen van deze bijdragen.
Kan een heroriëntatie op de bronnen van de eigen traditie een bijdrage leveren aan de strijd tegen de innerlijke secularisatie die ook orthodoxe christenen blijkt te bevangen? Hier gaat het in wezen over in dit boek.
De aanleiding om tot dit boek te komen, zijn twee verontruste opinieartikelen van de predikanten Paul Visser (Amsterdam) en Kees van Ekris (Zeist). Ze verschenen in het Nederlands Dagblad van vrijdag 23 en zaterdag 24 september 2016.
De conclusie van ds. Visser was: 'Het geloof dreigt onder trouwe kerkgangers meer en meer te verkruimelen. Je merkt dat aan allerlei signalen: aan kerkgang zonder verwachting en verrassing, aan kwijnend gebedsleven. Ds. Visser stelt de vraag: Hoe komt dat?
Omdat veel trouwe kerkgangers zich niet veel meer dan een nogal gemakkelijk geloof hebben eigen gemaakt, geen geloof dat 'op leven en dood is verworven', en daarom niet bestand is tegen de kritische vragen van een wereld die het heel goed kan uithouden zonder God, en evenmin opgewassen is tegen de leegte van de harde werkelijkheid van alledag.
Er is behoefte aan een breed boek, met bijdragen van mensen van links tot rechts en weer terug, van jong en oud, mannen en vrouwen. Wim Kranendonk bood aan om als uitgever te fungeren. Het is een bijzonder waardevol boek, dat het waard is om te lezen, te herlezen en over te mediteren.
Ds. W. Visscher had voor zijn bijdragen een gedeelte gekozen uit de Institutie. Over de ijdelheid van het leven, het rechte verlangen naar het eeuwige leven en de troost die dat al in dit leven geeft.
Eenmaal schreef Paulus in zijn laatste brief op aarde: het geloof behouden, de kroon lag voor hem gereed. En ook voor allen die de Heere Jezus oprecht liefhebben. Calvijn kan ons helpen om dat venster weer helemaal in het vizier te krijgen. 'Om met een enkel woord te besluiten, het kruis van Christus triomfeert eerst dan in het hart van de gelovigen over de duivel, het vlees, de zonde en de goddelozen, als het oog geslagen wordt op de kracht van de opstanding. Dat zijn betere middelen dan paracetamol om van alle pijn verlost te zijn.
'Goud in handen', teksten uit de christelijke traditie, gekozen door reformatorische opinievormers, dr. Bart Jan Spruyt (red.). Een uitgave van De Banier onder ISBN nr. 9.789.402.906.646; Prijs € 29,95.