Italië
Italië heeft inmiddels een nieuwe regering. Deze regering heeft heel weinig met de Europese Unie. Bovendien zijn er plannen om drastisch in te grijpen in de economie. De belastingen gaan fors omlaag. Er komt een basisinkomen voor iedereen en de pensioenleeftijd gaat omlaag. De kosten belopen meer dan 100 miljard, die geleend gaat worden. Kortom, er staat wat te gebeuren in dat land? Hoe kijken we daar tegenaan?
In de eerste plaats is het natuurlijk een buitengewoon wonderlijke zaak. Italië heeft zo'n beetje de hoogste schuld van alle EU landen. Kennelijk wil men daar gewoon een schep bovenop doen. Het lijkt wel alsof men in Italië in economisch wonderland leeft. Door nog meer schulden te maken wordt het echt niet beter. Integendeel, schulden zijn lasten voor de toekomst en juist die toekomst moet veiliggesteld worden. Dat gaat echter niet lukken met nog meer schuld. Met potverteren kunnen we een land niet verder helpen. Bovendien zijn schulden in een economie alleen verantwoord als daar investeringen tegenover staan en als er sprake is van ondercapaciteit. Daar is echter helemaal geen sprake van, dus de problemen worden in Italië alleen maar groter. Wie maar een dubbeltje heeft, kan geen gulden uitgeven, een volkswijsheid die kennelijk niet meer telt in dat land. We zullen zien hoe het gaat aflopen. Erg gerust kunnen we er niet op zijn.
In de tweede plaats moeten al die extra uitgaven natuurlijk betaald worden. De belastingen gaan niet omhoog, dus zal er meer geleend moeten worden. Dat geleende geld komt dan van de Europese bank en ten diepste van de noordelijke landen, vooral Duitsland. Ook Nederland behoort tot de landen die de begroting in evenwicht houden en bijdragen aan de groei in het euroland. Er ontstaat dus de merkwaardige ontwikkeling dat zuidelijke landen geld uitgeven en dat betalen doordat burgers in de noordelijke landen daarvoor de lasten dragen. De pensioenleeftijd in ons land gaat stap voor stap omhoog en ondertussen kunnen we meebetalen aan het verlagen ervan in Italië. Men hoeft echt geen profeet te zijn om in te zien dat dit niet lang goed kan gaan. Door deze dingen neemt de spanning binnen de EU enorm toe. Onverantwoord beleid is niet iets waar de burgers steeds de schouders onder willen zetten. Bovendien is het merkwaardig dat de regering in Italië de plannen alleen kan bekostigen als er geld komt van de EU. En dat terwijl men de EU zo kritisch bejegend. Het zal dus nog heel wat problemen gaan geven over hoe verder. In ieder geval gaan we een spannende periode tegemoet.
In de derde plaats zijn toenemende spanningen natuurlijk niet echt goed voor de EU. Maar is dat erg? Ik denk eigenlijk van niet, want Europa telt natuurlijk in de wereld niet echt meer mee. Vanzelf in Frankrijk en Engeland doen de leiders net alsof ze van wereldomvattende betekenis zijn. Het doet ook wat merkwaardig aan om Macron op wereldschaal te zien opereren. Frankrijk heeft een groot verleden gehad, maar die tijd is echt voorbij. De wereld wordt bepaald door de VS, China en Rusland. Dat zijn de landen in de wereld die er echt toe doen. Wat we er verder ook van vinden, daar wordt bepaald hoe het zal gaan in economie, politiek en macht. De andere landen kunnen meer of minder bijdragen, maar echt van betekenis zal het niet zijn. Europa is geschiedenis geworden. Dat betekent dus ook dat de EU wel indrukwekkend klinkt en lijkt, maar dat we er ook weer niet al te veel van wakker hoeven te liggen. Het is als continent niet echt meer belangrijk in de wereldpolitiek. Zo is het anno 2018. Een les die in allerlei hoofdsteden nog geleerd moet worden.
Ds. W. Visscher