Met raad en daad

Zie de maan schijnt…

Kunt u mij uit de doeken doen waarom de maan zo onregelmatig aan de hemel staat, soms overdag en dan weer 's nachts op een andere plaats dan daarvoor, hoog of laag boven de horizon?

U weet waarschijnlijk wel dat onze aarde geen zuivere cirkel, maar elk jaar een ovale kring om de zon doorloopt. De maan beschrijft ondertussen om onze aarde in 27 en een derde dag een baan, die rond zou zijn als ze uitsluitend bepaald werd door de aantrekkingskracht van onze planeet, maar die uitgerekt is tot een ellips onder invloed van de ver verwijderde zon. Doch de loop van de maan wordt nog door allerlei storingen beïnvloed. Na een dag is haar baan gemiddeld 13° opgeschoven aan het uitspansel. Ziet u op een dag bij zonsondergang een volle maan opkomen, dan zult u haar een week later pas omstreeks middernacht half verlicht in het laatste kwartier waarnemen. Vervolgens zal zij telkens later verschijnen met een steeds smaller wordende sikkel tot er vlak voor zonsopkomst nog maar een smal streepje aan de oostelijke morgenhemel te ontdekken valt en ze enkele nachten helemaal niet te zien is. Na die nieuwe maan komt ze in het eerste kwartier terug aan de avondhemel. Komt de maan laat in de nacht of in de ochtend op, dan is zij natuurlijk ook overdag nog een aantal uren zichtbaar. Opvallend is, dat wij de maan soms wel 18 uur, maar een paar weken later slechts zo'n 6 uur aan de hemel zien prijken. Er is nog meer verschil: in de herfst komt de maan elke dag ca. 20 minuten later op dan de voorgaande dag en in andere jaargetijden kan dat langer duren. In de winter kan de volle maan hoog boven de horizon staan en 's zomers zal die afstand veel kleiner zijn. Die standen variëren niet alleen per seizoen, maar ook van jaar tot jaar. Zon en maan bewegen zich voor ons oog in dezelfde richting, maar de is zon veel trager, zodat er geen 27 of 28, maar 29,2 dagen verstrijken tussen twee nieuwe manen. Als gevolg daarvan kregen de oude volkeren die hun kalender op de maan (maanden) afstelden, met onregelmatigheden in hun maanjaren te maken.

Doorzakken en nathouden

De zitting van een oude rieten tuinstoel begint een tikkeltje slap te worden. Voor die helemaal 'doorzakt', wil ik de biezen graag weer strak trekken. Hoe doe ik dat?

Nu u er tijdig bij bent, kunt u volstaan met het nat maken aan de onderkant van de zitting, maar dan met héét water waarin een flinke hoeveelheid azijn. Naspoelen en bij gunstig weer in de open lucht en zon laten drogen. Ook een zeepsopje met een scheut spiritus kan de gewenste krimp veroorzaken.

Linzenmoes

Graag wil ik linzenmoes of linzensoep maken. Hebt u een recept voor mij?

We hebben voor u een recept voor linzensoep ontdekt. U heeft nodig (voor één persoon): 200 g linzen, 150 gr gesneden soepgroente, 2 aardappelen, 1 rode paprika, 1 ui, 1 kleine appel, 2 peperkorrels, 1 laurierblad en 1 eetlepel olie. Snij de ui in kleine stukjes. Kook 3/4 liter water en voeg de stukjes ui, zout, de peperkorrels, het laurierblad en de linzen toe. Dit laat u 30 minuten koken. Voeg halverwege de kooktijd de in blokjes gesneden aardappelen toe. Snij ook de paprika in blokjes en voeg dit met de soepgroente bij de soep en kook die nog 15 minuten. Snij de geschilde appel in blokjes en bak ze in de olie. Roer ten slotte de appelblokjes door de soep.

Zwartkijker

Is het schadelijk voor de gezondheid als aluminium pannen zwart worden door het koken? Met de afwas gaat die aanslag er niet uit.

Nee, het is niet schadelijk en u hoeft er niets tegen te doen. In de regel verdrijft het aluminium zelf zo'n aanslag weer.