'Broeder, schrijf toch eens!'
Na de dood van zijn vader keert Rinus Spruit (Nieuwdorp, 1946) terug naar zijn ouderlijk huis en gaat weer op de boerderij wonen. Rinus heeft een grote liefde voor het Zeeuwse landschap en beschrijft met een bijna poëtische pen de wisseling van de seizoenen. "Het land is in het najaar geploegd en heeft de winter over zich heen laten komen. Regen, vorst, sneeuw. Nu, februari, ligt het er kaal en grauw bij. Het lijkt wel of de grond na de winter wat lichter is geworden, lichter en doffer. De klei glimt niet meer. Soms strijkt er een groepje kauwen op neer, heel af en toe loopt er een haas. Een paar meeuwen, een houtduif, een fazant. Het land ligt daar als een toneel, zonder decor. (p. 7)
Rinus heeft veel interesse in het verleden van zijn familie en dit resulteert in een uitgebreid onderzoek van de brieven, documenten en oude foto's die hij vindt in oude dozen en koffers op de zolder van de boerderij. Hij leest de brieven van zijn oudtante Catharina, die aan het begin van de twintigste eeuw halsoverkop Nieuwdorp ontvluchtte en in Antwerpen belandde. Wat deed ze daar en waarom keerde ze haar geboortedorp de rug toe?
Rietdekker
Ook de twee zussen van Rinus' opa schreven brieven, maar dan vanuit Amerika. Waarom emigreerden deze vrouwen en hoe leefden ze daar? De opa van Rinus was niet zo'n schrijver, bleek uit een brief van één van de zussen: "Broeder, schrijf toch eens" is haar verzuchting in een epistel uit de dertiger jaren van de vorige eeuw.
Rinus schrijft zo beeldend, dat je het gevoel hebt dat je naast hem op de oude zolder zit en over zijn schouder meeleest in de brieven uit een ver verleden
De zoektocht van Rinus voert hem ook naar Antwerpen, waar hij de achterkleinzoons van Catharina opzoekt. Hij wordt hier allerhartelijkst ontvangen. Het blijkt dat het overhaast vertrek van oudtante Catharina een andere reden had dan altijd werd verteld. De brieven en foto's vertellen ook over het tragische motorongeluk waarbij de broer van vader, oom Marien, om het leven kwam. Een gebeurtenis die het leven van vader Spruit heeft getekend.
Op de boerderij komen ook veel herinneringen boven aan zijn vader, de rietdekker. Liefdevol kijkt Rinus terug op het leven van zijn vader, die het harde bestaan van een kleine zelfstandige in de veertiger en vijftiger jaren van de vorige eeuw leidde. Er is ook plaats voor respect en een zekere verwondering als Rinus terugdenkt aan het houvast dat zijn vader gedurende zijn leven vond in zijn geloof. En net als vader houdt Rinus een dagboek bij, gedurende zijn periode in Nieuwdorp. Gedeeltes uit beide dagboeken worden in het boek geciteerd.
Kwetsbaar
Rinus bezoekt ook de mensen uit zijn jeugd. Zoals de 93-jarige Bas Zeevaart, die zijn vader hielp met het riet snijden en bij wie vader Spruit de laatste jaren van zijn leven elke zaterdagmiddag op bezoek ging.
De schrijver ontdekt dat de zoektocht naar het verleden ook een ontdekkingsreis is naar de zin van zijn eigen bestaan. In het zoeken naar het verleden smelten het heden en de toekomst van Rinus samen. Hij ziet onder ogen waarom hij is geworden wie hij is. Rinus durft kwetsbaar te zijn en steekt zijn tekortkomingen niet onder stoelen of banken. Zijn oprechtheid is meteen ook zijn grote kracht.
Rinus, een rasverteller. Ontroerend en met veel verbeeldingskracht brengt hij zijn familiegeschiedenis tot leven. Daarnaast brengt hij zijn persoonlijke leven stukje bij beetje in kaart. En boven alles proef je de diepe liefde voor 'zijn' stukje Zeeland – de boerderij in Nieuwdorp, waar het tafelzeiltje van moeder nog steeds op de eettafel ligt. Gewoon, omdat het nog zo goed is.
Broeder, schrijf toch eens
Rinus Spruit
2017, uitgeverij Cossee
192 blz., € 18,99
ISBN 9789059 367333