'Aandacht voor monumentaal erfgoed is gegroeid'
MIDDELHARNIS – Meer dan vijftien jaar terugblikkend, ziet Maarten Raaijmakers dat er meer aandacht is ontstaan voor het monumentale erfgoed op Goeree-Overflakkee. "Men ziet kansen. Monumenten, je kunt er iets mee, het is niet altijd lastig." Raaijmakers maakte deel uit van de gemeentelijke monumentencommissie. Vorige week nam de architect en erfgoedadviseur afscheid en droeg hij het stokje over aan zijn opvolger Niels Drijvers.
Tekst en foto: Kees van Rixoort
Wethouder Daan Markwat bedankte Maarten Raaijmakers donderdag 29 maart voor zijn jarenlange inspanningen op Goeree-Overflakkee. Hij begon in 2002 in de voormalige gemeente Goedereede. Twee jaar later volgde de gemeente Middelharnis en algauw haakten ook Dirksland en Oostflakkee aan.
"De input van de monumentencommissie is onmisbaar om tot het juiste beleid en de juiste besluiten te komen", zei de wethouder. "Door de kennis van zaken vanuit cultuurhistorisch perspectief kom je tot betere plannen." Markwat memoreerde dat Raaijmakers bij een flink aantal projecten betrokken is geweest, waaronder de herbestemming van de Ceres en Fort Prins Frederik.
Waarderen
Toen Maarten Raaijmakers in 2002 de gemeente Goedereede ging adviseren, was hij nog nooit op Goeree-Overflakkee geweest. "Ik ben het eiland gaan waarderen en ik heb altijd geprobeerd die waardering over te brengen", zei hij na de toespraak van wethouder Markwat.
Kort nadat hij zijn afscheidscadeaus in ontvangst had genomen, heeft Raaijmakers nog even tijd om meer in te zoomen op zijn werk voor de monumentencommissie op Goeree-Overflakkee. Wat doet die commissie eigenlijk? "Wij adviseren het college van Burgemeester en Wethouders over bouwplannen en aanvragen van vergunningen. Vaak gaat het over het veranderen van monumenten. De monumentencommissie is deskundig op dat gebied en – heel belangrijk – onafhankelijk. Wij besluiten niets, maar geven adviezen en toetsen het beleid zoals dat is vastgesteld."
Daarnaast adviseert de commissie over welstand, want op Goeree-Overflakkee zijn 'monumenten' en welstand geïntegreerd in één commissie. Die bestaat uit mensen van Dorp, Stad en Land, een adviesorganisatie voor ruimtelijke kwaliteit, die in totaal zestig gemeenten van ruimtelijk advies dient. Bij Dorp, Stad en Land werken onder meer architecten, stedenbouwkundigen, landschapsarchitecten en archeologen.
Stadsschuur
Maarten Raaijmakers kijkt met genoegen terug op een groot project als het herbestemmen van de stadsschuur in Goedereede voor de hersteld hervormde kerk. Ook bij de herontwikkeling van fort Prins Frederik in Ooltgensplaat was hij nauw betrokken. Hij deed de bouwhistorische verkenning en maakte het beeldkwaliteitsplan. "Wij vinden dat er veel kansen zijn voor nieuw gebruik van het fort. Die moet je mogelijk maken, maar tegelijkertijd mag er een rol zijn voor bepaalde vormen van recreatie." Bij de verdere ontwikkeling van het dossier fort Prins Frederik blijft Raaijmakers na zijn afscheid nog betrokken.
Niet alles ging goed in die jaren. Raaijmakers noemt het agrarisch erfgoed een zorgenkind en vindt het jammer dat meerdere duinboerderijen bij Ouddorp de afgelopen jaren sneuvelden. "Ik heb het wel vijf of zes keer meegemaakt, en ik kon er niets aan doen. Heel spijtig, want die boerderijen zijn wel karakteristiek voor het eiland."
Denk vooruit
Hij hoopt dat er meer in stand gehouden kan worden, onder meer door het ontwikkelen van beleid op dit vlak. "Je ziet nogal eens dat twee stellen op leeftijd in één woning willen gaan wonen. Dat zou heel goed kunnen in een boerderij. Alleen is dat niet toegestaan. Ik zeg: ontwikkel er beleid op, denk vooruit. Er is voldoende op de winkel gepast. We hebben genoeg om te beschermen."
Niels Drijvers, de opvolger van Maarten Raaijmakers als lid van de monumentencommissie, hoopt te continueren wat er tot stand is gekomen ("Maarten heeft de lat hoog gelegd") en zo mogelijk nog pro-actiever te opereren. "Aan de voorkant oppakken in plaats van reageren in een later stadium", noemt hij dat. "Het maximale eruit halen voor alle betrokkenen. Kansen bemiddelen."
Drijvers heeft al gezien dat er veel kleinschaligheid is op Goeree-Overflakkee, maar dat er "stiekem" ook wel "grote dingen" gebeuren in de dorpskernen en het landschap. "Denk aan het fort en de Markt in Goedereede. Daar gaat het niet alleen om een dakraampje of een dakkapelletje…"
Raaijmakers vertrekt. Niet omdat hij met pensioen gaat, maar omdat hij zijn takenpakket eens kritisch heeft bekeken en hier en daar wat heeft geschoven. Verder vindt hij dat na zo'n lange tijd 'vers bloed' wenselijk is. "Ik kan terugkijken op een fantastische tijd op Goeree-Overflakkee. Ik voel me een bevoorrechte persoon. Het werk is leuk omdat het zo afwisselend is. Elk bouwplan en elke aanvraag is anders. Zo is het technisch uitgesloten dat het saai wordt."
Kom kijken
Tot slot wil Raaijmakers nog iets kwijt. Hij vertelt dat de vergaderingen van de monumentencommissie – elke twee weken – openbaar zijn en dat iedereen dus welkom is om de commissie aan het werk te zien. "Kom gerust eens kijken."