De kernen op Goeree-Overflakkee (6): Melissant
Vooruit met de geit!
MELISSANT – Varkens waren er ook. Veel dorpelingen hadden, soms samen met bekenden of familie, zo'n beest gekocht en, in tijden dat de vrieskist nog niet in bijna alle woningen stond, in stukken in een gehuurde vriesla in de coöperatieve landbouwloods gelegd. Maar met varkens onderscheidde Melissant zich niet. Wel met geiten. "Heel vroeger had 30 tot 40 procent van de mensen hier een geit. Voor de melk. Het stonk in het hele dorp naar de bokken", vertelt Cor Hakkenbrak, die geboren is in Melissant en meer dan zeventig jaar later nog altijd in het geitendorp woont.
Tekst: Kees van Rixoort, foto's: Hans Villerius
Hakkenbrak weet nog dat het trammetje op Goeree-Overflakkee reed. Met zijn vrienden zeepte hij de rails weleens in, zodat de tram bleef steken op een helling. Het was een tijd dat Melissant nog een uitgebreide middenstand telde. Cor en zijn vrouw Marieke, die eveneens in het dorp is geboren en getogen, sommen op: een timmerwinkel, vier bakkers, twee slagers, drie melkboeren, een drogist, twee grote en twee kleine kruideniers, een schoenwinkel, een garage, een zaak waar je potten en pannen kon kopen, twee tabakswinkels, een smid, een kapper, nog een smid, een fietsenzaak, nog een fietsenzaak, die ook lampen, kachels en geisers verkocht én een taxi had, een manufacturenzaak, nog een timmerwinkel, een molenaar (in een dorp zonder molen), een postkantoor, twee cafés en drie transportbedrijven.
Bij een van de transportbedrijven, C.B. Mijnders, begon Cor Hakkenbrak zijn carrière, die hij later voortzette als buschauffeur. Zijn standplaats werd toen Oude-Tonge, maar een verhuizing naar dat dorp is nooit een overweging geweest. Alleen de gedachte al om Melissant te verlaten…
Van het indrukwekkende geheel aan winkels is weinig over. Een bakker, een supermarkt en een garagebedrijf, waar je ook kunt tanken – dat is het. De snackbar is onlangs gesloten. "Maar voor je dagelijkse boodschappen hoef je het dorp niet af", vertellen Cor en Marieke. "Wij proberen zo veel mogelijk hier te kopen. Misschien bespaar je 2 euro als je in een andere winkel koopt, maar dan ben je misschien wel 4 euro kwijt aan brandstof."
Internet
De terugloop van winkels plaatsen ze in een bredere trend. "Kijk maar om je heen: in Middelharnis verdwijnen ook winkels. De mensen doen het zelf. Vooral jongeren kopen alles op internet. Het zou wel nadelig zijn als er geen supermarkt meer in Melissant zou zijn. Maar ik geloof niet dat dat zo snel gaat gebeuren. De verenigingen kopen er ook." Cor is zelf actief op de tennisvereniging. Bij de inkoop schakelt hij in de eerste plaats de Coop in het geitendorp in.
Het verenigingsleven, daar heb je meteen iets waarmee Melissant zich onderscheidt. "Vroeger kon je hier bijna alle sporten doen. Tafeltennis, gym, tennis, voetbal, dammen, schaatsen… het is er allemaal nog. De korfbal is er wel mee gestopt en de visclub bestaat ook niet meer. Tja, vroeger bleef je op je dorp om te sporten. Tegenwoordig ben je met je auto ook zo in een ander dorp."
Volgens Cor en Marieke is de sfeer in het dorp goed. Hun twee kinderen denken er ook zo over, want die zijn na kleine omzwervingen naar Oude-Tonge en Zierikzee teruggekeerd op het oude nest. Toch is er wel wat veranderd. "Vroeger kende je iedereen, dat is nu niet meer." Het begon met de nieuwbouw aan de Fabiusstraat, die heel veel 'import' naar Melissant trok. "Oudere mensen in het dorp moesten er niets van hebben", zegt Cor. "Mijn vader zou nooit door de Fabiusstraat fietsen. Nee, daar woonden mensen van buiten het dorp. Melissant trekt aan omdat je hier goedkoop kunt wonen. Je ziet ook veel jeugd die vertrokken is, op den duur weer terugkomen."
Dorps
Mensen zijn tegenwoordig meer op zichzelf, wat met zich meebrengt dat iedereen niet meer iedereen kent. Ook is de betrokkenheid op het dorp minder geworden, vinden Cor en Marieke. "Je ziet dat minder mensen meedoen aan activiteiten." Net als bij verdwijnende winkels is de boodschap: als er evenementen en activiteiten ten onder gaan, zijn de mensen daar zelf debet aan. Aan het stel uit de Bernhardstraat zal het niet liggen: "Wij zijn nog dorps."
Dat je elkaar minder ontmoet heeft bijvoorbeeld ook te maken met het feit dat iedereen een douche in huis heeft. Vroeger ging je op vrijdagavond naar het badhuis – Marieke herinnert het zich nog goed, het stond op de plaats waar nu De Melishof te vinden is – en daar kwam je altijd wel iemand tegen.
Voor het woongenot in Melissant hebben ze, alles balancerend, wel een rapportcijfer 8 over. "Het is hier rustig en sociaal. De achterdeur laat ik niet meer open, maar mijn fiets zet ik nooit op slot als ik bij de Coop ben", zegt Marieke, die eraan toevoegt dat ze toch nog wel een minpuntje heeft. "Het verpaupert een beetje. Hier en daar ziet het er niet uit. En pas op dat Melissant geen slapend dorp wordt. In Dirksland worden mooie nieuwe woningen gebouwd, maar hier… Melissant hangt er wel een beetje bij."
Import
Hoe denkt de 'import' over het geitendorp? Werner en Wiltrude van Nes wonen er nu twee jaar, zij het niet in de Fabiusstraat, maar aan de Beukelaar. Hun rapportcijfer is nog hoger: tussen 8 en 9. "Dit is een fijn dorp om te wonen. Wij zijn heel tevreden", zeggen ze in koor.
Het dorpse leven waren ze wel gewend, want ze woonden hiervoor in Zwartewaal, een voormalig vissersdorp nabij Brielle. "Het is wel vergelijkbaar, al heb je hier nog een uitgebreider winkelaanbod. In Zwartewaal is de aanblik met het haventje weer wat beter. Daar was de industrie wel heel dichtbij en ze gaan ook nog met de spoorlijn aan de slag. Verder had je er wat meer te maken met criminaliteit. Het verhardt er nogal."
Ze wonen vlak bij de imposante speelweide die Melissant rijk is. "Dat geeft levendigheid. Veel kinderen spelen buiten, mede door al die mooie toestellen natuurlijk. De kinderen zijn hier wel beleefder. Dag mevrouw, mooie hond heeft u, mag ik hem aaien. Ik denk dat de kinderen wat meer hebben meegekregen… Iedereen zegt gedag, je ziet hier normale omgangsvormen."
Superstil
De aanzet om te verhuizen was niet zozeer het dorp, maar het huis. "Een mooi vrijstaand stulpje met zo veel mogelijk zon in de tuin, direct aan de rand van de polder. We hebben niet bewust gezocht, maar het is zo gelopen. Als onze zoon ons huis in Zwartewaal niet had willen kopen, hadden we hier nu niet gewoond." Een woningadvertentie en een ritje met de cabrio naar Melissant waren echter genoeg om uiteindelijk een verhuizing naar Flakkee in gang te zetten. "We zagen ons hier direct wel wonen. De natuur is hier zo mooi… Je loopt zo lekker door de polders… Verder is het hier trouwens superstil. Dat vind ik prettig."
Een fijn dorp met aardige mensen en een goede bakker – het klinkt als een idylle. Toch heeft Werner van Nes ook nog wel een minpuntje: die onveilige tweebaanswegen N57 en N59.
Privécafé
Voelt de jeugd zich nog een beetje thuis in Melissant? Dewi van Loon (18) in ieder geval wel. "Ik ben heel blij met Melissant. Het is hier heel gemoedelijk. De sfeer is fijn. Iedereen kent elkaar en je kunt je hier gemakkelijk aansluiten", zegt ze. Dewi groeide op in buurdorp Dirksland, maar kwam op haar tiende naar het geitendorp.
"Ik heb hier al mijn vrienden en de voetbal. Als we naar de kroeg gaan, De Gouden Leeuw, dan heb je een privékroeg met je vrienden." Zoeken ze eens ander horecavertier, dan stappen ze in de auto. Dewi is dan de BOB. "Nee, dat vind ik helemaal niet erg", zegt de vwo-scholiere, die dit jaar eindexamen doet en na de vakantie rechten wil gaan studeren.
Je moet wel een auto hebben, want de bus is een drama, vindt Dewi. Wat je ook op zo'n dorp hebt, is dat er veel wordt gepraat. "Er zijn altijd verhalen. Iedereen weet waar je mee bezig bent, wat je denkt en doet. In de grote stad heb je wel meer anonimiteit." Daar heb je ook meer voorzieningen. "Tja, als je een frietje wil eten, moet je bijna een wereldreis maken." Ander 'dingetje': "Dat als je op zondag iets doet, je daarop wordt aangekeken. Jammer, vind ik, ik ben erg van leven en laten leven."
Maar wat overweegt is de gezelligheid, het maken van een praatje met iedereen, de gemoedelijke sfeer, het met elkaar begaan zijn, de rust. Van het dorp zal ze niet gauw vertrekken, al hoort ze ook wel eens andere geluiden van leeftijdgenoten. "Mijn vriend krijg ik hier niet weg. Als je hier eenmaal woont, zit je vast." Mochten er ooit kinderen komen, dan wil Dewi ze het liefst in Melissant laten opgroeien: "In alle rust en met liefde voor de natuur en de omgeving." Rapportcijfer: een 8. Zonder twijfel.
Melissant, feiten
Aantal inwoners: per 1 januari 2018: 2.151
Verenigingsgebouw
Supermarkt
Bakker
Garagebedrijf/tankstation
Café
Twee basisscholen
Meerdere kerken: Hersteld Hervormd, Gereformeerd, Gereformeerde Gemeente, Gereformeerde Gemeente in Nederland, Rooms-Katholiek.
