Goeree-Overflakkee krijgt er drie zonneparken bij
GOEREE-OVERFLAKKEE – Naast windenergie zullen we op Goeree-Overflakkee de komende tijd ook flink geïnvesteerd zien worden in zonne-energie. Heeft Deltawind al een veld met zonnepanelen, naast camping De Klepperstee te Ouddorp, op het eiland zullen er nog drie van dergelijke zonneparken bij komen. Een in de Van Pallandtpolder te Middelharnis, met energiemaatschappij Nuon als opdrachtgever, een aan de Maanezeesegorsdijk nabij de Slikken van Melissant, en een in de Adriaanpolder te Ooltgensplaat, de laatste twee in opdracht van Sunstroom Engineering. Hiermee wordt Goeree-Overflakkee opnieuw landelijk koploper waar het groene energie betreft, want door de aanleg van de nieuwe zonneparken wordt het eiland, met straks driehonderdduizend zonnepanelen, het grootste zonnepark van Nederland.
Door Hans Villerius
In totaal gaat het om 70 hectare landbouwgrond waarop de drie nieuwe zonneparken gerealiseerd zullen worden. Landbouwgrond waarop voorheen aardappelen, tarwe, suikerbieten of spruiten werden verbouwd, maar die voor akkerbouw eigenlijk te hard en te zwaar en daardoor niet zo vruchtbaar is. De gronden, gewonnen uit de zee, bevat zeer zware klei, die zorgt voor lage opbrengsten. Daarom is het voor de betreffende agrariërs aantrekkelijk om deze gronden voortaan te verpachten aan de groene stroom leveranciers.
Steeds belangrijker
Waarom wordt naast windenergie nu ook zo veel geïnvesteerd in zonne-energie? Nuon is daar duidelijk over. "Nuon en haar moederbedrijf Vattenfall willen binnen één generatie een volledig klimaatneutrale energievoorziening realiseren. Om dit doel te bereiken investeren we onder andere fors in zon en wind en in verdere elektrificatie van de energievoorziening en faseren we het gebruik van fossiele brandstoffen, zoals kolen, uit. Voor het behalen van de duurzame doelstellingen zijn alle technologieën nodig. En zonne-energie wordt daarbij steeds belangrijker, zowel op daken als grootschalig in open ruimten. Een belangrijke drijfveer achter de groei is dat zonne-energie steeds goedkoper wordt. Op bedrijventerreinen zien we nog veel onbenut potentieel. Maar ook gemeenten zouden locaties kunnen selecteren om zonneparken aan te leggen, bij voorkeur van een schaalgrootte van meer dan 25 MW. Want grotere projecten dragen relatief veel bij aan het halen van de duurzaamheidsdoelstellingen en aan het creëren van kostenreducties."
Synergie
Op ingeven hiervan gaat Nuon zelfstandig grootschalige zonneparken ontwikkelen. Het eerste grote zonnepark in Nederland dat Nuon realiseert, komt bij windpark Haringvliet, achter de milieustraat in de Van Pallandtpolder, 42 hectare groot en met 125.000 á 150.000 zonnepanelen. Nuon realiseert hier ook een windpark en gaat op dezelfde grond ook het zonnepark aanleggen. Dit om de aansluiting van het windpark op het stroomnet zo goed mogelijk te benutten. Zo ontstaat er synergie tussen wind en zon. Het vermogen van het zonnepark bedraagt zo'n 40 MW. Hiermee kunnen naar verwachting tussen de 12.500 en 15.000 huishoudens van groene stroom worden voorzien. Het is de bedoeling het park binnen twee en een half jaar in gebruik te kunnen nemen.
Daarnaast gaat Nuon werken aan opslag van duurzame energie in batterij-installaties. In het aanbod van duurzame energie kunnen namelijk grote pieken en dalen voorkomen, zeker als het gaat om windenergie. Opslag van groene energie in batterij-installaties kan dergelijke verschillen opvangen. Ook het zonnepark in Middelharnis zal van zo'n installatie worden voorzien.
Grootschalig
Sunstroom Engineering moedigt het gebruik van zonne-energie eveneens zeer aan. Het is een ingenieursbureau dat zich bezighoudt met het ontwerp, de bouw en het onderhoud van hernieuwbare energiecentrales. Daarnaast heeft het bedrijf ervaring op het gebied van energie uit biomassa en waterkracht. In Nederland werkt Sunstroom aan een aantal projecten waarbij zonne-energie centraal staat. Voornamelijk vrijstaande zonneparken die aangesloten worden op de bestaande distributienetwerken van energiebedrijven.
"Tot op heden wordt zonne-energie hoofdzakelijk toegepast bij kleinverbruikers binnen het midden- en kleinbedrijf en bij particulieren", geeft Sunstroom aan. "Het betreft vooral zonnepanelen op daken, waarbij de geproduceerde elektriciteit met name voor eigen gebruik wordt benut; een surplus wordt aan het netwerk geleverd. Maar lang niet al het dakoppervlak in Nederland is op dit moment geschikt voor het opwekken van zonne-energie. Daarom zijn er andere locaties nodig om optimaal van zonne-energie gebruik te kunnen maken en wordt het momenteel in Nederland steeds gangbaarder om zonne-energie op grootschalige wijze op te wekken. Dat is mede het gevolg van de technologische ontwikkeling op het gebied van zonne-energie. Ieder jaar weer worden nieuwe innovaties gedaan die de efficiency van zonnecellen continue verbeteren. Maar ook door subsidiëring wordt het ontwikkelen van grootschalige zonneparken steeds meer rendabel. Het grootschalig opwekken van zonne-energie levert een belangrijk efficiencyvoordeel. Een groot zonnepark levert een grotere jaarproductie, waardoor op een hoger spanningsniveau elektriciteit kan worden aangeboden op het landelijke hoogspanningsnetwerk en er minder transportverlies optreedt. Maar voor zonneparken gelden wel randvoorwaarden. Zo moet het park een zuidelijke oriëntatie hebben en groot genoeg zijn om een zeer groot aantal zonnepanelen in lange rijen te kunnen plaatsen. Natuurlijk moet het geen last hebben van schaduwhinder op de zonnepanelen. Het park moet ook landschappelijk inpasbaar zijn. En vanzelf moet de gekozen locatie jaarlijks voldoende zonuren hebben. Gegevens van het KNMI geven aan dat in principe heel Nederland geschikt is voor een grootschalig zonnepark, maar dat het westen en het noorden het grootste zonne-aanbod geniet. Op Goeree-Overflakkee schijnt de zon zelfs vaker dan in de rest van Nederland. In Ooltgensplaat gaan we straks met 140.000 zonnepanelen elektriciteit produceren".
3 vragen aan wethouder Van der Vlugt
Drie nieuwe zonneparken leveren stroom voor 29 duizend huishoudens
De drie nieuwe zonneparken zullen voor 29 duizend huishoudens stroom opwekken, terwijl het eiland 21 duizend huishoudens heeft. Ze gaan dus straks meer groene stroom opwekken dan op het eiland gebruikt wordt. De vraag die dan rijst is: als met de aanleg van de zonneparken het eiland al energieneutraal is, waarom moeten er dan nog zoveel windturbines bijkomen, waarvan de plannen juist zo veel weerstand ondervinden vanuit de bevolking? We legden deze vraag voor aan wethouder Arend-Jan van der Vlugt, die duurzaamheid en innovatie in zijn portefeuille heeft.
"Om de doelstelling 2020 Goeree-Overflakkee energieneutraal te halen, hebben we meerdere energiebronnen nodig; naast wind ook de zonneparken", reageert de wethouder. "Als wij alleen kijken naar het aantal woningen op Goeree-Overflakkee en de elektriciteitsbehoefte daarvan, klopt het dat we in 2020 een surplus aan groene energie produceren. Maar wij gebruiken op het eiland veel meer dan dat. Denk aan openbare verlichting, bedrijven en instellingen. Daarnaast houden we niet alleen rekening met elektriciteit, maar met de totale energiebehoefte. Dus ook het gebruik van gas en alle vervoersbewegingen. Als we dat allemaal doorrekenen, hebben we aan opwekkend vermogen naast de zonneparken echt ook de windmolens nodig. Veelal worden de berekeningen alleen gebaseerd op de verhouding van woningen en het opwekken van duurzame stroom."
"Daarnaast is vanuit de gemeenteraad een motie ingediend met een verzoek aan het college om ook alternatieven voor opwekking van duurzame energie te onderzoeken. De gemeente zet nu in op een mix van duurzame energiebronnen, zoals wind, zon, getij en biogas. Dit is nodig omdat deze bronnen elkaar aanvullen. Als het hard waait bijvoorbeeld schijnt meestal de zon in mindere mate. En als er veel zon is, staat er meestal minder wind. Door zowel wind- als zonne-energie te gebruiken, is er altijd duurzame elektriciteit beschikbaar. Zo zijn we in gesprek geraakt met Sunstroom en Nuon, die allebei de ambitie hadden om op het eiland grootschalige zonneparken te ontwikkelen."
1. Zijn de nieuwe zonneparken een initiatief van de gemeente, of kwamen Nuon en Sunstroom er zelf mee?
"Doordat de gemeente Goeree-Overflakkee landelijk vooroploopt op het gebied van energietransitie wekt dit de interesse van veel partijen. Zo ook van Nuon en Sunstroom. Nuon wil haar windpark in de Van Pallandtpolder combineren met het opwekken van zonne-energie en batterijsopslag. Door die opslag kan Nuon altijd groene stroom leveren. Sunstroom was nog niet actief op het eiland, maar de gemeente is hiermee in gesprek geraakt doordat Sunstroom hier een aantal grondposities ter beschikking had om grootschalige zonneparken te realiseren op kwalitatief slechte landbouwgrond. De gemeente deelt de visie dat zulke gronden zich prima lenen om ze, bij voorkeur aan de randen van ons eiland, in te zetten ten behoeve van duurzame energieopwekking."
2. Op grond van welke criteria worden plekken aangewezen als zonneparklocatie? Bepaalt de gemeente dat of hebben in dit geval Nuon en Sunstroom daar ook iets in te zeggen?
"De voorwaarden die de gemeente stelt aan de zonneparken zijn een landschappelijke inpassing en dat de percelen, om onveilige situaties te voorkomen, voorzien worden van een hekwerk. Verder wordt eerst gekeken of zonneparken passen in het duurzaamheidsbeleid van de gemeente. Dat is inderdaad het geval. Zoals gezegd, zet de gemeente in op een mix van natuurlijke energiebronnen. In overleg tussen gemeente, provincie Zuid-Holland en initiatiefnemers zijn de locaties bepaald. De voorkeur van de gemeente was wel dat de parken op minder goede of slechte landbouwgronden gerealiseerd zouden worden. Daarnaast is gekeken hoe de opgewekte stroom afgevoerd kan worden en is er nauw overleg geweest met Stedin, onze netbeheerder. De locaties waarop de zonneparken gerealiseerd worden, zijn ruimtelijk geschikt bevonden door gemeente en provincie. Ze pasten alleen niet binnen de geldende bestemmingsplannen. Daarom vond voor deze locaties een ruimtelijke procedure plaats om de aanleg van de zonneparken wel mogelijk te maken."
3. Geldt er ook een plafond voor het plaatsen van duurzame energiebronnen op het eiland?
"Het maximum aan windenergie is 225 MW en voor zonneparken geldt dat het voorlopig in ieder geval blijft bij de drie nieuwe zonneparken en het bestaande zonnepark Ouddorp aan Zee. Voor energieopwekking met zonnepanelen wordt nu de focus gelegd op het benutten van daken op onder meer woningen en bedrijven."
"Er wordt nog wel volop inzet om de Getijdencentrale in de Brouwersdam te realiseren. De omvang van de centrale zal afgehangen van de grootte van de doorlaat in de Brouwersdam om getij terug te brengen in de Grevelingen. De waterkwaliteit van de Grevelingen is na de aanleg van de Brouwersdam achteruitgegaan doordat het water stil is komen te staan en er zuurstofloosheid is gaan optreden. Door de getijdenwerking deels terug te brengen in de Grevelingen zal de waterkwaliteit op orde komen en kunnen wij met het plaatsen van een Getijdencentrale in de doorlaat tussen de 30 en 50 MW groene energie opwekken."
"Goeree-Overflakkee zal in 2020 ruim 100% energieneutraal zijn. Dat maakt ons eiland uniek. Maar, och nog even voor de helderheid: het was en is geen vraag of wij de windmolens nódig hadden. Door het Rijk werd Goeree-Overflakkee áángewezen als windlocatie en móeten wij de turbines eenvoudigweg plaatsen en de grote windmolenparken realiseren op ons mooie eiland. Maar uiteindelijk zien wij het nu wel zo dat we van deze dreiging tegelijk een kans hebben gemaakt waardoor we nu in Nederland koploper zijn in de energietransitie!"
