Afbeelding
Foto:

'Opgenomen in Hitlers buitenhuis'

Pierrot is zeven jaar als hij zijn beide ouders verliest. Voor een korte tijd vindt hij onderdak in het gezin van zijn even oude joodse vriendje Anshel Bronstein, maar uiteindelijk belandt hij in een weeshuis in Orléans. Tot zijn tante Beatrix zich over hem ontfermd. Ze neemt hem mee naar een groot huis boven op een berg. Daar werkt Beatrix als huishoudster van rijke mensen. Al snel wordt voor de lezer duidelijk dat Beatrix werkt in een bijzonder huis: de Berghof, het adelaarsnest waar Hitler zich regelmatig terug trekt.

Het leven op de Obersalzberg fascineert Pierrot enorm en langzaam maar zeker wordt hij meegetrokken in de wereld van het nazisme. Oude loyaliteiten verdwijnen en een wereld van angst, geheimen en verraad komt er voor in de plaats. Is er nog wel een weg terug voor Pierrot?

'Bedorven door macht'

Het verhaal van Pierrot beslaat het tijdvak tussen 1935 en 1946. Het boek bestaat uit drie delen die de ontwikkeling van Pierrot volgen van kleuter tot tiener. Als kleine jongen wordt hij liefdevol opgenomen op de Berghof. Zijn tante denkt dat hij hier veilig en onbezorgd op kan groeien. Pierrot leeft op de Berghof tussen enkel volwassenen en begint langzaam in de greep van het nazi-gedachtengoed te komen. Dit tot verdriet van zijn tante Beatrix. Zijn bewondering voor Hitler mondt langzaam maar zeker uit in een diepe verering en een onvoorwaardelijke loyaliteit aan de Führer. Dit blijft niet zonder desastreuze gevolgen voor degenen die Pierrot voorheen zo dierbaar waren.

In de epiloog verwoordt zijn vroegere vriendje Ashnel dit proces als volgt: "Het verhaal van een jongen die eerst liefde en fatsoen in zijn hart had, maar die zich had laten bederven door macht. Het verhaal van een jongen die dingen had misdaan die hij altijd met zich mee zou moeten dragen."

Meesterverteller

'De jongen op de berg' is een indrukwekkend verhaal over een eenzame jongen, de last van een droevig verleden en de aantrekkingskracht van een verwerpelijke ideologie.

De schuldvraag raakt aan die van de vergeving wanneer Pierrot zich richt tot Herta, het laatst overgebleven dienstmeisje in de aan het einde van de oorlog verlaten Berghof. "Is er enige kans op vergeving, Herta?" (…) "Doe nooit alsof je niet wist wat hier aan de hand was. Je hebt ogen en oren. Je hebt er ik weet niet hoe vaak bij gezeten daar in die werkkamer om aantekeningen te maken. Je hebt het allemaal gehoord. Allemaal gezien. Je wist alles. En waar jij zelf verantwoordelijk voor bent, dat weet je ook."

Een kleinigheidje dat tijdens het lezen opviel: Pierrot en Anshel lezen op al vierjarige leeftijd moeilijke boeken en gebruiken regelmatig woorden die meer bij oudere kinderen lijken te passen. Het is jammer dat er één keer (op blz. 195) een grove term in dit verder prachtige boekje wordt gebezigd.

John Boyne is een meesterverteller. Hij schildert op een sobere maar indringende manier de treurige impact van de oorlog, gezien door de ogen van een kind.

Van de hand van John Boyne (1971) verschenen eerder onder meer 'De jongen in de gestreepte pyama' en 'Het winterpaleis'. Eveneens aanraders!

+ Van de hand van meesterverteller John Boyne
+ Scherpe prijs-kwaliteit verhouding.