Bakker Israël met kleinkind.
Bakker Israël met kleinkind. Foto:

Bakkerij Van Harberden viert eeuwfeest

MELISSANT – Bakker Van Harberden nam de bakkerij in Melissant ooit over van bakker Van Brussel, die op zijn beurt opvolger was van bakker Israël. Samen omspannen ze nu een periode van honderd jaar. Reden genoeg om in 2018 regelmatig stil te staan bij dit jubileum. Dat gebeurt onder andere door middel van acties en de uitgave van het boekje 'Bakkersgeheimen'.

Door Kees van Rixoort

In december 1917 schreef D.H. Israël, in Melissant kortweg Dirk Isrel genoemd, zijn bakkerij in bij de Kamer van Koophandel. Het ligt voor de hand dat hij in januari 1918 is gestart. De bakkerij aan de Beneden Molendijk, nu Julianaweg, bestond uit niet veel meer dan een oven, een trog en een werkbank. Israël stond bekend om zijn Zeeuws witbrood en gebakjes, die hij 'tarretjes' noemde. Met tarretjes en al belandde de bakker eens in de sloot nadat hij met zijn transportfiets over de kop was geslagen.

Vier bakkers

'Tarretje', zoals Israël sindsdien bekend stond, was een markante figuur, die als een van de eerste bewoners van Melissant een vrachtwagentje kocht én kampioen op de degen was. Dirk Isrel was een van de vier bakkers in het dorp. Naast zijn zaak en een coöperatie waren er de bakkerijen van Nagtegaal en Van der Werf. En dat in een tijd dat Melissant hooguit 1400 inwoners telde.

Boven de bakkerij aan de Julianaweg was enige tijd een tandarts gevestigd. Die kreeg dagelijks, via een luik, koffie en ongetwijfeld iets lekkers vanuit de bakkerij aangereikt.

Israël deed zijn zaak in 1957 over aan bakker Teun van Brussel. Dit nadat Dirks vrouw was overleden en hij het niet zag zitten de bakkerij voort te zetten. Van Brussel, die zich algauw bekendheid verwierf met onder andere zijn Van Spijkjes, was een man die van dammen hield. Bij de oven is menig potje gespeeld. Gedart werd er ook in de zaak: wie het juiste getal wist te raken, ging met een boterletter naar huis.

In 1975 nam Jan van Harberden sr. de bakkerij over. Hij werkte bij een bakkerij in Bergambacht, maar wilde graag voor zichzelf beginnen. Dat gebeurde nadat hij een advertentie had gezien in een vakblad: bakkerij te koop in Melissant. Van Harberden maakte er de zaak van die hij voor ogen had. Dus zonder de kruidenierswaren die Van Brussel ook verkocht en mét voor Melissant nieuwe producten als de gevulde eierkoek. De winkel werd flink opgeknapt, gemoderniseerd en, in 1980, uitgebreid. Het assortiment groeide en bakkerij Van Harberden ontwikkelde zich meer en meer tot een begrip in Melissant en wijde omgeving.

Ambachtelijk blijven

In 2007 volgde de verhuizing. Aan de Julianaweg werd een fraaie nieuwe bakkerij plus winkel gebouwd. Jan van Harberden, zoon van de bakker die in 1975 in Melissant begon: "Ik wil ambachtelijk blijven werken en onze producten alleen via onze toonbank verkopen." De bakker, die recent dertig vierkante meter aan zijn pand toevoegde, onderscheidt zich niet alleen met zijn altijd vernieuwende producten, maar ook met zijn workshops, het zijn er ruim dertig per jaar.

Het boekje 'Bakkersgeheimen' is voor 7,50 euro te koop bij boekhandel Van der Boom in Sommelsdijk, boekhandel Akershoek in Ouddorp en in de bakkerij zelf. Het bevat een overzicht van honderd jaar bakken door de Melissantse bakkers Israël, Van Brussel en Van Harberden (Jan, Jan van Jan en Jan van Jan van Jan) en een aantal van hun recepten. Zoals: bolussen, appelrondo's, gevulde eierkoeken, Van Spijkjes, worstenbroodjes, Zeeuws witbrood en tarretjes. De transportfiets van Israël, waarmee hij met tarretjes en al in de sloot terechtkwam, is er nog steeds. Die is tijdens het jubileumjaar regelmatig te bewonderen als hij voor de bakkerij staat.

Verder kan het publiek diverse jubileumacties tegemoetzien in 2018. En een workshop, in februari of maart, met verhalen en recepten uit 'Bakkersgeheimen'. Het boekje is overigens geschreven en vormgegeven door Corné Verburg. Jan van Harberden bedankt hem voor het fraaie resultaat. "Boven alles willen we God danken omdat Hij ons zo rijk gezegend heeft", schrijven Jan en zijn vrouw Heleen in het voorwoord van het jubileumboekje.

Bakker van Brussel.
Bakker Van Harberden senior.
Jan en Heleen van Harberden.
Jan jr. met een gemberbrood.