'Leef het leven'
OUDDORP – Dick Bouwman schrijft al bijna veertig jaar. Korte verhalen, sprookjes voor kinderen, columns, gedichten, spirituele passages… Daarnaast maakt hij alweer heel wat jaren tekeningen en schilderijen. Een selectie van deze creatieve uitingen zijn nu gecombineerd in een boek. Het heet 'Leven leven' en het gaat over avontuur en verwondering. Half november verscheen het. De opbrengst van het boek is bestemd voor KiKa.
Als je op 66-jarige leeftijd debuteert met een boek, kun je wel zeggen dat er een roer is omgegaan. "Ik ben rond mijn dertigste begonnen met het schrijven van korte verhalen", vertelt Dick Bouwman op een regenachtige novemberochtend. "Voor mezelf of voor het voetbalkrantje. Er zaten kritische verhalen bij van een jonge, rebellerende man. En ik ben doorgegaan met schrijven, over mijzelf, mijn wereld van betekenissen en de samenleving waarin ik leef."
Een verhaal gaat over een ontmoeting met een nachtvlinder. Wat doet dat met je? Bouwman beschrijft ook het getob om dropjes uit de verpakking te krijgen en het verdwijnen van de eetlust die daar een gevolg van is. Reisimpressies, bijvoorbeeld in Nepal, zitten erbij. Net als spirituele teksten en gedichten. Maar ook zijn geboekstaafde belevenissen als wildwaterkanoër en toerskiër.
Kriskras
"Alles staat kriskras in het boek. Ik heb niet chronologisch gewerkt. Je duikelt als lezer van de ene sfeer in de andere. Er staan ook sprookjes in die je kunt voorlezen aan kinderen. Dit is een boek voor iedereen: hét kerstcadeau van 2017", aldus de schrijver, die schilderijen en tekeningen heeft toegevoegd die een link hebben met de betreffende teksten. "Soms was er eerst het verhaal, soms eerst de tekening." Bouwman beeldt graag mannelijke en vrouwelijke lichamen uit. "Het lichaam is het mooiste landschap van de natuur", verklaart hij. "Er zit zó veel expressie in, een landschap waar zoveel is te zien."
Het spirituele, een belangrijk bestanddeel van 'Leven leven', kwam een jaar of acht geleden in zijn leven. "Ik had als directeur-bestuurder van een organisatie voor kinderopvang een stressvolle baan, vooral toen ik moest bezuinigen en saneren. Ik wilde de stress managen. En dat ben ik gaan doen met onder andere yoga. Toen werd mijn vrouw ernstig ziek. Dat was ook heel stressvol." Bouwman ging de stress ook te lijf met een duidelijke dagindeling, sporten, niet meer dan twee afspraken per dag indelen en veel lezen. Spirituele teksten en boeken, het Nieuwe Testament. "Ontstressen managen, ja, dat is mogelijk, en het leven bewust in al zijn verscheidenheid en kleurrijkheid leven."
Dat lukte. Dick Bouwman spreekt over "een geschenk met veel levensbetekenis". Dat geschenk hoopt hij in zijn eigen boek 'Leven leven' door te geven aan anderen. "Het gaat over ik en mijn wereld. Hoe ik kijk naar de wereld, wat de wereld met me doet. Hier en nu, want het verleden is voorbij en de toekomst is onbekend. Leef het leven, want het leven gaat zijn eigen weg en laat zich niet leiden. Ik heb geprobeerd er grip op te krijgen, maar ik ben ermee gestopt omdat ik er ongelukkig van werd. Ik zeg: leef door, leef je leven. En sterven doe je elke keer een beetje. Je raakt bij het ouder worden kwijt, maar verlies geeft ook weer ruimte voor nieuwe dingen…"
Ons boek
Die filosofie komt heel pregnant tot uiting in de passages over de ziekte, het overlijden van zijn vrouw Dea en alle emoties – de boosheid, het verdriet en de rouw – daarover. Niet voor niets staan er op de achterflap van het boek twee foto's: van Dick en Dea. "Het is ons boek. Ze sprak en schreef mee."
Dick Bouwman beschrijft zijn rouwproces. Hij ging naar de Zuid-Franse Alpen, het gebied waar ze vroeger diverse keren samen hadden gewandeld. "In het begin liep ik hele dagen te janken, maar na verloop van tijd kreeg ik weer het gevoel dat het mooi is, zo in mijn eentje in de natuur en met al mijn herinneringen. Na een maand kwam zelfs weer de humor terug."
Een maand wandelen in de Alpen deed hem goed. Evenals het bijwonen van twee opera's daarna. Twee keer Tristan en Isolde, twee keer liefde tot in de dood. Het roer was omgegaan. "Toen sloot ik het af en nu kijk ik terug op 42 prachtige jaren met Dea. Ze maakt deel van me uit. Ze zit in mijn cellen, in mijn hart, alle jaren die ik nog leven mag."
De opbrengst van het boek is voor KiKa. "Ik hoef er geen cent aan te verdienen", zegt Dick Bouwman. Hij vertelt over het moment dat ze de boodschap kregen dat Dea niet lang te leven meer zou hebben. Ze keken door het raam van het UMC in Utrecht naar beneden en zagen daar kinderen met kanker spelen. Kale koppies op een speelplaats. Dea zei: "Als ik wist dat mijn dood een van die kinderen in leven zou kunnen houden, dan zou mijn vroegtijdige dood een stuk draaglijker zijn." Vandaar KiKa.
Met 'Leven leven' wil de schrijver zijn verhalen delen en de lezer naar zijn eigen verhaal brengen. "Iedereen schrijft uiteindelijk zijn eigen boek." Wie het boek van Bouwman koopt – het kost 24,99 euro en is uitgegeven door Boekscout – heeft daartoe volop de gelegenheid, want de kantlijnen zijn ruim en er zijn ook enkele lege pagina's.
