Geen karbonade, maar seitan, tempé, hummus en linzen
Bij veel mensen staat met kerst traditiegetrouw een bereide kalkoen op tafel. Of een rollade. Bij Annemiek, Leon en hun twee dochtertjes zeker niet. Zij eten nooit dieren en ook geen producten met dierlijke ingrediënten. Toch bestaat het kerstdiner waarschijnlijk, naast veel groente, wel uit een rollade. Een exemplaar van seitan welteverstaan: een gekruid eiwitrijk gerecht op basis van tarwegluten en edelgist, langzaam gestoofd in groentebouillon. "Heerlijk!"
Tekst: Kees van Rixoort, foto: privé-collectie
Annemiek en Leon zijn veganisten. Jaren geleden was Annemiek de enige veganist op Goeree-Overflakkee, voor zover bekend. Ze haalde er de krant mee. Nu zijn er meer. Het eilandelijke app-groepje bestaat uit vijftien veganisten, in leeftijd variërend van 15 tot bijna 60. "We wijzen elkaar bijvoorbeeld op nieuwe producten in de supermarkt. Het aanbod voor veganisten neemt toe. Het leeft en er is een behoefte aan dat soort voeding. Daar spelen fabrikanten op in."
Ze was 15 toen ze vegetariër werd en dus stopte met het eten van vlees. "Mijn moeder dacht: dat duurt drie weken en dan is het klaar", zegt Annemiek. Maar die gedachte kwam niet uit. "Ik ging me steeds meer in voedsel verdiepen en kwam erachter dat er gelatine in snoep zit. Dat een koe zwanger wordt gemaakt om ons melk te geven en dat stremsel in kaas afkomstig is van een kalfje dat niet meer leeft. Ik werd steeds verdrietiger. Er gaat zó veel schuil achter de productie van ons voedsel."
De toegenomen kennis daarover deed Annemiek drie jaar later – ze was toen 18 – besluiten veganist te worden. Veganisme is een statement tegen een systeem waarin dieren worden gezien en behandeld als gebruiksvoorwerp of productiemiddel.
"Dieren zijn wezens met gevoelens. Ze hebben angsten en kunnen blij zijn", zegt Annemiek. Vanuit die optiek ging ze verder dan het niet-eten van vlees. "Ik stopte met zuivelproducten en eieren en ging ook kritisch kijken naar mijn kleding, schoenen, cosmetica, shampoo en dergelijke." Ook die mogen van een veganist geen dierlijke bestanddelen bevatten.
Volop vleesvervangers
Is het niet moeilijk om goede alternatieven te vinden? Dat valt erg mee. In de supermarkt is dus van alles te vinden en er zijn bijvoorbeeld ook veganistische schoenen te koop. "Vijftien jaar geleden was er bijna niets. Je moest echt creatief zijn en experimenteren. Ik maakte zelf mijn vegaburgers, maar die liggen nu met veganistisch logo en al in de winkel. Er zijn volop vleesvervangers."
Een gevarieerde plantaardige voeding biedt alle voedingsstoffen om gezond en energiek te leven. "Ik ben me beter gaan voelen. Vroeger had ik nog weleens last van hoofdpijn, nu nooit meer", zegt Annemiek. "Je hoeft zonder vlees geen voedingsstoffen te missen. IJzer zit bijvoorbeeld in linzen, dadels en boerenkool. Er is havermelk en rijstmelk in de handel, zelfs veganistische kaas op basis van kokosolie. In plaats van vlees eten we graag tempé. Kool met tempé en vega-jus: Oer-Hollands. Hummus in een volkoren-wrap of op een pitabroodje – ook zo lekker. Of zoete aardappelfriet. "
De dochters doen volop mee. De een is dol op wortelsap, de ander op groene smoothies. "Juf, zitten er diertjes in", is de vraag op school als er wat te eten rondgaat in de klas.
Stoppen met kaas en dropjes was nog het moeilijkst, vertelt Annemiek. "Maar als je dan denkt aan het slachtoffer… Als veganist probeer ik mijn steentje bij te dragen. Veganisme spaart dieren en is ook beter voor de mensen. Er is veel landbouwgrond nodig om veevoer te produceren. Zet je die grond op een andere manier in, dan kun je daar meer mensen mee voeden, zodat er in andere landen minder voedselschaarste is. Het klinkt bloedserieus, maar Annemiek kan er ook wel om lachen. Als er een etentje met haar collega's op het programma staat, zegt ze: "Als er weilandje is om te grazen, ga ik mee."
Nieuwsgierig geworden naar plantaardig eten geworden ga de culinaire uitdaging aan via www.veganchallenge.nl en ontvang recepten om direct mee aan de slag te gaan.