"Het eiland waar vernieuwing plaatsvindt, híer gaat het gebeuren!"
SOMMELSDIJK – Zo'n kleine vierhonderd belangstellenden waren aanwezig tijdens het vorige week vrijdag 8 december gehouden congres Energy Island, in Het Prieel van Recreactiecentrum De Staver te Sommelsdijk. Uit alle hoeken van het land waren ze naar Goeree-Overflakkee gekomen omdat híer, op dit eiland, gebeurt waar het tijdens het congres over ging: innovatie een duurzaamheid. De aanwezigen lieten zich informeren en inspireren over duurzame innovaties in de zorg, in de food- en in de woningbouwsector en op het gebied van mobiliteit.
Tekst en foto's: Hans Villerius
Tijdens het ochtendprogramma voerden drie toonaangevende sprekers het woord, 's middags gingen de congresbezoekers uiteen om deelsessies bij te wonen en aan het eind van het programma was er de ondertekening van een groen waterstof convenant. Over het laatste berichtte onze krant afgelopen dinsdag al. Vandaag, zoals aangekondigd, een artikel over het congres.
Welkomstwoord
Tijdens zijn welkomstwoord gaf wethouder Arend-Jan van der Vlugt aan dat het goed gaat met Goeree-Overflakkee. "Een waardevolle samenwerking tussen diverse betrokken spelers in de eilandelijke samenleving – zoals tussen overheid, ondernemers en onderwijs, maar ook in de vorm van SmartWater, Paulina.nu en Eilandmarketing – maken dat er veel toekomstperspectief is. Ook met de ambitie van het eiland om in 2020 energieneutraal te zijn onderscheidt Goeree-Overflakkee zich, evenals met de vele ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en innovatie die hier plaatsvinden op het gebied van landbouw, visserij, woningbouw en zorg", aldus de wethouder.
Groene waterstofeconomie
"Goeree-Overflakkee wil in 2020 energieneutraal zijn, meer dan 120 procent zelfs", sprak Van der Vlugt. "Dit betekent dat het eiland op termijn groene energie overhoudt. Wat kan hiermee gedaan worden en, minstens zo belangrijk, hoe pakken we dat aan? De provincie Zuid-Holland heeft Goeree-Overflakkee aangemerkt als proeftuin voor duurzame innovaties in de energietransitie. Denk aan grootschalige zonneparken op land, maar ook aan innovatieve groene waterstofprojecten. Van het duurzame energieoverschot kan groene waterstof geproduceerd worden. Waterstof gaat een belangrijke rol vervullen in de energietransitie, zowel in de energiehuishouding, de mobiliteit als in de verduurzaming van grondstoffen. De ontwikkeling van vergroeningsroutes voor waterstof is van wezenlijk belang voor onze economie en voor het reduceren van de uitstoot van broeikasgassen, ook op het eiland. Uit onderzoek blijkt dat een groene waterstofeconomie op Goeree-Overflakkee kansrijk is, en een interessant voorbeeld op nationaal niveau is. In dit kader hebben de provincie Zuid-Holland en wij als gemeente Goeree-Overflakkee, samen met tien regionale partners, dit nationale congres 'Energy Island' georganiseerd, om op landelijk niveau hierover na te denken en kennis en informatie uit te wisselen", aldus Van der Vlugt. De medeorganiserende partners waren Paulina.nu, Nuon, Rabobank, Stedin, Auto Hoogenboom, Greenpoint, Wonen op Flakkee, Evides Waterbedrijf, Bouwcenter Esselink en Deltawind.
Zandtovenaar
Op aansprekende wijze werd het congres geopend met een optreden van Gert van der Vijver, alias de Zandtovenaar, samen met het duo Luizter. Een meeslepend verhaal waarin de dagvoorzitter van het congres, Jolanda Bazen, de duurzaamheidsontwikkelingen op het eiland en de daarbij spelende emoties gevoelvol verwoordde, in zowel gezongen als gesproken teksten, terwijl de Zandtovenaar op kunstige wijze in zand tekenend daar steeds wisselende beelden bij creëerde. De toon voor de kwaliteit van het congres was daarmee meteen gezet. Aansluitend namen na elkaar de drie gastsprekers hun plaats op het podium in. Het waren prof. dr. ir. Maarten Steinbuch (hoogleraar Technische Universiteit Eindhoven), prof. mr. Bernard Wientjes (hoogleraar Universiteit Utrecht en voorzitter Taskforce Bouwagenda) en dr. Steven van Eijck (oud-staatssecretaris van Financiën en algemeen voorzitter van RAI Vereniging).
Robotisering
Eerste spreker was hoogleraar Maarten Steinbuch, die uiteenzette hoe zeer de samenleving in de nabije toekomst zich zal robotiseren. Zo zeer zelfs dat een heus nieuw tijdperk zal aanbreken, net als in vroeger jaren de mechanisatie en de digitalisering. Aan de hand van enkele filmpjes liet hij zien hoe robots onderling kunnen communiceren en samenwerken. Zoals zelfstandig met elkaar een voetbalwedstrijd spelen. Ook de menselijke robot passeerde de revue, die geheel zelfdenkend – dus zonder vooraf te zijn 'geïnstrueerd' – op correcte wijze deelnam aan een tafelgesprek, inclusief bijbehorende mimiek. Of in een nog andere vorm: drie computergestuurde auto's die zonder enige vorm van menselijke besturing een kruising naderden en onderling op de juiste wijze elkaar voorrang verleenden. "Het zijn ontwikkelingen die heel snel gaan en die, eenmaal in gang gezet, steeds sneller zullen verlopen én goedkoper zullen worden, naar de Wet van Moore. We typeren deze ontwikkeling als Exponential Growth of Computing. Vandaag de dag kopen we voor duizend dollar de intelligentie van een muis, in een chip vervat. Over tien jaar kopen we voor hetzelfde bedrag de intelligentie van een mens en over dertig jaar kopen we voor datzelfde geld de intelligentie van de totale mensheid bij elkaar. Ook de ontwikkeling van auto's gaat de komende vijf á tien jaar sneller dan in de achterliggende vijftig jaar. Waar straks alle technieken smart zullen zijn, met sensoren uitgerust en zelfdenkend, gelooft u dan echt dat u over dertig jaar nog zelf uw auto bestuurt? De meeste verkeersongevallen vinden plaats door menselijk falen. Maar met de intelligentie van negenmiljard mensen in de computer van uw zelfsturende auto zit, voorzie ik dat het straks zelfs wettelijk verboden wordt dat we zelf nog onze auto's besturen…", zo schetste Steinbuch zijn toekomstbeeld. "Nog een ander voorbeeld: de mobiele telefoon. Nog maar zestien jaar geleden vond iedereen het volstrekt onzinnig om er een te hebben. Moet je nú eens kijken!" Voor de toekomst zei Steinbuch hooggespannen verwachtingen van robotica te hebben op het gebied van gezondheid en ziekte. "Niet alleen wanneer het gaat om precisiechirurgie, maar ook zal het mogelijkheden openen om kunstorganen te maken, je hersenen te koppelen aan the cloud en daardoor jezelf veel slimmer te maken, de menselijke levensverwachting te verhogen tot 150 of 200 jaar, dat ouderdom als ziekte gezien gaat worden en dat rond het jaar 2045 het mogelijk zou moeten zijn onsterfelijk te worden. De vraag dient zich straks aan welk soort mensheid we willen zijn. Dit is niet beangstigend maar gaaf!", zo besloot Steinbuch zijn referaat. "We moeten ons alleen wel bezinnen op hoe ver we willen gaan."
Burger grootste probleem
De volgende spreker, Bernard Wientjes, bracht de hoorders in het begin van zijn referaat meteen weer in het heden terug. "Alles wat de voorgaande spreker heeft gezegd, geldt niet voor de bouw en voor bouwmaterialen. Een steen is en blijft een steen en gaat nooit zelf denken, gelukkig. Wat innovatie betreft moeten wij het alleen van 3D-printers hebben. Als het erover gaat om voor 2050 energieneutraal, CO2-vrij te bouwen, en zevenmiljoen woningen in Nederland te verduurzamen, dient zich wel de vraag zich aan: hoe doe je dat?" Wientjes gaf aan dat de verhuurdersheffing voor woningcorporaties vertragend werkt op dit proces, maar dat niettemin de corporaties er klaar voor zijn. "Alleen de consument, de huurder, de bewoner is het grootste probleem: slechts één procent is geïnteresseerd in een energieneutrale woning. De grootste opgave zal daarom zijn de burgers te verleiden. Alle 4,5 miljoen particuliere woningen in Nederland zullen toch een keer aangepakt moeten worden." Volgens Wientjes is het belangrijk dat, wil het tot een doorbraak komen, netwerk- en energiebedrijven verduurzaming grootschalig aan zullen moeten pakken, bijvoorbeeld grote wijken in één keer. Met voor de bewoners enerzijds een stok achter de deur dat het moet, maar anderzijds met de garantie dat ze binnen vijf jaar hun investering zullen terugverdienen met een lagere energierekening.
Geschiedenis schrijven
Als derde en zeer energieke spreker trad Steven van Eijck voor het voetlicht. Ook hij benadrukte dat we als mensheid bezig zijn een ander tijdperk binnen te gaan, waarom het nodig wordt afscheid te nemen van oude vertrouwde systemen en over te schakelen op totaal andere, nieuwe. Zoals nu de op handen zijnde energietransitie. "We gaan stoppen met fossiele brandstoffen, maar moeten daar wel ook de voorwaarden voor scheppen. Daarbij gaat het niet in de eerste plaats om techniek, maar het gedrag van de klant moet centraal komen te staan. Gaat die ook mee in de veranderingen? Denk daarom vooral ook na over de effectiviteit en de gevolgen van maatregelen. En realiseert u zich dat u niet moet wachten op politieke overheden, maar dat u zélf aan zet bent en de regie moet nemen. En op Goeree-Overflakkee gáát het ook gebeuren! Vandaag wordt híer het groene waterstof convenant ondertekend. En daarmee schrijft het eiland beslist geschiedenis!"
Deelsessies
Tijdens de deelsessies 's middags kwamen experts op het gebied van duurzaamheid en innovatie aan het woord. Er werd dieper ingegaan op technologische zorginnovaties die een rol kunnen spelen bij het betaalbaar houden en dichtbij huis houden van de zorg. Ook duurzaam wonen en bouwen, duurzame mobiliteit en verduurzaming van de foodsector – allemaal van groot belang in de energietransitie – kwamen uitvoerig aan bod, evenals de mogelijkheden van toekomstig vervoer, het zo duurzaam mogelijk maken van nieuwe en bestaande bouw, gasloos bouwen en verduurzaming in de foodsector. Dit alles met als doel: het terugdringen van de fossiele brandstoffen en de overgang van een CO2-neutraal Nederland.
Rabobank Het Haringvliet verzorgde de deelsessie Food en presenteerde daarbij meteen het door haar uitgegeven (kook)boek Roots Seizoenen. Zie hierover een artikel elders in deze krant.
Innovation Island
Na de deelsessies, aan 't eind van de middag, sloot de Commissaris van de Koning, drs. Jaap Smit, het congres af. "Fijn hier weer te zijn, op het eiland waar vernieuwing plaatsvindt, waar er niet alleen eindeloos over wordt gepraat maar waar het ook wordt gedaan, waar groot wordt gedacht. Ondernemers en inwoners leveren hier ideeën en plannen dat het de provincie soms duizelt. In Den Haag hebben wij het daarom wel eens over Innovation Island. Want het gaat inderdaad niet alleen om duurzaamheid maar ook om innovatie." In zijn toespraak benadrukte Smit het belang van samenwerking tussen overheden en partners om de energietransitie voor elkaar te krijgen. "Waterstof is één van de belangrijkste energiedragers van de toekomst. En daarvoor is het hier vandaag een belangrijke dag, een mijlpaal, wanneer zo dadelijk het groene waterstofconvenant wordt ondertekend", zo luidde hij de ondertekening van het convenant in. "Híer gaat iets nieuws beginnen…!"
