Afbeelding
Foto:

Zuid-Afrika en de Slag om Arnhem

De tienjarige Mentje de Vries woont op een boerderij in Vierhouten. Ze is er gelukkig, ondanks dat ze al jong haar moeder verloor. Samen met haar vader vormt ze een onoverwinnelijk span. Volledig op elkaar ingespeeld runnen ze samen het kleine boerenbedrijf. Mentje gaat daarnaast graag naar school, ze is enorm leergierig. Aan het vreedzame bestaan komt plotseling een eind als vader gevangen wordt genomen, samen met de Joodse onderduikers die sinds een aantal maanden bivakkeren op een geheime plek op de boerderij.

Zowel vader als de onderduikers belanden in het strafkamp. Ook Mentje loopt gevaar en via het ondergrondse verzet komt ze terecht in het Pas-Opkamp in de bossen van Vierhouten. Hier leven diep verscholen in de dichte bebossing tientallen Joden, gestrande piloten en gezochte verzetsstrijders.

In totale onzekerheid over het lot van haar vader klampt Mentje zich vast aan Han en Bart, een jong Joods stel. Mentje, buitenkind als ze is, is naast leergierig ook praktisch ingesteld en valt in het Pas-Opkamp op door haar vindingrijkheid en durf. Inwendig voelt ze zich vaak verloren en diep eenzaam. Wanneer en hoe zal ze haar vader ooit nog ontmoeten? Ze verlangt intens naar de boerderij, naar de geur van de koeien, het vertrouwde geluid van de pomp, het spitten in de groentetuin en de bezoekjes aan de lieve oude buren.

Evacuatiebevel

Na verloop van tijd komt Mentje terecht bij een voor haar onbekende tante in Arnhem. Tante Maria is oorlogsweduwe en alleen achtergebleven met vier jonge kinderen. Inmiddels is de Slag om Arnhem in volle omvang losgebarsten en ligt de straat waar het herenhuis van tante Maria staat midden in de vuurlinie. Als tante Maria volledig instort en apathisch in de kelder zit met haar jongste kinderen, neemt Mentje de verantwoordelijkheid voor het jonge gezin op zich. Ze gaat er, ondanks de levensgevaarlijke omstandigheden op straat, op uit om voedsel en medicijnen te halen. Tussen de elfjarige Henk, de oudste zoon van tante Maria, en Mentje ontwikkelt zich een hechte vriendschap.

Tijdens een van de strooptochten naar voedsel stuiten de kinderen in een nabijgelegen tuin op twee zwaargewonde geallieerde piloten van de 4th Parachute Brigade. Deze Britse eenheid (waarvan de rekruten geselecteerd werden op moed en uithoudingsvermogen) droegen rode baretten die hen de bijnaam 'Red devils' opleverde. Een van deze zwaargewonden is Tinus, een uit Zuid-Afrika afkomstige boerenzoon. Zijn geschiedenis raakt in Arnhem vervlochten met die van Mentje. Samen met Henk en een aantal buurmannen weet Mentje de piloten te verbergen in de kelder van een leegstaand huis. Dan komt het evacuatiebevel van het Duitse leger. Alle bewoners van Arnhem moeten binnen 24 uur hun huis verlaten. Mentje neemt haar familie mee naar de boerderij in Vierhouten.

Brief met verstrekkende gevolgen

Na een barre tocht van zeven dagen arriveren ze op de plaats van bestemming. Al het vee blijkt verdwenen en de moestuin is volledig verwilderd. Met veel doorzettingsvermogen weet Mentje samen met Henk te voorzien in de voedselbehoefte van het complete gezin van haar tante. En dan is daar de bevrijding. Mentje wacht op vader. Wanneer zal hij thuis komen?

Weer thuis in Zuid-Afrika levert Tinus een strijd met zichzelf. Zijn leven is gered door Mentje. Ze zijn verbonden door een draadje van slechts zeven dagen gezamenlijke herinneringen, maar hoe kan hij haar ooit bedanken? Hij besluit een brief te sturen aan tante Maria in Arnhem. Deze brief heeft verstrekkende gevolgen voor alle betrokkenen.

Het verhaal van Mentje is een geschiedenis van geloof, hoop en liefde in een door de oorlog geteisterde wereld. Een aanrader!

Het meisje uit het verscholen dorp
Irma Joubert
2017, uitgeverij Mozaiek
510 blz., € 23,99
ISBN 9789023 950530

+ Interessante geschiedenis
+ In de kenmerkende prachtige vertelstijl van Irma Joubert