"Iedereen zou ondernemend moeten zijn!"
MIDDELHARNIS – In meer dan 160 landen staat de derde week van november in het teken van ondernemerschap. Wereldwijd staan dan talloze evenementen op de agenda en doen miljoenen mensen mee aan het leggen van verbindingen tussen ondernemende mensen enerzijds en het stimuleren en inspireren van jongeren anderzijds om innoverend te gaan ondernemen. De week draagt de naam Global Entrepreneurship Week.
Tekst en foto's: Hans Villerius
Ook CSG Prins Maurits (PM) te Middelharnis gaf hier weer invulling aan. In iedere afdeling van de school volgden leerlingen extra gastlessen, snuffelstages of voerden projectopdrachten, e.d., uit. Allemaal gericht op het stimuleren van een ondernemende houding bij de leerlingen, om ze het nut en de noodzaak van een economische strategie en de mogelijkheden met betrekking tot innovatie en ondernemerschap te laten ontdekken. En woensdagmiddag, 15 november, werd op school een netwerkbijeenkomst belegd met eilandelijke ondernemers, ondernemende leerlingen van de school, vertegenwoordigers van de gemeente én met Thomas Blekman, clinical professor aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam, als gastspreker.
Effectuation
Centraal tijdens de bijeenkomst stond de lezing van Blekman, die zijn hoorders meenam in wat het begrip Effectuation inhoudt. Effectuation is de ondernemersaanpak die gebaseerd is op vijf succesprincipes die herhaaldelijk terug te zien zijn bij succesvol ondernemerschap, ondanks dat ze haaks kunnen staan op wat ons daarover altijd werd geleerd. Het gaat om het ontsluiten van ondernemend gedrag. Om de ondernemerszin die in iedereen zit eruit te krijgen. Om zelf de kansen te zien, te benutten en waarde te creëren. Het gaat om ondernemend ondernemerschap, ofwel entrepreneurship. Daarin ligt opgesloten dat niet iedere ondernemer entrepreneur is, hoewel iedere entrepreneur wel ondernemer is.
Stappenplan
Professor Blekman omschreef de kern van het ondernemer zijn als "comfortabel zijn bij het niet-comfortabel zijn". Dat vroeg vanzelf om nadere uitleg. Samenvattend komt het erop neer dat het de kracht van een ondernemer is wanneer hij in staat is om in korte tijd zijn eerste omzetten te creëren én om op een goede manier in te spelen op allerlei, juist ook teleurstellende, veranderingen en gebeurtenissen. "Dan kun je je onder oncomfortabele omstandigheden toch comfortabel voelen." Hoe je dat doet, beschreef Blekman in zijn boek 'Ondernemer in 100 dagen' en legde hij deze middag aan de hand van een stappenplan uit.
"Uiteraard ga je allereerst na of je ondernemersplannen haalbaar zijn. Vervolgens is het belangrijk om die plannen in slechts kleine stapjes tegelijk te realiseren, maar wel met een andere manier van risiconemen en anders naar risico's kijken dan je gewend bent. Dat bevat misschien een logica die onlogisch lijkt en waardoor je je eerder oncomfortabel voelt. Ondernemers nemen immers risico's om verdere stappen te kunnen zetten en zijn daar expert in. Maar je moet juist aan risicoverkleining werken, om stappen te kunnen zetten die anderen niet zouden zetten. Daarbij is het inzetten van coöperaties onmisbaar om meer middelen beschikbaar te krijgen zonder dat het risico toeneemt. Ga dus samenwerkingen aan. En tot slot: gebruik teleurstellende ervaringen als leermoment. Het zijn cadeautjes, want ze geven je voortschrijdend inzicht!"
Smart Water
Aardig is dat Blekman tijdens zijn lezing regelmatig de link legde met de economische strategie Smart Water die op Goeree-Overflakkee wordt uitgerold en dat hier aan innovatie werkt om meer bedrijvigheid, innovatie en daarmee meer inwoners naar het eiland te trekken. "Kijkend naar Smart Water zul je je eveneens moeten afvragen: zijn de plannen haalbaar, hoe doen we het, hoe kómen we aan nieuwe ontwikkelingen, wie bepaalt de prioriteiten, op basis waarvan? En ook als het over samenwerking gaat: hoe en waarom? Samenwerking vooral om toegang tot liquide middelen te krijgen zal geen stevige grondslag blijken. Wel als het erom gaat de doelen zelf te kunnen verwezenlijken. En die doelen en gezamenlijke visie zijn duidelijk zichtbaar binnen Smart Water."
Ondernemend
"Je hebt niet het DNA van een ondernemer nodig om effectief ondernemend gedrag te ontwikkelen", zo gaf professor Blekman ten slotte aan. "Iedereen zou ondernemend moeten zijn, of je nu daadwerkelijk ondernemer bent of niet. En het is heel belangrijk om die ondernemende eigenschappen al op jonge leeftijd te ontginnen."
Dat laatste hadden ze op de PM al eerder begrepen. Want op het eiland speelt de school al een aantal jaren als initiatiefnemer een voortrekkersrol om vanuit haar onderwijsprogramma te werken aan ondernemerschap bij leerlingen en hiervoor actief verbindingen te leggen met het werkveld buiten de school. Leerlingen krijgen niet alleen extra kennis en vaardigheden, maar ook de kans om ondernemerschap en ondernemendheid (verder) te ontwikkelen. Eén van de manieren waarop dit gebeurt, is ze actief te laten zijn in een realistische onderwijscontext buiten de schoolmuren en ze daarbij te laten werken aan projecten en concrete vraagstukken van bedrijven en instellingen op het eiland. Zo doen leerlingen ervaring, vorming en vaardigheden op voor het leven. Niet dat ze later daadwerkelijk zelfstandig ondernemer moeten worden, maar ook hier gaat het er vooral om dat in hun ontwikkeling flink wordt ingezet op een ondernemende levenshouding.
Stap voor
Daarvoor werkt de PM er al een ruim aantal jaren aan dat de school meer en meer in haar omgeving raakt ingebed, door de buitenwereld bij het onderwijs te betrekken en het onderwijsaanbod zo veel mogelijk af te stemmen op de arbeidsrelevantie en de behoeften in de regio. Dit vanuit de visie dat school niet alleen in haar omgeving wil hálen, maar ook wil bréngen, namelijk bijdragen aan kennis en ontwikkeling. Dat werd woensdagmiddag meteen al duidelijk toen een drietal Havo 5 leerlingen een presentatie gaf over hun profielwerkstuk, waarmee ze voor bedrijventerreinen op Goeree-Overflakkee een wedstrijd uitschrijven op het gebied van energiebesparing, dit in samenwerking met de gemeente Goeree-Overflakkee en Rabobank Het Haringvliet. Een project dat zelfs professor Blekman zeer aansprekend vond. Maar ook Hogeschool Rotterdam was het opgevallen dat de PM zo bovengemiddeld presteert als het gaat om het vormen van leerlingen en het bijbrengen van ondernemende vaardigheden: 'Wat jullie aan het doen zijn, zouden wij eigenlijk moeten doen. Jullie zijn een stap voor'.
Om daar nog verder aan te kunnen bouwen was de netwerkbijeenkomst tijdens de Global Entrepreneurship Week van vorig jaar bedoeld als start van een jaarlijks terugkerend gebeuren en was de bijeenkomst van vorige week woensdag hier dus het vervolg op.