Als financieel bewindvoerder creëer je rust en overzicht
DIRKSLAND – Voor veel mensen is het een ver-van-mijn-bed-show. Maar voor wie bijvoorbeeld psychische of lichamelijke beperkingen heeft, moeite heeft de digitale ontwikkelingen te volgen of met problematische schulden rondloopt, kan een financieel bewindvoerder een uitkomst zijn. Mirjam Knoll uit Dirksland is zo iemand. Ze is al enige jaren actief als bewindvoerster. Aan Eilanden-Nieuws vertelt ze over haar werk.
Door Kees van Rixoort
Het is goed om te beginnen met het onderscheiden van twee soorten van financiële bewindvoering. Mirjam Knoll, die beide vormen in het dienstenpakket van haar bedrijf Knoll Bewind heeft ondergebracht: "Je hebt beschermingsbewind en schuldenbewind. Beschermingsbewind is er voor mensen die hun financiële zaken zelf niet of niet meer kunnen regelen, bijvoorbeeld door psychische of lichamelijke beperkingen. Zij hebben hulp nodig om zich te beschermen voor zichzelf en voor de maatschappij. Door de vergrijzing neemt dit toe. Schuldenbewind is er voor mensen met problematische schulden, bijvoorbeeld door echtscheiding, werkloosheid of een laag IQ. Mensen kunnen het overzicht kwijt zijn."
Stabiele schulden
Wat doet een bewindvoerder? Mirjam Knoll: "De basis is dat die de financiële huishouding overneemt. Het geld blijft van de onder bewind gestelde persoon, als bewindvoerder ga je het geld beheren. Bij schuldenbewind los je de schulden niet op, maar zorg je ervoor dat de financiële situatie stabiel wordt, er geen nieuwe schulden ontstaan en je regelingen kunt treffen. Ook wijs je op de toeslagen, kwijtscheldingen en uitkeringen waarvoor men mogelijk in aanmerking komt én bewaak je de beslagvrije voet. Wanneer de financiën stabiel zijn, verzoek je om betalingsregelingen, schuldregelingen of schuldhulpverlening bij de gemeente of zelfs om schuldsanering. Beschermingsbewind, door een bewindvoerder, moet je wel willen. Je moet bereid zijn om mee te werken. Iedereen heeft immers recht op zijn eigen ondergang, zoals de kantonrechter zegt."
Niet iedereen kan zich zomaar bewindvoerder noemen. Je moet er een opleiding voor gevolgd hebben en getoetst zijn door de rechtbank. Daarna volgt de benoeming en de inschrijving in het register van bewindvoerders. Mirjam Knoll, van huis uit bedrijfseconoom, heeft al die stappen gevolgd en is eerder dit jaar voor zichzelf begonnen na een periode bij een groot bewindvoerderskantoor. De tarieven van een bewindvoerder zijn vastgesteld door het Ministerie van Justitie & Veiligheid.
Uitbuiting
Een oude dame die begint te dementeren en haar financiën niet meer zelf kan regelen, kan haar zaken natuurlijk overdragen aan een familielid. Volgens Mirjam Knoll kan dat goed gaan, maar is het handiger om een professionele bewindvoerder in de arm te nemen. "Daarmee voorkom je dat het op verjaardagen in de familie altijd over geld gaat. Belangrijker is dat je misbruik uitsluit. Financiële uitbuiting komt nogal eens voor, niet alleen door familieleden, maar ook door bijvoorbeeld de hulp in de huishouding."
Een bewindvoerder verzoekt samen met de cliënt bij de kantonrechter om onderbewindstelling. Na een hoorzitting, wordt de bewindvoerder benoemd en neemt deze de financiën over. Hij of zij opent, bankrekeningen en ontvangt alle financiële post. "Dat is fijn, want een envelop van een deurwaarder, incassobureau of de Belastingdienst kan veel stress geven als je in de schulden zit."
De bewindvoerder handelt de financiële post af en zorgt voor betaling van de vaste lasten zoals de huur, de energierekening en de verzekeringspremies, zo veel mogelijk via automatische incasso. Voor betalingen boven 1.500 euro is goedkeuring van de kantonrechter nodig. "Het geld blijft van de cliënt, de bewindvoerder doet alleen het beheer." Wie met problematische schulden zit krijgt leefgeld, een vast bedrag voor de dagelijkse uitgaven. Eén keer per jaar legt de bewindvoerder verantwoording af aan de cliënt en aan de kantonrechter, die toezicht houdt op de bewindvoerders. Dit aan de hand van het jaarverslag.
Geen nummers
Bij grote bewindvoerdersorganisaties moeten cliënten zich op kantoor melden. Mirjam Knoll werkt anders. Zij gaat bij de mensen thuis op bezoek voor de intake. "Cliënten zijn geen nummers. Bovendien kun je dan gelijk zien hoe de mensen wonen en leven. Je kunt meedenken over bijvoorbeeld een persoonsgebonden budget of andere zorg. Vaak zijn ze blij als er iemand op bezoek komt met wie ze kunnen praten."
Hoe komt een bewindvoerder aan cliënten? Door op de sociale kaart te staan, zoals dat heet. Gemeenten, woningcorporaties, zorginstellingen, de huisarts, budgetcoaches, notariskantoren, uitvaartondernemers, familie – het zijn stuk voor stuk partijen die een bewindvoerder kunnen benaderen met de vraag of het wellicht verstandig is om de financiën van meneer X of mevrouw Y over te nemen.
Lokale Alliantie
De sociale kaart krijgt verdere invulling via het eerder dit jaar opgerichte platform De Lokale Alliantie Veilig Financieel Ouder Worden, waarvan de Dirkslandse bewindvoerder lid is. Het platform voor Voorne-Putten en Goeree-Overflakkee wil meer bekendheid geven aan financiële uitbuiting van ouderen én wat eraan te doen is. Bij de alliantie zijn bijvoorbeeld ook gemeenten, de politie, Veilig Thuis, banken en zorgorganisaties aangesloten.
Mirjam Knoll voelt zich als een vis in het water als ze aan het werk is. "Je kunt mensen echt helpen door rust en overzicht te creëren. Als bewindvoerder kun je snel extra geld regelen met toeslagen en kwijtscheldingen, of door onterechte beslaglegging te verwijderen. Ik voel me erg betrokken, soms een beetje te…"