Ferry Simonis en zijn vrouw voor hun chalet op de vestingwal.
Ferry Simonis en zijn vrouw voor hun chalet op de vestingwal. Foto: Kees van Rixoort

Strijd tegen ontruiming op het fort gaat onverdroten door

OOLTGENSPLAAT – Ze hadden hun bruin geschilderde chalet Chocola willen noemen. Maar nu de ontruiming naderbij lijkt te komen, ligt Fiasco misschien meer voor de hand. Ferry Simonis en zijn vrouw kunnen nog bijna een glimlach tevoorschijn toveren als ze het vertellen. Van een fiasco wil de gepensioneerde beeldend kunstenaar echter nog lang niet weten. Hij gaat de strijd aan en vecht het besluit van de gemeente aan om de vestingwal van het fort vrij te maken van chalets, stacaravans en andere optrekjes. Als het moet tot de Raad van State.

Door Kees van Rixoort

De stemming op Fort Prins Frederik is gedaald tot onder het nulpunt. Het moment dat het nieuwe bestemmingsplan in werking treedt komt dichterbij. En dat betekent: geen bebouwing op het bovenste gedeelte van het fort, dat een toekomst als toeristisch-recreatieve parel moet krijgen. Eigenaren krijgen de opdracht om hun soms vele jaren gedoogde woning te verplaatsen of te slopen. Op twee na: voor één huis is ooit een bouwvergunning afgegeven en de eigenaar van een ander huis heeft een persoonsgebonden beschikking. Woningen op de vestingvoet mogen blijven staan, maar moeten wel voldoen aan een beeldkwaliteitsplan.

Dat de stemming onder het nulpunt is gedaald blijkt wel uit wat Ferry Simonis om zich heen ziet en hoort: "De buren, mensen van in de tachtig, hebben gezegd dat ze er een eind aan maken als ze hier weg moeten. Huwelijken, relaties staan onder spanning. Mensen lopen bij de huisarts. Anderen zijn al tien of elf kilo afgevallen. De enige die nog positief is, ben ik. Waarom? Omdat ik denk dat de kans niet uitgesloten is dat de rechter ons gelijk geeft."

Volgens Simonis, die bijna een dagtaak heeft aan zijn strijd tegen ontruiming en zich opwerpt als de spreekbuis van de bewoners, heeft de gemeente de beginselen van behoorlijk bestuur met voeten getreden, is er sprake van miscommunicatie en is elke vorm van medemenselijkheid ver te zoeken.

Bewijs het maar

"Kijk: land, lucht en water", wijst mevrouw Simonis vanaf de veranda achter Chocola of Fiasco naar het weidse panorama. Dit, in combinatie met een bootje in de haven van Ooltgensplaat, was hun realiteit geworden ideaal toen ze hun chalet in 2007 kochten. Volgens de gemeente staat het er sinds 1983. Simonis: "In het huidige bestemmingsplan was sprake van een overdrachtsrecht. Maar daar komt de gemeente nu op terug. Ze zijn daar tot andere inzichten gekomen en zeggen: bewijs het maar. Nou, dat ga ik doen."

Begin 2014 nam de gemeenteraad het besluit om de bovenste bebouwing op het fort te saneren en de onderste bebouwing te legaliseren. Na dat besluit schakelde toenmalig wethouder Koningswoud de Dienst Landelijk Gebied in voor advies. Dat advies luidde om de niet-historische bebouwing niet te verwijderen, maar met de bewoners om de tafel te gaan om samen tot een beter aanzien van het fort te komen.

"Daar waren we heel gelukkig mee", zegt Simonis. Hetzelfde gold voor de brief die de wethouder daarna – het was inmiddels augustus 2014 – aan de gemeenteraad stuurde. Daarin staat dat het niet verstandig is om rechtlijnig te handhaven en dat de gemeente in gesprek met de bewoners zoveel mogelijk rekening wil houden met hun persoonlijke voorkeuren: verplaatsen, vertrekken of mogelijk op dezelfde plek blijven.

Van tafel geveegd

"Ze gaan rekening met ons houden, stond er. Maar helaas kwam wethouder Koningswoud te overlijden. Toen kwam er een nieuwe wethouder en die deed niets met het advies van de Dienst Landelijk Gebied", zegt Ferry Simonis. "Ik heb nog gevraagd of de gemeenteraad dit zou kunnen behandelen. Maar dat gebeurde niet. Het presidium heeft het van tafel geveegd. De raad houdt het college de hand boven het hoofd, met uitzondering van Osinga van de VVD, een coalitiepartij, die begrip voor ons heeft en de eenmansfracties van Rob Maliepaard en Aat van Alphen. Ik geloof niet dat het fort tot de aandachtsfeer van de meeste raadsleden behoort. Het is ook onderhand een ontzettend dossier, waar je je voor kapot moet schamen."

De nieuwe wethouder, Markwat, wil maatwerk toepassen op het fort. Simonis heeft daar geen vertrouwen in. Hij zegt dat alle bewoners twee ambtenaren op bezoek hebben gehad, maar dat er van een gesprek niet echt sprake was. "Het was éénrichtingverkeer, naar onze wensen is niet gevraagd. We hebben een termijn van één jaar om te ontruimen, met of zonder maatwerk, want langer – twee of drie jaar – zou gedogen betekenen. Het maatwerk bestaat uit het overdragen van onze contactgegevens aan de eigenaar van het fort. Die kan ons dan een plek aanbieden op de vestingvoet of de punt, het schootsveld. Maar daar wil niemand naartoe." Volgens Simonis wil sowieso niemand met de eigenaar in gesprek, nadat hij eenzijdig een maandbedrag voor gebruik van het park oplegde en in december geen elektra en water meer levert aan de bewoners. "Met kerst staan hier allemaal aggregaten te draaien."

Chaotisch geheel

Ook van een financiële tegemoetkoming van de gemeente voor het slopen of verplaatsen van de woningen heeft hij weinig verwachtingen. "Wat moet ik met 500 of 2000 euro. Ik heb 60.000 euro schade en er zijn ook bewoners met 120.000 euro. Een aantal blijft met een hypotheek zitten. Bovendien kun je alleen aanspraak doen op die tegemoetkoming als je meewerkt. Als je een oordeel van de rechter wil, vervalt je aanspraak op een eventueel bedrag. Terwijl iedere burger het recht heeft om naar de rechtbank te stappen. Dat is dus een onrechtmatige voorwaarde." De gemeenteraad neemt in december een besluit over de tegemoetkoming.

Wat Simonis, naar eigen zeggen eigenaar van een niet verplaatsbaar chalet, en zijn lotgenoten ook steekt is dat de optrekjes moeten verdwijnen, maar dat de grond in eigendom blijft. "Die mag je recreatief gebruiken door er een tent of een toercaravan op te zetten. Je zit dus met een waardeloos stuk grond. Wie gaat dat onderhouden? Niemand. Het gevolg is dat het er straks niet uitziet. Het wordt een chaotisch geheel: verpaupering in plaats van een pareltje."

"In december weten we twee dingen: er is duidelijkheid over de tegemoetkoming en het is bekend hoeveel aggregaten er op het terrein staan." Ferry Simonis is vastberaden. Waar veel buren de moed hebben verloren en soms al zijn vertrokken, gaat hij onverdroten door. "De strijd gaat door tot het bittere eind. Ik ben zeer gemotiveerd." Wie weet komt er nog eens Chocola op zijn chalet te staan.