Emoties lopen hoog op bij bewoners fort
OOLTGENSPLAAT – 'U maakt ons kapot.' 'Schandalig, hoe u ons behandelt.' 'U helpt ons naar de sodemieter.' Het was een emotionele bijeenkomst, woensdagavond in 't Centrum te Ooltgensplaat. De gemeente had een inloopavond georganiseerd om het voorontwerp van het bestemmingsplan Fort Prins Frederik te laten zien en toe te lichten. Dat leidde tot een grote toeloop van fortbewoners en emotionele taferelen.
Door Kees van Rixoort
De gemeente Goeree-Overflakkee is een nieuw bestemmingsplan voor het fort aan het voorbereiden. Dit om het Rijksmonument cultuurhistorisch aantrekkelijker te maken voor toeristen en recreanten én om de eigenaar meer exploitatiemogelijkheden te bieden. Het huidige bestemmingsplan dateert van begin jaren zeventig en is in 1992 herzien toen het villapark Ventjager nabij het fort is gebouwd.
Er is dus vele jaren niets gebeurd aan het juridisch-planologisch kader. "Het is veel te lang blijven liggen", zegt fortbewoner Marco van der Zant, die eraan toevoegt dat de gemeente verplicht is elke tien jaar een bestemmingsplan vast te stellen. Dat is dus niet gebeurd. Daarmee samenhangend is tegen de chalets en caravans op het fort, die volgens de gemeente op een enkele uitzondering illegaal gebouwd zijn, jarenlang niet opgetreden. Eigenaren moesten voldoen aan een beeldkwaliteitsplan. Het gedogen duurt in sommige gevallen al bijna drie decennia.
Maar daar komt nu een eind aan. "De bovenste ring moet leeg. De grond mag je houden en gebruiken om te recreëren in een tent, maar de bebouwing moet weg om een weids uitzicht op het fort te krijgen", beschrijft Van der Zant de situatie waar het nieuwe bestemmingsplan op aanstuurt. Op de bovenste ring staan veertien woningen, waarvan er twee mogen blijven staan, de een omdat er ooit een bouwvergunning voor is afgegeven, de ander omdat de eigenaar een vrijstelling van de gemeente heeft ontvangen. De woningen op de vestingvoet hoeven niet weg, maar mogen volgens het nieuwe bestemmingsplan niet groter zijn dan 60 vierkante meter. Dan wil de gemeente legaliseren.
Eigendommen
Van der Zant, die 'onder' woont, begrijpt de heftige emoties die zijn losgekomen op het fort. "Je zit aan iemands eigendommen. Medebewoner Erik van der Veen, een huurder, beaamt dat: "Iedereen heeft een eigen plekje en woont hier met plezier. De eigenaren hebben te goeder trouw een stukje grond gekocht en wat gebouwd. Het is notarieel vastgelegd. En nu wordt het zomaar teruggedraaid, terwijl de gemeente veel steken heeft laten vallen." Wat de bewoners ook stoort is dat er in het nieuwe bestemmingsplan geen sprake is van planschade.
"De stemming op het fort? Die is tot onder het nulpunt gedaald", zegt Marco van der Zant. "Veel eigenaren hebben een stevige hypotheek. Er zijn procedures om dit alles aan te vechten, tot de Raad van State. Er zijn zat eigenaren die dat willen doen. Het zou het beste zijn om met elkaar één vuist te maken."
Wat de stemming ook niet ten goede komt, is dat de eigenaar van het fort in december stopt met de levering van elektriciteit en water. Van der Veen noemt dat ontmoedigingsbeleid van de eigenaar en de gemeente. De bewoners zullen als de wiedeweerga zelf aansluitingen op het elektriciteitsnet en de waterleiding moeten realiseren, of andere maatregelen treffen, zoals het plaatsen van een aggregaat.
Volgens gemeenteraadslid Rob Maliepaard, die ook in 't Centrum rondloopt, was wethouder Piet Koningswoud op de goede weg met Fort Prins Frederik. "Er was goed overleg met de bewoners van het fort over de ontruiming van illegale bouwwerken."
Over de aanpak na het overlijden van Koningswoud, eerst door wethouder Trouwborst en later door wethouder Markwat, is hij minder tevreden. "Het verhaal is nu: uw woning is illegaal en moet weg. Ik vraag me af wat zijn beweegredenen zijn. Wat bezielt de wethouder? Ja, het is illegaal, maar sommige mensen wonen er al twintig, dertig jaar." Maliepaard zegt dat de gemeente de beurs ruimhartig moet trekken om de eigenaren die moeten ontruimen tegemoet te komen. "Twee of drie miljoen moet voldoende zijn."
Maatwerk
Tussen alle emotionele uitbarstingen door, die nog net niet ontaarden in scheldpartijen, blijft wethouder Daan Markwat de rust zelve. "Ik heb van de gemeenteraad de opdracht gekregen om de bovenste ring van het fort leeg te maken. Die opdracht voer ik uit door gesprekken aan te gaan met de bewoners over de mogelijkheden van maatwerk voor iedereen. Met de financiële consequenties van deze inventarisatie ga ik terug naar de gemeenteraad, bij voorkeur al in december, en dan is het aan de raad of die het totaalbedrag beschikbaar wil stellen. Als het een reëel bedrag is, wil ik me daar zeker hard voor maken."
Deze woorden zijn niet aan iedereen besteed. Het vertrouwen in een goede afloop – met voldoende compensatie voor een ontruiming en verhuizing – lijkt niet groot. Markwat begrijpt alle emoties: "Het heeft allemaal wel lang geduurd."