Goed nieuws voor mensen onder de zon
De boodschap van Prediker, door Dr. Jan Hoek
In deze uitgave van uitgeverij Boekencentrum mediteert de theoloog Jan Hoek over de gedachten van Prediker. Het inspireert en stemt tot nadenken. Op een geheel eigen wijze neemt de auteur ons mee door het boek Prediker. Daarbij stelt hij de volgende vragen: 'Is Prediker soms iemand die ons in de put van moedeloosheid praat, of ons zelfs in het moeras van de wanhoop brengt? Kort samengevat: de Prediker is realistisch en ook kritisch. Hij roept ons op om te midden van de raadsels en kronkelingen van het leven God te respecteren. Op de cover lees ik de volgende uitspraak: '…en intussen de scherven van het geluk op te rapen en te zien hoe die scherven schitteren in het zonlicht.'
Professor dr. Jan Hoek is hoogleraar Theologie en publiceerde vele boeken over theologische onderwerpen. Hij gaat ook als predikant elke zondag voor in de Protestantse Kerk in Nederland. In de inleiding geeft dr. Hoek verantwoording hoe hij tot deze meditaties is gekomen. Allereerst geeft hij uitleg waarom dit Bijbelboek speciaal op het Loofhuttenfeest wordt gelezen. Tijdens dit feest woont een orthodoxe Jood een poosje in een hutje. Ze denken dan in het bijzonder aan de woestijnreis van de Israëlieten. Zij leefden dagelijks uit Gods hand. De schrijver noemt hier de term daklozen. Zo zijn wij eigenlijk ook, alleen God kan ons beschutten. Eigen gebouwde zekerheden vallen weg.
Waarom kiezen de joden ervoor om op het vrolijke Loofhuttenfeest nu juist deze boekrol te lezen? Omdat de nuchterheid van de Prediker wortelt in diepe afhankelijkheid van God. De somberheid van de Prediker brengt niet tot wanhoop en hij kan – dwars door de grote vragen heen – genieten van het goede leven.
Dr. Jan Hoek wil dit boekje niet los bespreken, maar als deel van de canon, de Heilige Schrift zoals deze door de Kerk der eeuwen als Woord van God is ontvangen en erkend.
De schrijver laat – met eerbied gesproken – Prediker uitspreken. Wat het bijzondere aan deze meditaties is: telkens is het laatste woord aan het vleesgeworden Woord, denkend aan Hebreeën 1:1 '… heeft in deze laatste dagen tot ons gesproken door den Zoon.'
Lezen we in het boek Prediker telkens de vele raadsels voor mensen 'onder de zon'. Maar… door het licht van Christus, de Zon der gerechtigheid, is er echter tóch goed nieuws voor mensen onder de zon.
In dit boekje wordt in de regel de Herziene Statenvertaling gehanteerd, maar telkens ook met andere vertalingen vergeleken.
De schrijver acht de opvatting van moderne theologen ongegrond, die menen dat het laatste hoofdstuk (12) niet van de hand van de Prediker is, maar door latere vrome en orthodoxe redacteuren zou zijn toegevoegd. Dr. Hoek zet daar lijnrecht tegenover: er is nooit een handschrift aangetroffen waarin dit slothoofdstuk ontbreekt. We vinden telkens richtingwijzers van de Prediker die naar de eindconclusie toewerken. Al is het niet zo dat dit boek met een 'eind goed, al goed' eindigt. De Prediker vindt met zijn hartverscheurende vragen toch rust, maar dan in de overgave aan een God die hij onmogelijk kan narekenen.
De meditaties van Dr. Hoek eindigen met een bijzonder gedicht van William Cowper (1731-1800):
'God moves in a mysterious way':
God gaat Zijn ongekende gang
Vol donk 're majesteit,
Die in de zee Zijn voetstap plant
En op de wolken rijdt.
Zoudt gij verstaan, waar Hij u leidt?
Vertrouw Hem waar Hij gaat.
Zijn duistere voorzienigheid
Verhult Zijn mild gelaat.
Toch moet er nog een hoofdstuk volgen als we het in Nieuwtestamentisch licht bezien: een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. De schrijver ziet hier met verlangen naar uit: Maranatha – kom, Heere Jezus! Aanbevolen voor hen, die willen graven in de Schrift en niet terugschrikken voor uitleg en toepassing die niet direct herkenbaar is. Naar aanleiding van Dr. Jan Hoek, 'Goed nieuws voor mensen onder de zon, de boodschap van Prediker'. Uitg. Boekencentrum. 127 pagina's. Prijs € 7,50. ISBN nummer: 9.789.023.971.84.
+ originele benadering van het boek Prediker
+ heldere uiteenzetting en exegese
- het ontbreken van de term ijdelheid der ijdelheden