Eenzaamheid (4) Eenzaam? Ga vrijwilligerswerk doen 'Je kunt jezelf heel veel bieden'
GOEREE-OVERFLAKKEE – Gisteren, donderdag 21 september, is de Week van de Eenzaamheid begonnen. Daarbij klinkt deze oproep: "Meer dan een miljoen Nederlanders voelt zich sterk eenzaam. Bij eenzaamheid voelen mensen het gemis van verbondenheid met anderen. In de Week tegen Eenzaamheid vragen we aandacht voor dit probleem en zeggen we: kom erbij! Want eenzaamheid aanpakken begint met het leggen van contact." De Week van de Eenzaamheid duurt tot zondag 1 oktober.
Tekst: Kees van Rixoort, Foto's: Stichting ZIJN
Leg contact! Het klinkt simpel, maar hoe doe je dat. Veel eenzame mensen kunnen wel een zetje in de rug gebruiken. Stichting ZIJN, de welzijnsorganisatie op Goeree-Overflakkee, geeft die zetjes. Bijvoorbeeld door groepsactiviteiten te faciliteren, zoals de 55+-Club in Ouddorp, of door twee individuen met elkaar in contact te brengen. Aan deze vormen van eenzaamheidsbestrijding besteedde Eilanden-Nieuws aandacht in de voorgaande twee vrijdagkranten. Nu zoomen we in op een derde vorm: vrijwilligerswerk doen.
"Vrijwilligerswerk is een goede manier om aan eenzaamheid te ontkomen", zeggen Carla Vermeulen en Annemarie Hogenbirk, welzijnsadviseurs van Stichting ZIJN. "Je komt in contact met anderen, in een groep of door iemand op bezoek te krijgen. Of door preventieve huisbezoeken te doen bij 70-plussers. Er zijn nogal wat mogelijkheden."
Wie zich bij Stichting ZIJN aanmeldt als vrijwilliger krijgt eerst een uitgebreid intakegesprek. Dan komen vragen op tafel als: wat heb je in het verleden gedaan, wat doe je graag, ben je iemand om bijvoorbeeld koffie te schenken voor een groep of voer je liever zinvolle gesprekken? Misschien kun je wel gaan vissen met eenzame oudere. Of schaken.
Goede klik
"Wij proberen op maat te werken. En we zorgen ook voor begeleiding. De eerste keer gaat iemand van ons mee om het voorstellen aan elkaar te vergemakkelijken. Dan worden ook de afspraken gemaakt om elkaar te ontmoeten en samen iets te doen. Als dat achter de rug is, bellen we om te vragen hoe het was. Of beiden tevreden zijn. Zo niet, dan zoeken we wat anders. Want er moet wel een goede klik zijn", aldus Carla Vermeulen en Annemarie Hogenbirk. "Soms moeten we vrijwilligers afremmen."
Stichting ZIJN heeft meer dan honderd vrijwilligers die op allerlei manieren actief zijn. Voor anderen, maar dus ook voor zichzelf. Ter verrijking, als zinvolle besteding van een paar uur per week, om andere mensen te ontmoeten, iets te betekenen voor een ander en, wie weet, om minder eenzaam te zijn. Vrijwilligerswerk staat bovendien goed op een CV. Het komt ook voor dat iemand lange tijd als mantelzorger voor bijvoorbeeld zijn of haar ouders heeft gezorgd en als die er dan niet meer zijn in een gat valt en de bezigheden zou willen voortzetten. De leeftijden van de vrijwilligers op Goeree-Overflakkee lopen uiteen. Er zijn twintigers, maar ook zeventigers en tachtigers.
Het stoffige imago dat vrijwilligerswerk heeft, is onterecht, vinden Carla Vermeulen en Annemarie Hogenbirk. "Je kunt jezelf heel veel bieden. Daarom: meld je als vrijwilliger bij Stichting ZIJN."
Volgende week vrijdag sluit Eilanden-Nieuws de serie over eenzaamheid af met de manier waarop CuraMare omgaat met eenzaamheid in verpleeg- en verzorgingshuizen.
Eenzaamheid signaleren
Signalen die je helpen eenzaamheid op het spoor te komen. Maar let op! De signalen kunnen ook wijzen op andere problemen. Ga daarom in gesprek wanneer je eenzaamheid vermoedt.
Lichamelijke signalen
• verslechterde zelfzorg
• vermoeidheid
• hoofdpijn
• verhoogde spierspanning
• gebrek aan eetlust
Psychische signalen
• negatief zelfbeeld en weinig zelfvertrouwen
• gevoelens van zinloosheid en uitzichtloosheid
• gevoelens van verlatenheid
• teleurstelling
• verdriet
• boosheid
• verlies van vertrouwen in andere mensen
Levensgebeurtenissen
• overlijden van een naaste
• scheiding
• ziekte of beperking (van een naaste)
• verhuizing/migratie/sterk veranderde woonomgeving
• verlies baan/financiële problemen
Gedragsmatige signalen
• gebrek aan sociale vaardigheden
• mensen op afstand houden
• claimgedrag
• op zichzelf gericht zijn
• overmatig gebruik of verslaving
Sociale signalen
• weinig sociale contacten
• missen van sociale steun
Nieuwe plannen
Stichting ZIJN heeft, in aanvulling op wat er al gebeurt op het gebied van eenzaamheidsbestrijding, diverse plannen ontwikkeld. De organisatie wil deze uitvoeren in samenwerking met de gemeente, zorgpartijen en andere maatschappelijke organisaties.
Stichting ZIJN heeft het plan aan te sluiten bij het ANWB-initiatief AutoMaatje, een vervoersservice door vrijwilligers die met hun eigen auto minder mobiele plaatsgenoten vervoeren. "Vervoer is best een probleem op Goeree-Overflakkee. Met AutoMaatje is daar wat aan te doen en kunnen mensen die minder mobiel zijn ook eens naar de markt of naar het strand. Dat heeft een sociale component. Eens een keer koffiedrinken bij een oude buurvrouw in een ander dorp is bijvoorbeeld ook een optie", zegt Annemarie Hogenbirk van Stichting ZIJN.
Met het Albeda College heeft Stichting ZIJN contact om een intergenerationeel project op te zetten waarbij leerlingen ouderen leren hoe ze digitale apparaten kunnen gebruiken. "Social media, bijvoorbeeld kunnen de eenzaamheid beperken", aldus Carla Vermeulen. "Maar denk ook aan chatten met kinderen en kleinkinderen of foto's versturen en ontvangen."
Omroep MAX heeft 50+Net ontwikkeld, een digitale ontmoetingsplek voor ouderen, die ook kan leiden tot 'echte' contacten, zoals het maken van een afspraak om eens samen te gaan fietsen of winkelen. Stichting ZIJN wil daarbij aansluiten.
Carla Vermeulen: "We denken ook aan talentontwikkeling met bijvoorbeeld lezingen en andere activiteiten, zoals schilderen. Niet iedereen houdt tenslotte van bingo's."
