60-jarige Rarekiek bloeit als nooit tevoren
GOEREE-OVERFLAKKEE – Fotoclub De Rarekiek bestaat zestig jaar. De club zag het daglicht op 9 september 1957. Zes decennia later viert de fotoclub de zestigste verjaardag met onder andere een boek en een expositie in Het Diekhuus. Een andere jubileumexpositie, tijdens KunstKijk 2017 in Stad aan 't Haringvliet, is achter de rug en jubileumactie Foto van de Maand, die in januari begon in Het Diekhuus, loopt nog door. De Rarekiek is (bijna) bejaard, maar springlevend, zo blijkt uit een interview met Theo Mastenbroek.
Door Kees van Rixoort
Mastenbroek kan het weten, want hij is al vijftig jaar lid van De Rarekiek. Toen hij zich in de jaren 60 aanmeldde was hij het jongste lid. Nu, een halve eeuw later, zijn er nog oudere clubleden. "Samen met Ton van der Laan heb ik een boek gemaakt over zestig jaar Rarekiek. Het grootste deel van het boek bestaat uit fotografie van nu. De geschiedenis houdt immers op en op basis daarvan gaan we verder. Bijna alle clubleden – 38 in totaal – hebben twee pagina's aangeleverd."
Zo is behalve een jubileumboek een soort catalogus ontstaan van wat leden van de Rarekiek in hun mars hebben. Het boek telt 176 pagina's en verschijnt in een oplage van honderd. Het is voornamelijk bedoeld voor de leden zelf, maar belangstellenden kunnen het ook kopen. Het boek is in eigen beheer uitgegeven, met steun van de Rabobank, het Paul van Hessenfonds en het bedrijf Hagra.
Kiekend Flakkee
De Rarekiek is een fusieclub. Een van de fusiepartners, Foto Kring Kiekend Flakkee, is op 9 september 1957 opgericht. Dat gebeurde in Hotel Spee in Sommelsdijk. Tot de oprichters behoorden Aad en Cor Campfens. De fotokring hield zich bezig met zwart-witfotografie. De andere fusiepartner is Foto- en Diaclub Goeree-Overflakkee, die zich vooral toelegde op dia's in kleur. Algauw gingen de twee samen.
Marina Blaauwboer muntte de clubnaam. "Rarekiek betekent niet 'gekke foto' of zo, maar het is iets uit de middeleeuwen: een kijkdoos met twee vergrootglazen waarmee men langs de kermissen trok om voorstellingen te geven. De man die dat deed noemden ze ook rarekiek", legt Theo Mastenbroek uit.
Een belangrijke stimulator in de beginjaren was Jan Zandstra, die aan de Westkrakeelstraat in Sommelsdijk een fotohandel had. Volgens Mastenbroek was Zandstra een hele actieve fotograaf, die er veel voor deed om de fotografie populair te maken. Hij organiseerde bijvoorbeeld demonstraties. En – belangrijk voor de eerste clubleden – hij had een donkere kamer.
Hoger niveau
De Rarekiek is lang een vrij kleine club geweest, die wel heel geïnspireerd bezig was. De contacten met fotografen van buiten het eiland – onder wie vakmensen van naam en faam – brachten de fotografie op Goeree-Overflakkee op een hoger niveau. Het ging langere tijd om een club met ongeveer vijftien leden. Later, vooral nadat de club het clubhuis aan de Nieuwstraat moest verlaten voor een ander pand in de Kerkstraat te Sommelsdijk, groeide De Rarekiek naar ongeveer vijfendertig leden. En nu, enkele jaren na de gedwongen verhuizing naar Het Diekhuus, telt de club zelfs iets meer dan veertig leden. "We profiteren van de openheid van Het Diekhuus", zegt Theo Mastenbroek. "De drempel is nu lager. We zitten echt in de lift, De Rarekiek is een bloeiende vereniging."
Een andere verklaring voor de groei is uiteraard de enorme populariteit van de fotografie. "Door de digitale fotografie zijn de technische drempels anders geworden. Ik zeg bewust 'anders' en niet 'lager'. De doka met al die vloeistoffen had toch iets geheimzinnigs. Dat is niet meer. Nu zit je in je kamer met een laptop. De drempel lijkt lager, maar je moet wel met Photoshop of een ander programma uit de voeten kunnen. Echter: jongeren zijn opgegroeid met computers, zij leren snel." Het is anno 2017 bijna 100 procent digitale fotografie dat de klok slaat. Mastenbroek is bij De Rarekiek de enige uitzondering; hij houdt zich ook bezig met oude technieken als de blauwdruk.
Inspiratie opdoen
Wat gebeurt er nou op zo'n fotoclub? Volgens Theo Mastenbroek draait het bij De Rarekiek om twee dingen. "We proberen de fotografie op een hoger niveau te krijgen en de leden inspiratie te laten opdoen. Dat is het belangrijkste. Op de club zie je het werk van andere mensen. Je krijgt commentaar en tips over bijvoorbeeld de compositie of de belichting. Waarom heb je dat zo gedaan? Had het niet anders gekund? We nodigen ook een paar keer per jaar een fotograaf van buiten uit om ons te laten inspireren."
Dat alles leidt tot kwaliteitsgroei bij de leden. "Heel duidelijk", concludeert Theo Mastenbroek. "We hebben geen professionals bij De Rarekiek, maar wel een aantal leden die gemakkelijk dat hoge niveau halen." Dat blijkt uit het feit dat meerdere leden de BMK-titel op zak hebben. BMK is een aanduiding voor de top van de amateurfotografie in Nederland.
Wat De Rarekiek, naast niveauverhoging en inspiratie, ook als voordeel heeft, is dat het de producten van de leden uitdraagt tijdens exposities. "Je kunt je foto's thuis in de kast zetten, maar het is misschien leuker om ze aan het publiek te laten zien." Bijvoorbeeld tijdens KunstKijk, maar ook in de bibliotheek (Bomans-project), het Streekmuseum of in samenwerking met Sociëteit Rethorica (500-jarig bestaan) of fanfare De Hoop (jubileum).
Geen eilandje
Tot slot is De Rarekiek een podium dat leden gemakkelijk in aanraking brengt met de landelijke fotografie. Dat levert bijzondere contacten op. Mastenbroek: "De Rarekiek is een bekende club in Nederland. Wij zijn geen eilandje op een eilandje. Door al die contacten leer je met een frissere blik naar je foto's te kijken. We doen ook altijd mee aan landelijke wedstrijden."
Op 16 september opent burgemeester Ada Grootenboer de jubileumexpositie van de jarige vereniging in Het Diekhuus. Dit officiële moment, waarop ook de presentatie van het jubileumboek (tevens catalogus van de expositie) is gepland, is besloten. Twee dagen later, op 18 september, gaat de expositie open voor het publiek. Tot 14 oktober. Te zien zijn de foto's die in het jubileumboek staan én een keuze van ouder werk, ook van fotografen die een belangrijke rol hebben gespeeld in de totstandkoming van wat De Rare Kiek nu is. De Foto van de Maand loopt nog door tot het eind van 2017. In oktober is er nog een expositie bij Bruna in Ouddorp. Mastenbroek: "We wilden aan die kant van het eiland ook wat doen."
De foto's bij dit artikel zijn gemaakt door leden van de Rarekiek.
