De drie organisten, v.l.n.r.: Marien Stouten, Mar van der Veer en Rinus Verhage.
De drie organisten, v.l.n.r.: Marien Stouten, Mar van der Veer en Rinus Verhage. Foto:

Unieke psalmengang door Zierikzee

ZIERIKZEE - Drie organisten gaan alle 150 psalmen op één dag uitvoeren in een aantal kerken van Zierikzee. Het zijn Rinus Verhage, organist van de Nieuwe Kerk, Mar van der Veer, organist van de Thomaskerk en Marien Stouten, organist van de Grote of Sint Nicolaaskerk in Brouwershaven.

Op zaterdag 23 september wordt om 10.00 uur door Mar van der Veer begonnen in de Nieuwe Kerk van Zierikzee met de Psalmen 1 tot 15, waarna om 11.00 uur Marien Stouten het stokje overneemt in de Chr. Ger. Kerk van Zierikzee met de Psalmen 16 tot 30 en zo gaat het uur na uur door. De deelnemende kerken zijn de Gasthuiskerk, de Thomaskerk, de Christelijke Gereformeerde kerk, en de kerk van de Oud-Gereformeerde gemeente. De kerken liggen op korte loopafstand van elkaar. Het slotconcert is om 20.00 uur in de Nieuwe Kerk met koor en samenzang.
De reden van dit project is de viering van 500 jaar Reformatie. De Geneefse psalmen zijn daarin ontzettend belangrijk omdat voor het eerst de kerkgangers zelf actief betrokken werden in de kerkzang. Tot die tijd was kerkmuziek een taak voor enkele geoefende zangers. De rijmpsalmen die naar aanleiding van de Psalmen uit de Bijbel gemaakt werden konden door jong en oud worden meegezongen, die vanwege het rijm makkelijk onthouden werden. Met name in Nederland hebben deze liederen tot op vandaag hun weg gevonden en worden ze nog elke zondag in meerdere Nederlandstalige berijmingen gezongen. Het bijzondere feit doet zich voor dat de drie bekendste berijmingen (die van Petrus Datheen, de Statenberijming van 1773 en de Nieuwe Berijming van 1961) alle in Zierikzee nog gezongen worden. De melodieën van de Psalmen, die halverwege de 16e eeuw gecomponeerd werden, zijn van grote schoonheid en hebben tot in de cantates van Bach hun weg gevonden. Tijdens het Festival Oude Muziek in Utrecht dat onlangs gehouden werd zijn al deze psalmen vocaal uitgevoerd. De drie organisten besloten hier op aan te sluiten en al deze liederen instrumentaal uit te voeren maar dan wel op één dag.
Het is de bedoeling dat de luisteraars, die de gehele dag in en uit kunnen lopen, het project kunnen volgen door middel van een psalmboek dat uitgereikt wordt of via de beamer waarop de liederen worden geprojecteerd. De berijming is steeds de berijming die in een bepaalde kerk gebruikelijk is. De organist speelt een korte bestaande bewerking van de psalm als inleiding waarna een couplet volgt. Ook is het mogelijk dat de organist een voorspel improviseert. In elk voorspel zijn al elementen van de melodie opgenomen.
Van 18.00 tot 20.00 uur wordt er gepauzeerd. De afsluiting vindt plaats in de Nieuwe Kerk van Zierikzee vanaf 20.00 uur. Mar van der Veer zal aan de hand van beelden een presentatie geven over het ontstaan van het Geneefse Psalter. Op deze avond worden de laatste 30 psalmen (120 tot 150) niet alleen gespeeld, maar het publiek mag meezingen in de drie psalmberijmingen. Aan deze avond werkt ook het nieuwe jeugdige kamerkoor Gaudium onder leiding van Mirjam van de Hoek mee. De organisten zullen om beurten de psalmen begeleiden. De hele dag, ook bij het slotconcert zijn de kerken gratis toegankelijk.
Het complete programma ziet er als volgt uit:
10.00 uur Nieuwe Kerk (Psalm 1-15) Mar van der Veer
11.00 uur Chr. Ger. Kerk, Zevengetijstraat (Psalm 16-30) Marien Stouten
12.00 uur Gasthuiskerk, Havenplein (Psalm 31-45) Mar van der Veer
13.00 uur Thomaskerk, Sint-Domusstraat (Psalm 46 -60) Marien Stouten
14.00 uur Gasthuiskerk (Psalm 61–75) Rinus Verhage
15.00 uur Oud Gereformeerde Kerk, Sint-Domusstraat (Psalm 76–90) Marien Stouten
16.00 uur Thomaskerk (Psalm 91–105) Mar van der Veer
17.00 uur Chr. Ger. Kerk (Psalm 106-119) Rinus Verhage
18-20.00 uur pauze
20.00 uur Nieuwe Kerk (Psalm 120–150) slotconcert met alle organisten en samenzang.