De Sommelsdijkse haven heeft al twee kunstwerken.
De Sommelsdijkse haven heeft al twee kunstwerken. Foto:

Plannen om havenkanalen een impuls te geven

GOEREE-OVERFLAKKEE – In de Erfgoedlijn Goeree-Overflakkee, een programma van de provincie Zuid-Holland en tal van eilandelijke partijen om de beleving van het cultuurhistorisch erfgoed te verbeteren, nemen de havenkanalen een belangrijke plaats in. Deze levensaders van weleer, toen de dorpen alleen via het water bereikbaar waren, kunnen wel een impuls gebruiken. Via de Erfgoedtafel zijn plannen ingediend bij de provincie Zuid-Holland.

Door Kees van Rixoort

Aan de kop van het havenkanaal van Stellendam zou de lichtopstand, die tot de jaren 60 de ingang van de haven markeerde, weer moeten terugkeren. Daarnaast denkt de dorpsraad, die de plannen heeft uitgewerkt in samenwerking met de gemeente, onder andere aan het creëren van een stilteplek, eveneens bij de kop van het havenkanaal, en het opknappen van het jaagpad. Zo ontstaat ook een goede verbinding met onder andere de omliggende natuur, het Toeristisch Overstap Punt (TOP) en de aanlegplaats van de Waterbus.

Bietenkade

In Goedereede-Havenhoofd, bij de ingang/uitgang van het havenkanaal van Goedereede, wil de buurtvereniging onder andere de meerpalen en aanlegplekken laten opknappen, een zitje realiseren op de bietenkade en een informatiepaneel plaatsen met de historische achtergrond van Havenhoofd, een voormalige vissershaven, en het omliggende gebied.
Ook voor het havenkanaal van Ooltgensplaat liggen er ambitieuze plannen. De restauratie van het weeghuisje aan de haven is binnenkort afgerond. Daarna zou de openbare ruimte rond het huisje onder handen moeten worden genomen. De dorpsraad, ook in dit geval in overleg met de gemeente, wil er ook een informatiekolom en een oplaadpunt voor elektrische tweewielers. Bij de entree van het havenkanaal, aan het Volkerak, is een schelpenplein gepland met een picknickplaats en een vlaggenmast. In een latere fase zou hier, net als in Stellendam, een lichtopstand kunnen komen en wellicht een historische botenhelling. De dorpsraad denkt ook aan vissteigers en een schelpenpad langs de spuikom.

Kisten en manden

Bij de haven van Sommelsdijk zijn al kunstwerken geplaatst. Deze herinneren aan de tijd dat hier vele schepen lagen voor de aan- en afvoer en dat er een weeghuisje op de kade stond. Maar ook deze haven en dit havenkanaal kan nog wel een kwaliteitsimpuls gebruiken. Op de rol staan verlichting van de kunstwerken, het plaatsen van bolders en dukdalven en het toevoegen van bloembakken in de vorm van kisten en manden.
Ook voor het havenkanaal van Middelharnis zijn er plannen. Er moet een steiger komen voor de historische vloot, evenals een verbinding tussen de steiger en de vaste wal. Genoemd zijn voorts een informatiepaneel over de historie van de vloot en, ter hoogte van Hernesseroord, een vanaf het laarzenpad bereikbare zit- en mijmerplek. Deze plannen komen boven op initiatieven als de al gerealiseerde RTM-herinneringslocatie op het havenhoofd, de restauratie van de MD10 en de realisering van de Menheerse werf.

Trekvlot

Aan de haven van Oude-Tonge staat al het kunstwerk De Kaaiwerker. Dat moet letterlijk in de schijnwerpers komen te staan. Daarnaast voorziet de dorpsraad een vlaggenmast om de kaai verder aan te kleden. Aan de Krammer zou een zitgelegenheid moeten komen, evenals een boothelling en betere parkeergelegenheid. Aan de oostzijde van de haven kan het publiek, zo is het plan, een natuurwandelpad tegemoet zien. De kreek oversteken is dan mogelijk met een trekvlot. De dorpsraad van Oude-Tonge denkt verder aan iets educatiefs voor de jeugd en informatievoorziening over de cultuurhistorie.
De plannen zijn ingediend voor 2018. Gedeputeerde Staten neemt er in oktober een besluit over. Dit in het kader van de Erfgoedlijn Goeree-Overflakkee. De subsidie van de provincie is niet honderd procent dekkend. De aanvragers moeten ook andere geldbronnen aanboren (cofinanciering) en vrijwillige uren inzetten.
Tot de ingediende projecten voor 2018 behoort ook het aanpakken van Fort Prins Frederik in Ooltgensplaat. Voor onder andere een restauratie van de donjon en de reconstructie van de in 1953 verdwenen toegangsbrug over de vestinggracht naar het fort is circa 270.000 euro nodig. Er is ook een openbare fiets- en wandelroute in de maak, die over het fort komt in plaats van erlangs.

Afbeelding
Lichtopstand bij de ingang van de haven van Stellendam zou weer teruggeplaatst worden.