Een stil moment
'Wie heeft er ooit beweerd dat de waarheid in déze wereld overwint? In elk geval Christus niet. Neen, de waarheid moet lijden en heel het leven is een examen.' De Deense christen filosoof Søren Aabye Kierkegaard (1813-1855) liet een omvangrijk oeuvre na. Zijn denken vormde de bakermat van het christelijke existentialisme - de literaire en filosofische stroming uit de 20e eeuw die individuele vrijheid en verantwoordelijkheid centraal stelt.
Bekend werd de protestantse theoloog en cultuurcriticus, ook wel de 'Socrates van Kopenhagen' genoemd, onder meer door de drie niveaus die hij aanbracht in de stadia van het bestaan. Het eerste niveau, het esthetische, is gericht op eigen plezier en interesses. Op het tweede niveau krijgt men oog voor het ethische en leert de mens zelfstandig keuzes maken die het eigen belang overstijgen. Het derde niveau is het religieuze - hier krijgt de verbinding met de Eeuwige een plaats. Als het goed is doorloopt elk mens, aldus Kierkegaard, deze stadia om zich in het laatste stadium steeds meer bewust te worden van een relatie met God. In de loop van zijn leven werkte Kierkegaard het bovenstaande schema verder uit.
Wie de uitspraken van Kierkegaard in het genoemde boekje leest moet er echt voor gaan zitten om ze tot zich door te laten dringen. Het belang van morele principes komt regelmatig terug in de geciteerde teksten. Ze zijn in het bijzonder te vinden in Kierkegaards quotes rondom waarheid, zonde en barmhartigheid.
Het belang van het persoonlijke bestaan van elk individu, zoals het existentialisme zich profileert, vindt de lezer in een uitspraak als: "Het belangrijkste in een werkelijke gemeenschap is dat iedereen daarin enkeling durft te zijn." Ook melancholie was de eenzame filosoof niet vreemd: "Ik bemerk hoe belangrijk de taal voor mij is om mijn zwaarmoedigheid te verbergen"
De verzorgde lay-out en de scherpe prijs-kwaliteit verhouding vormen een mooie stimulans om laagdrempelig kennis te nemen van een aantal bijzondere teksten van Kierkegaard. Dit boekje is onderdeel van een serie. Andere delen schenken onder meer aandacht aan uitspraken van Augustinus, Bonhoeffer, Blaise Pascal en aan Griekse filosofen en Joodse wijsheden
Kierkegaard
Teksten voor elke dag: inspirerend en rustgevend
2016, uitgeverij
160 blz., € 9,90
ISBN 9789043 527682