'Luther in beeld, een portret van de reformator uit zijn geschriften'
In het Lutherjaar verschijnen heel wat boeken, die in het teken staan van deze Hervormer. Veel zal bekend zijn, maar dit boek onderscheid zich van andere geschriften, omdat hier niet over Luther verteld wordt, maar door hem zelf aan het woord te laten. De reformator laat zich het best kennen uit zijn geschriften. Daarin zult u zijn diepste drijfveren vertolkt zien. Wat het nieuwe aan deze uitgave is, dat nieuw vertaalde fragmenten uit Luthers werk de rode draad vormen, aangevuld met episoden uit zijn leven. Op de cover lees ik in poëtische taal het volgende: 'zo ontstaat het portret van de reformator, door hem zelf geschilderd en met zijn eigen penseel van de nodige kleurnuances voorzien'.
De redactie was in handen van Ed Kooijmans en ds. J. Roos voorzag dit boek van een Ten geleide (op de cover staat dit niet juist). Het boek is opgedragen aan Hans Mudde, emeritus predikant van de Evangelisch-Lutherse Kerk te Rijswijk.
Dominee Roos maakt in het Ten geleide onderscheid tussen de fase in het leven van Luther 'de reformatorische wending' en de 'reformatorische doorbraak'. Die laatste kennen wij ook als de 'torenbelevenis'. Zelf schrijft Luther daarover: 'zonder het doorbrekende werk van de Heilige Geest zou ik mij bijna doodgemarteld hebben met waken, bidden, lezen en andere werken.' In de toren van zijn klooster las hij Romeinen 1:17: 'De rechtvaardige zal uit het geloof leven'.
Luthers lievelingspsalm was Psalm 118, hij noemde het 17e vers 'Het schone Confitemini'. 'Ik zal niet sterven, maar leven en de daden des HEEREN vertellen', was zijn levensdevies.
In het Woord vooraf gaat Ed Kooijmans in op de waarde van de bezinning bij 500 jaar Reformatie. Hij hoopt dat dit boek een bescheiden bijdrage mag leveren aan deze bezinning.
Geen biografie, maar een keuze uit zijn teksten
De 22 teksten vormen de hoofdinhoud van dit boek, dus geen biografie. Kooijmans heeft de teksten voor het eerst of opnieuw vertaald en van een inleiding voorzien. Deze inleidingen hebben een tweeledig doel: toelichting op de teksten, maar zij vormen ook de schakels tussen deze teksten, zodat een totaalbeeld van Luther ontstaat. Maar hoe maak je uit de grote hoeveelheid van Luthers geschriften een juiste keus?
Het blijft een persoonlijke keus, maar vele geschriften vielen af, omdat ze inspelen op tijdgebonden of persoonlijke omstandigheden. Anderen omdat het thema nu niet meer aanspreekt. Er zijn ook geschriften, die als controversieel ervaren worden. Daar zit ook niemand op te wachten, denk aan situatie van kerk, overheid en politiek en strijdschriften over het Heilig Avondmaal en de houding ten opzichte van de Joden.
Wat spreekt nu het meest aan?
De werken, die spreken over het geestelijke leven, met als beslissende vraag: 'Hoe vind ik een genadig God?' Dit zal voor alle tijden actueel blijven. Luther raakt hier het hart van het Evangelie, samengevat in de drie sola's: alleen geloof, alleen genade, alleen Gods Woord.
Wanneer u de teksten doorleest, hoopt de schrijver dat u een duidelijk beeld krijgt van de Reformator. Een voordeel is er zeker: het beeld dat getekend wordt is niet door anderen, maar door Luther zelf geschilderd. Maar de apostel wijst in de Hebreeënbrief op een uitnemender portret in hoofdstuk 12:2: ziende op de overste Leidsman. Dit hoeft elkaar niet uit te sluiten, maar juist kan Luther als getuige een middel zijn om op Hem te zien.
Een opsomming van de geschriften voert te ver. Hier een kleine selectie: Luther over zijn kloostertijd, Luthers zelfgetuigenis uit 1545, goede werken als vrucht van het geloof, preek over de moordenaar aan het kruis en de hogepriesterlijke zegenbede toegelicht. Dit boek zal verrassende vergezichten geven, juist uit de geschriften van deze Hervormer zelf. Neem en lees.
N.a.v. 'Luther in beeld, een portret van de reformator uit zijn geschriften', door Ed Kooijmans (red.). Den Hertog uitgeverij. ISBN nr. 9. 789. 9033. 128. 264; Prijs 14,90
+ Luther komt zelf aan het woord
+ Verzorgde uitgave met duidelijke verbindende passages
- Op de cover is Woord vooraf verwisseld met Ten geleide