Kerkrecht

Onlangs werd in Middelburg, door de burgerlijke rechter, een uitspraak gedaan die van groot belang is voor de kerk. De rechter heeft bepaald dat een kerk in het verkeer met haar leden zich moet houden aan haar eigen regels. In de krant hebben we zo het een en ander over deze zaak kunnen lezen. Een paar opmerkingen zijn mogelijk van belang.

In de eerste plaats is het goed dat de burgerlijke rechter klip en klaar heeft bepaald dat hij niet ingaat op de inhoud van kerkelijke besluiten. Een kerk mag bijvoorbeeld besluiten om iemand onder censuur te zetten. We kunnen daarbij bijvoorbeeld denken aan hele erge zonden die echter in de samenleving zo niet worden gezien. Denk bijvoorbeeld aan openbare dronkenschap. De burgerlijke rechter heeft bepaald dat de kerk de vrijheid heeft om dergelijke dingen te doen. Mensen zijn vrijwillig lid van een kerk ze mag haar regels stellen en toepassen. Dit is een belangrijk winstpunt bij bovengenoemde uitspraak omdat meer en meer allerlei organisaties dit recht weerspreken. Denk maar aan de SGP en het vrouwenkiesrecht.

In de tweede plaats was het opmerkelijk dat de burgerlijke rechter kennelijk een kerkenraad erop heeft moeten wijzen dat ze moeten handelen naar haar eigen regels. Kijk, we kunnen bepaalde regels afspreken, maar dan is het natuurlijk wel de bedoeling dat we ons daar ook aan houden. Dat geldt aan de ene kant voor de kerkenraad en dat geldt aan de andere kant ook voor de gemeenteleden. Het kan natuurlijk niet zo zijn dat een kerkenraad willekeurig handelt. En het is goed dat de burgerlijke rechter daar de vinger bij legt. We hebben gelukkig in dit land een burgerlijke rechter die bij verkeerde dingen helderheid kan scheppen. Uiteraard geeft dat natuurlijk wel wat vragen maar het is voor het kerkelijke leven heel gezond om er aan herinnerd te worden dat we ons aan de eigen regels houden. Een wereld waarin iedereen maar doet wat goed is in zijn ogen is vanuit de Schrift geoordeeld.

Tenslotte is er in de media ook heel veel geschreven over deze zaak. Eén bericht vond ik erg opmerkelijk. Zo konden we lezen dat de kerkenraad van plan was om het besluit van de rechter uit te voeren. Bij een dergelijk bericht wrijf je toch wel even je ogen uit. Was het dan ook een optie om het besluit van de kerkenraad niet uit te voeren, denk je dan. Nee, natuurlijk niet. We leven in een rechtsstaat. En in de rechtsstaat is iedereen gehouden aan de wet en aan de uitspraken van de rechter, voor zover niet in strijd met Gods woord. Het is helemaal geen nieuws dat een kerkenraad het besluit van de rechter opvolgt. Dat is vanzelfsprekend wij leven in een samenleving waarin we ons houden aan de wet. Zeker van een christen mag gevraagd worden dat hij of zij zich in alle omstandigheden, voor zover niet in strijd met Gods woord, houdt aan de wetten van het land. De overheid is de dienares van God, de wetten in ons land zijn tot heil van de samenleving en daarom doen we er goed aan om datgene wat er door rechters wordt bepaald ook na te komen. Er valt van uitspraken van rechters dus veel te leren!

Ds. W. Visscher