Met raad en daad

Kleur op de kraag

Elke week was ik overhemden op 400 C. Hoe komt het, dat de onderkant van de kragen veel witter is dan de bovenkant? Ze hangen nooit in de zon. Komt het soms door het strijken op een door de zon bruin geworden strijkplankovertrek ?

Niet de zon of een strijkplankovertrek veroorzaken verkleuring, maar de menselijke huid van de drager. Onze huid bevat namelijk altijd enige talg, vet en transpiratievocht. Dat komt telkens terug na het wassen en baden, dus die werken dagelijks in op de kleding. Ook sieraden worden er wel eens door aangetast.

Noord-Afrikaanse Moren

Waren de Moren wit of zwart? Zwarte Piet en Shakespeare's Othello worden zwart uitgebeeld, maar volgens de boeken die ik las, waren de Moren die Noord-Afrika beheersten en zo lang in Spanje huisden, blanke Berbers. De negers waren toen nog natuurvolkeren en zullen niet zo'n hoge post bekleed hebben als Othello.

De naam Moren komt van het Latijnse Mauri. Het zijn de inwoners van Mauretanië, dat oorspronkelijk een zuivere negerbevolking had. Pas aan het begin van de Middeleeuwen vielen de Berbers (met licht tot donkerbruine huid) er binnen en verjoegen de zwarten. Naderhand kwamen de Arabieren en West-Europeanen. In de Middeleeuwen ging de naam Moren over op alle islamieten die van Noord-Afrika uit Spanje binnenvielen. Daar waren ook blanke Arabieren en andere strijders bij. In het stuk van Shakespeare is Othello de zwarte aanvoerder van de legers der Venetiaanse Republiek. In die tijd zouden de Dogen die functie niet aan een neger hebben gegeven, maar de tragedie dagtekent uit 1604 en het gegeven is ontleend aan de Hecatemmithi van Giovan (Oinzio) Giraldi (1504-1573), een Italiaans humanist. Nu was Granada in 1492 al op de Moren heroverd en konden zelfs de Engelsen langzamerhand wel weten, dat dit blanken waren. Maar juist zo'n overgeleverde figuur als Zwarte Piet bij ons bewijst dat bij het volk de mening heerste, dat de Moren zwart waren.

Rauwe rookworst

Mag een rookworst rauw gegeten worden? Wat is 'roken' precies?

Het 'roken' van worst of bijv. van paling en andere vissoorten gebeurt door dgl. levensmiddelen in een constante rookkolom te hangen van een constant brandend vuur, gestookt met een daarvoor geschikte houtsoort, liefst eiken. Paling en vis zijn dan verduurzaamd en langer houdbaar, maar de gerookte worstjes bevatten vaak varkensvlees en moeten daarom voor de consumptie minstens 20 minuten in heet water van ca. 900 C verhit worden. Dat staat in de regel ook op de verpakking aangegeven.

Plasticvreters gevraagd

Zijn er bacteriën of andere lagere organismen die plastics kunnen afbreken en/of regenereren?

Er zijn verschillende soorten kunststof die door veel mensen plastics worden genoemd, ofschoon de samenstelling heel anders kan zijn. Vaak is afval daarvan belastend voor het milieu. Bekend is het vrijkomen van chloor bij verbranding van div. kunststoffen. Gelukkig kan men nu bepaalde bacteriën kweken die sommige kunststoffen kunnen verteren. Men blijft zoeken naar stoffen die minder belastend zijn voor het milieu.