Neem en lees: Beloften van troost
'Beloften van troost, de zaligsprekingen, door Maarten Luther'. Dit boekje heeft als uitgangspunt de tekst: Beloften van Troost, de zaligsprekingen, Utrecht 2005 in de vertaling van Erika Heijboer-Sinke. ISBN nummer 9. 789.402.901.443; in een klein formaat uitgegeven in samenwerking met De Banier. De prijs is € 8,95. Een mooi geschenk in het Lutherjaar.
We leven nu 50 jaar na Luther en het heeft de Hersteld Hervormde Jongeren Organisatie (HHJO) goed gedacht om een boek van deze reformator over te zetten naar de taal van nu, zodat het ook voor jongeren begrijpelijk en leesbaar is. Dat betekent niet, dat ouderen het niet mogen lezen, maar speciaal is het opgezet voor onze jeugd, ook qua indelingen, lay-out en voorzien van gespreksvragen en passende illustraties.
Enkele citaten uit het Voorwoord:
'Wat heeft Maarten Luther jou na 1517 nog te zeggen, dus 500 jaar geleden? De samenstellers zeggen: Neem en lees. Je zult merken dat Luther niet oubollig of saai schreef. Nee, hij schreef juist levendig, ernstig, met af en toe een vleugje humor. Ook bij Luthers uitleg van de Bergrede, die nu voor jou ligt, merk je dat hij jou persoonlijk aanspreekt'.
De HHJO wil gehoor geven aan de veel gebruikte term: ad fontes, terug naar de bronnen. Vanzelf bedoelen we hier allereerst de Bijbel mee, maar uit de geschriften van onze kerkgeschiedenis valt eveneens veel te leren. De HHGO heeft Luthers boek overgezet naar de taal van 2017. Hopelijk heb je geen extra aansporing nodig om dit boekje van Luther te gaan lezen of om het op je verlanglijstje te zetten. Deze uitgave van Oud Goud is bedoeld om Luthers geschriften ter hand te nemen en (blijvend) te lezen en te waarderen. Het hoogste doel is dat jullie (maar ook ouderen) de Heere voor het eerst en steeds meer, leren kennen, dienen en liefhebben. Ds. A. Kos en Hendrik-Jan van Nieuw Amerongen bevelen dit van harte aan.
Uit de inleiding en verantwoording neem ik nog enkele passages (soms samengevat). Hierin worden nog twee redenen genoemd om boeken uit het verleden te lezen: ter correctie en bemoediging.
Correctie
Het lezen van (nadere) reformatoren, puriteinen of hervormers bewaart je voor valkuilen: Het tilt uit ons boven de waan van de dag. Het trekt ons weg uit de gedachte dat wij in een tijd leven die er écht toe doet, in tegenstelling tot vroeger. Het bewaart je voor de gedachte dat er nu een andere boodschap nodig is dan toen.
Het zijn andere accenten, dezelfde vragen. Ik denk aan de vraag of God wel bestaat. Dat zou belangrijker zijn dan de vraag van Luther: Hoe zal ik verschijnen voor een rechtvaardig God? Wanneer we de vraag beantwoorden dat God bestaat, dan komt tegelijk de vraag naar boven: Hoe kan ik dan voor Hem verschijnen.
Ook de rechtvaardiging en de heiliging worden door Luther beiden in een Bijbels perspectief geplaatst. We moeten ook Luthers geschriften altijd toetsen aan Gods Woord. Luther heeft dingen gezegd en geschreven, die anders hadden gemoeten. Denk aan zijn visie op het Joodse volk en zijn opvatting over de brief van Jakobus. Dan zien we met elkaar dat ook Luther een mens was. Een zondaar, zoals jij en ik. In dit boekje lezen we tientallen keren het woordje genade. Dat is niet voor niets, ook hij moest en kon niet anders leven en sterven dan door de genade van God.
Bemoediging
Door het lezen van dit boekje word je ook bemoedigd. Luther was een bedelaar aan Gods genadetroon. Waar merk je dat aan? Hij staat als het ware naast je. Hij schrijft over vragen, die ook in jouw hart kunnen leven. Hij worstelt met dingen, waar ook jij mee kunt worstelen.
Zijn eeuwig Woord kan mijn hart veel meer troosten en versterken dan dat alle duivels en de hele wereld het kunnen verschrikken met hun woeden en dreigen. Maarten Luther preekte over drie hoofdstukken uit het Bijbelboek Mattheüs. In dit boekje wordt alleen één hoofdstuk behandeld: Matth. 5.
Het voert te ver om nog meer aan te halen. Uit de voorrede nog een kleine opmerking en een uitleg hoe de Bergrede uitgelegd moet worden. "… daarom ben je nooit veilig voor de duivel, want naar aanleiding van Matth. 5 is ook de positie van de monniken ontstaan. Zij zijn van mening dat alleen zijzelf volmaakt moeten zijn en andere christenen niet. Dat hebben ze op dit hoofdstuk gebaseerd. Toch hebben ze het zover gebracht, dat ze vol gierigheid, hoogmoed en ten slotte vol van alle duivelen zijn geworden."
Juiste betekenis
Christus is onze lieve Heere en Meester, Die ons de juiste betekenis heeft gegeven. Hij moge onze goede werken vermeerderen en sterken. Hij moge ons daarnaast ook helpen om er naar te leven. Hem, de Vader en de Heilige Geest zij lof en dank in eeuwigheid. Amen. Bij de gesprekspunten gaat het altijd over hoofd, hart en handen. Bij de voorrede komen de volgende vragen aan bod:
Hoofd: Hoe probeert de duivel Mattheüs 5 te verdraaien?
Hart: Lees Matth. 5 : 1- 12. Hoor jij bij hen die 'zalig' genoemd worden? Waarom wel/niet?
Handen: Herlees de laatste alinea van deze voorrede. Wie kan ons sterken en helpen? Hoe kun je leven naar Gods wil?
Een bijzonder waardevol boekje, niet alleen qua inhoud, maar ook qua aanpak. Van harte aanbevolen.