Voetpad naar Vergelegen
Chris Barnard
2017, uitgeverij Mozaiek
215 blz., € 18,90
ISBN 9789023 996927
"Ik liep naar buiten, het erf op, en keek om me heen. Het was een normale dag, zoals elke andere dag op Vergelegen. Ik kon niet geloven dat de dood zo gewoon is."
De vijftienjarige Christian woont halverwege de jaren veertig van de vorige eeuw met zijn ouders, broers en zus op Vergelegen, een afgelegen boerderij in het Zuid-Afrikaanse bergland. Het is een hard bestaan voor de familie. Dagelijks zwoegen op het land, ploegen op de rotsachtige grond terwijl de zware inspanningen lang niet altijd tot resultaat leiden: Misoogsten, veesterfte en ziekte treffen de familie met regelmaat. Geld voor schoenen is er niet maar ondanks alles is Christian gelukkig in het gezin waar hij opgroeit.
De oudere broer van Christian wordt ziek en de familie komt steeds verder in de problemen met het betalen van de jaarlijkse pacht aan het gouvernement. Na een grote brand rest niets anders dan de boerderij te verlaten en een nieuw bestaan in de mijnen van Consort op te bouwen. Hier werkt Hans, de oudste zoon van het gezin, al een aantal jaren en hij haalt zijn familie over om naar de mijn te komen, temeer omdat hier medische hulp in de buurt is voor de ziekelijke vader.
Helaas pakt alles anders uit dan verwacht. De vader van Christian kwijnt weg in de omgeving van de mijnen en de herinneringen aan het harde maar prachtige bestaan op Vergelegen eisen hun tol. Dan besluit Hans een groot offer te brengen dat het leven van allen opnieuw ingrijpend zal veranderen.
Drempel naar volwassenheid
Op de drempel naar volwassenheid heeft Christian heel wat te verstouwen: hij verliest zijn gehandicapte broer, ziet zijn buurmeisje voor wie hij veel genegenheid koestert vertrekken en ervaart gevoelens van machteloosheid en zinloosheid als alles wat de familie onder handen neemt lijkt te mislukken.
Voetpad naar Vergelegen biedt een boeiend tijdsbeeld van het leven aan het begin van de vorige eeuw op een Zuid-Afrikaanse boerderij. De tijden veranderen snel en nieuwe technische snufjes als auto's, treinen en telefoons doen langzaam maar zeker hun intrede in de maatschappij. Een mooi voorbeeld hiervan vormt de passage wanneer Christian voor het eerst een stoomtrein ziet. "Er waren duizenden wielen van massief ijzer en allerlei armen die met de wielen in de weer waren, en stoom en rook waar je ook maar keek. Ik ging op de stationsveranda, achter de houten balustrade, staan en bad dat het voorbij mocht gaan."
Het is boeiend om te lezen hoe Christian zich ontwikkeld van kind tot jong-volwassene. Deze ontwikkeling maak je als lezer van dichtbij mee – het boek is geschreven vanuit het ik- perspectief.
Tenslotte zijn de natuurbeschrijvingen van de omgeving van Vergelegen beeldend weergegeven. Zuid-Afrika moet een schitterend land zijn, zoveel is zeker wanneer je de imponerende omgeving van Vergelegen op je in laat werken. Geloof, hoop en liefde vormen de rode draad in deze roman - zij maken de geschiedenis van Christian tot een treffend geheel.
Chris Barnard (1939-2015) won diverse literaire prijzen met zijn (historische) romans. Hij werd geboren in het Nelspruitdistrict, het gebied waar het verhaal van Christian zich afspeelt.