'Na de bezuinigingen is de bibliotheek sterker geworden'
MIDDELHARNIS – Pijnlijk was het. De bezuinigingen hakten er diep in bij de Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta. In Oude-Tonge en Ouddorp, waar de bibliotheken van oudsher goed draaiden, moest andere huisvesting in gebruik worden genomen. En in Middelharnis – de derde, eveneens populaire vestiging op Goeree-Overflakkee – staat een verhuizing op stapel. De veranderingen in Oude-Tonge en Ouddorp leverden de bibliotheek niet alleen maar positieve reacties op. Hoe de nieuwe locatie in Middelharnis straks valt, is afwachten. Het management van de Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta ziet niet alleen nadelen. Integendeel: de bezuinigingen hebben er indirect ook toe geleid dat de bibliotheek en de gemeente elkaar beter weten te vinden. "De ramen en deuren zijn opengegaan."
Tekst en foto: Kees van Rixoort
Victor Thissen is sinds een halfjaar directeur van de Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta, naast zijn werk voor De Boekenberg, de openbare bibliotheek in Spijkenisse. Hoe trof hij de bibliotheek aan bij zijn aantreden? "Als een organisatie die enorm aan het veranderen is en dat ook wil. Er zijn veel kansen. We waren druk bezig met de overgang naar De Nieuwe Veste, het Cultuurhuis Hellevoetsluis. In Brielle volgen we zo'n zelfde traject, naar het Cultuurhuis Brielle. En in Middelharnis hebben we in januari de eerste bijeenkomst gehad over de toekomst van het Diekhuus. Een uitermate boeiende ontwikkeling."
Samenwerken
Het sleutelwoord is steeds samenwerken met anderen: organisaties op het gebied van cultuur, het onderwijs, het bedrijfsleven et cetera. Voor de laagdrempelige organisatie die de bibliotheek van oudsher is, is dat iets natuurlijks. Samenwerking in een Cultuurhuis of het Diekhuus levert bovendien nieuwe doelgroepen op. En reuring.
"We veranderen van een boekenuitleenfabriek naar een plaats van ontmoeting, een locatie om informatie op te doen en uit te wisselen en een plek die faciliteert om mee te doen in de maatschappij. De bibliotheek is onafhankelijk en een locatie die mensen op Goeree-Overflakkee van oudsher weten te vinden", zegt Gerdie Schellevis, manager Leer en Beleef van de Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta.
Overigens is het aantal uitleningen van boeken op Goeree-Overflakkee in tijden van ontlezing verreweg het hoogst in vergelijking met die in de andere bibliotheekvestigingen. Het aantal jeugdleden groeit en het aantal uitleningen voor die doelgroep ook, en dat terwijl hier, anders dan in Hellevoetsluis, geen Bibliotheek op School is. Verder neemt het lezen van digitale boeken een grote vlucht.
Toch was het niet allemaal rozengeur en maneschijn, de laatste jaren. De bibliotheek kreeg een forse bezuinigingsopdracht van de gemeente. Het mes ging in de organisatie en zoiets doet pijn. "Lastig", zegt directeur Thissen. "Hoe houd je je kop boven water? Zo'n bezuiniging dwingt je om op een andere manier te denken. Ik denk dat we er sterker uit gekomen zijn. De dienstverlening heeft een impuls gekregen en we hebben veel vernieuwd."
Ebbe en Vloed
In Oude-Tonge ging de bibliotheekvestiging bij het voormalige gemeentehuis dicht. Ervoor in de plaats kwam een uitgeklede vestiging in verzorgingshuis Ebbe en Vloed. "De veellezer kan terecht in onze vestiging in Middelharnis of reserveren via internet", zegt Gerdie Schellevis, die helaas wel wat opzeggingen van leden in Oude-Tonge heeft moeten noteren. "De jeugd van de basisscholen komen klassikaal hun boeken ruilen en er zijn ook peuteractiviteiten in Ebbe en Vloed. Voorlezen, liedjes zingen. Bewoners vinden het leuk en doen graag mee."
Raad- en Polderhuis
In Ouddorp verruilde de bibliotheek het behoorlijk ruime pand voor het kleinere, maar prachtig verbouwde Raad- en Polderhuis, waarin ook het plaatselijke museum is ondergebracht én de Rabobank een servicepunt heeft. "Vindt in Ouddorp maar eens een prominentere locatie. Bovendien zijn door de samenwerking met de Rabobank de openingstijden verruimd. We hebben daar ook een toeristische opdracht. Toeristen die elders lid van een bibliotheek zijn, kunnen in Ouddorp ook lenen." Evenals in Oude-Tonge waren in Ouddorp niet alle leden blij met de veranderingen. "We hebben wel de vestiging in Ouddorp kunnen behouden", zetten Thissen en Schellevis daar tegenover. "Anders zou men daar aangewezen zijn op de bibliotheek in Middelharnis."
Wat in Ouddorp ook goed van de grond gekomen is, is de samenwerking met andere partijen. "We zijn onderdeel van een groter geheel, en dat is heel waardevol", zegt Victor Thissen. Datzelfde – samenwerking met andere organisatie – krijgt zijn beslag in Middelharnis. In het verder te vernieuwen Diekhuus komt naar verwachting in 2018 een conglomeraat van culturele organisaties en voorzieningen, waarvan de bibliotheek een onderdeel is. Dat gaat ongetwijfeld interactie en aantrekkingskracht geven. Bijvoorbeeld bij jongeren die een goede studieplek zoeken – een fenomeen dat in veel andere bibliotheken, vooral in de grote steden, al is te zien.
GO Markt
Dat geeft zicht op de laagdrempelige plaats van ontmoeting en het uitwisselen van informatie, die de bibliotheek in deze tijd wil zijn. Het Diekhuus leent zich daar veel meer voor dan het pand uit 1986 waar de bibliotheek nu nog te vinden is.
Hoewel: ook hier zijn de figuurlijke ramen en deuren al opengegaan en werkt de Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta samen met andere organisaties. Bijvoorbeeld met de gemeente, die van plan is in het pand de GO Markt te openen. De bevordering van de arbeidsparticipatie, die daar vorm krijgt, is in de bibliotheek uitstekend te linken aan bijvoorbeeld de aanpak van laaggeletterdheid of het verbeteren van digitale vaardigheden. En de GO Markt laat ook zien dat de bibliotheek en de gemeente elkaar tegenwoordig beter weten te vinden.