Harald Jean Jassoy
Voelt zich ingeburgerd in Goedereede
GOEDEREEDE – Bijna veertig jaar woont hij in het stadje Goedereede. Ondertussen kunnen we wel stellen dat hij is ingeburgerd. Hoe is die inburgering eigenlijk gegaan? Wat zijn de ervaringen met de Nederlanders en in het bijzonder de Goereeërs? We vroegen het aan beeldend kunstenaar Harald Jean Jassoy.
Tekst en foto's: Adri van der Laan
Harald Jean Jassoy (graag op zijn Frans uitspreken!) steekt gelijk bij binnenkomst in zijn galerie aan de Noorzijde Haven van wal. Hij somt de dieptepunten, maar ook de hoogtepunten op van zijn bijna veertigjarig verblijf in het stadje Goedereede dat hij – samen met anderen – tot een soort kunstenaarsstadje heeft verheven. Eén van de dieptepunten die noemt hij de 'aanvaring' met het college van de toenmalige gemeente Goedereede. Het was in de jaren tachtig dat hij samen met een andere kunstenaar uit Goedereede, Hans Dolieslager, het verzoek kreeg om het gemeentehuis van Goedereede wat op te fleuren met kunstwerken. De schilderijen van Harald werden op het laatste moment geweigerd door het college, omdat ze niet zouden passen. De landelijke pers kreeg hiervan lucht en de 'rel' werd breed uitgemeten. Tussen het toenmalige college en Harald Jean Jassoy is het nooit meer goed gekomen. "Gelukkig kwam er met de komst van burgemeester Sinke meer waardering voor mijn werk en dat was een verademing". Hoogtepunt in zijn bestaan was wel de oprichting van de Goereese Kunststichting en de organisatie van de inmiddels traditioneel geworden Goereese Kunstdagen.
Goereese toren
Achtendertig jaar geleden kwam Harald Jassoy vanuit het Duitse Wiesbaden terecht in Goedereede. Het was geen bewuste keuze. "Het was echt toeval". Harald en zijn vrouw en zoon woonden in Wiesbaden, zijn vrouw, die later is overleden, was afkomstig uit de Bilt en dus Nederlandse. Ze hadden besloten om minimaal één keer Nederland te gaan bezoeken. Zo kwamen ze in Ouddorp terecht voor enkele dagen. Onderweg passeerden ze de Goereese toren "en we werden nieuwsgierig naar wat er zich rond die toren afspeelde". "We kwamen in Goedereede en we waren meteen verkocht en hoewel we het plaatsje nooit hadden gezien, voelde het toen al als een soort thuiskomen".
Hij vertelt dat ze door de ruitjes stonden te gluren van het antiekwinkeltje van Robbert Louis in de Kerkstraat. "Dat winkeltje was natuurlijk niet open - het was nooit open -, maar toen viel ons oog op het grote huis dat er naast stond. Het was te koop. Zowel het huis als de prijs paste ons en we kochten het huis". Hoewel later bleek dat er heel veel aan moest worden gespijkerd, heeft hij nooit spijt van die koop gehad. "Er was een klein tuintje en wat nog belangrijker was: er was een ruimte voor een atelier voor mij".
Zijn vrouw was als journalist werkzaam voor verschillende Duitse nieuwsmedia en kon zo correspondent in Nederland worden, "voor ons was Goedereede een a-locatie, centraal ten opzichte van Rotterdam, Den Haag en Antwerpen".
Aanraakbaar
Voor de algemene ontwikkeling van zijn zoon vond hij het ook goed dat hij in een dorp kwam te wonen. "Het is goed voor kinderen uit de stad dat ze een boer zien en dat ze weten hoe een bakker ruikt". Hij vindt het ook goed dat de buurman 'aanraakbaar' is, iets wat in een stad lang niet altijd gebruikelijk is. Hij weet ook wel dat er nadelen zijn aan het wonen op het platteland. "Zo mis Ik hier wel eens de culturele dwarsliggers".
In het begin was ook de taal wel lastig. "Ik sprak geen Nederlands, maar toch wilde ik in Goedereede geen Duits spreken. Dat was best wel een moeilijke tijd. Maar na een paar maanden kon ik me toch al verstaanbaar maken. Al heeft dat wel wat tongpijn gekost".
In voorbereiding om in Goedereede te gaan wonen heeft hij wel wat fouten gemaakt: "Zo had ik geen voorstelling van wat het Calvinisme inhield. Van oorsprong was ik Luthers en dat is toch een groot verschil met het Calvinisme. Daar had ik me beter op voor moeten bereiden".
Harald heeft wel de indruk dat hij in de afgelopen jaren steeds meer Goereeër is geworden. Hij zag, als kunstenaar met lang haar, er toch anders uit dan de doorsnee Goereeër. Nu zal niemand daar meer over vallen, maar in het begin was dit toch anders. Toch heeft hij wel het idee dat hij in al die jaren wel is geaccepteerd door de gemeenschap. Hij probeert dan ook met een open vizier naar de gemeenschap te kijken, zonder vooroordelen. Volgens hem had dit misschien wel wat vlugger gemoeten. Heeft hij zich aangepast aan de normen en waarde in Goedereede? Harald aarzelt: "In zekere zin wel. Ik houd ook wel rekening met de zondagsrust en dat soort zaken. Maar verder blijf ik gewoon mezelf en dat wordt wel gewaardeerd denk ik".
Onlangs bezocht de predikant van de Hervormde Gemeente een expositie van hem. Harald dacht: 'Hij heeft interesse in mijn werk, maar ik heb eigenlijk nooit interesse in zijn werk getoond'. En zo kwam het dat hij nog niet zo lang geleden een dienst in de Hervormde kerk bijwoonde en dat was hem toch wel goed bevallen.
Tijdens het interview komt het gesprek natuurlijk op het verschil tussen Duitsers en Hollanders. Volgens hem zit er niet zoveel verschil in. De Duitsers zijn wat afstandelijker in de omgangsvormen, maar veel verschil is er volgens hem niet. Misschien zijn de Duitsers tegenwoordig wat conservatiever, maar ook dat is verschillend in de stad of op het platteland. Positief is hij over het bekende Nederlandse 'poldermodel'. "We zullen samen door één deur moeten, dat spreekt me wel aan".
Cultuurprijs
Hoewel hij tevreden is over het wonen in Goedereede, is er geen tevredenheid te bespeuren over de Cultuurprijs Goeree-Overflakkee. Hij heeft er voor gevochten om een eilandelijke cultuurprijs in te stellen, maar de gemeente is hem hierbij niet ter wille geweest, "van cultuur hebben ze hier nog niet veel kaas gegeten". Uiteindelijk heeft de Rabobank het voortouw genomen en is het een prijs voor amateurkunstenaars geworden. "Mijn basisidee was een cultuurprijs voor professionele kunstenaars en met dat idee zijn ze aan de haal gegaan. Daarin ben ik diep teleurgesteld, het voelt of ik een trap voor mijn kont heb gekregen".
Kunstdagen
Als we hem spreken is Harald net terug van een reis door Duitsland. Hij is op zoek gegaan naar deelnemers aan de Goereese Kunstdagen die in de zomer pas worden gehouden. De organisatie van deze dagen is voor hem een hoogtepunt, maar het kost hem voor de organisatie wel veel tijd. Dat heeft hij er graag voor over. Naast alle kunstenaars die meewerken aan het evenement, is hij ook getroffen door het enthousiasme van de burgers van Goedereede. Graag stellen ze een deel van hun kamer beschikbaar om de kunstuitingen ten toon te stellen. "Het is op deze manier echt een burgerinitiatief geworden. Daar ben ik heel blij mee".
Harald Jassoy is heel strijdbaar – "dat houdt je jong" – of het nu over de erkenning van kunst gaat of over maatschappelijke zaken. Onlangs nog maakte hij zich boos via een ingezonden brief in Eilanden-Nieuws, over de manier waarop de gemeente omgaat met het uitzetten van vuilcontainers. Juist in monumentale straatjes zoals in Goedereede is er geen plaats om deze 'kliko's' achter te zetten. Ze blijven in het straatbeeld. Daar maakt hij zich boos over. Hij vindt dat de gemeente best wel een andere oplossing kan verzinnen, zoals ondergrondse containers op strategische plaatsen. Hij heeft inmiddels een reactie van de gemeente hierop gekregen.
Toch gaat Harald niet al mokkend en chagrijnig door het leven. Hij leeft intens en daarom is voor hem geen dag saai. Ook niet in Goedereede.
