Woongroepen voor ouderen
In Italiaanse films zie ik nog wel eens beelden van een grote boerderij waar verschillende families en generaties bij elkaar wonen. Alles loopt lekker door elkaar en tijdens het eten zit iedereen rond een grote tafel. De ouderen horen er van zelfsprekend bij, ook al verstaan ze het allemaal niet meer zo goed of hebben ze hulp nodig. Dat romantische beeld komt altijd in mij op als ik bedenk hoe ik later oud wil worden. Het is weliswaar een mooi beeld maar niet realistisch. Mijn kinderen wonen ver weg en het is ook al lang niet meer gebruikelijk om als familie allemaal bij elkaar te wonen.
Een tijd lang was het 'bejaardentehuis en woonzorgcentrum ' de plek waar ouderen konden wonen en verzorging konden krijgen, maar ook dat is drastisch aan het veranderen. De trend is dat steeds meer ouderen thuis blijven wonen en zorg inkopen. Dat willen veel ouderen en dat is ook het beleid van de huidige regering. Ook ik wil graag zo lang mogelijk zelfstandig wonen. Zelfstandigheid zorgt er voor dat je bezig blijft en dat is weer goed voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid.
Als je niet meer actief meedraait in de samenleving, dan verandert er wat in je sociale omgeving. Contacten met anderen zijn niet meer van zelfsprekend. Je bent dan afhankelijk van je contacten met vrienden en familie voor aanspraak en eventuele mantelzorg. Maar wat nu als deze vrienden en familie leden niet in de directe omgeving wonen? Een oplossing die mij wel aanspreekt is om met een groep mensen bij elkaar te gaan wonen waarbij iedereen wel een zelfstandige woning heeft. Dat kan in een nieuw te bouwen complex, maar ook in bijvoorbeeld een leegstaande school of boerderij.
Naast een grote mate van zelfstandigheid en privacy kan je dan van alles delen en gezamenlijk gebruiken, zoals een tuin, een schuur, auto's, logeerkamers, was-en droogmachines, gereedschap etc. Je kan ook afspreken om één keer per week samen te eten, eventueel in een centrale keuken. Als je dat wilt ga je met elkaar naar de film, het theater of naar de kerk. Hoewel je elkaar natuurlijk vrij wil laten kan zo'n woongroep ook niet helemaal vrijblijvend zijn. Je zult dus goede afspraken met elkaar moeten maken. Bovendien wil je met mensen wonen die een beetje gelijk gestemd zijn, die de zelfde interesses hebben en waar je het goed mee kan vinden. De vraag is hoe je dat allemaal regelt en organiseert.
Het lijkt me kortom een prachtig plan, maar er valt nog wel het een en ander aan uit te zoeken, voor dat ik er daadwerkelijk aan begin. Gelukkig zijn er in Nederland heel veel voorbeelden van woongroepen, alleen voor ouderen en voor verschillenden leeftijden. Deze groepen zijn zeer divers, zowel qua grootte en samenstelling. Soms zijn ze georganiseerd rond een bepaalde levensvisie of gezamenlijk doel. Daar valt veel van te leren. Ik denk niet dat er één goede oplossing is, maar dat het wel nodig is dat er iets is wat je bindt.
Joop Bensdorp, architect