Paulina, een vrouw van stand die een standbeeld verdient
DIRKSLAND – "We weten niet veel van Paulina van Weel. Op de enige foto die we van haar hebben zien we haar met een zachtmoedige, maar ook strenge blik", zei bestuurder Paul van der Velden op donderdag 22 december, nadat 'een verbeelding' van de naamgeefster van het ziekenhuis in de nog redelijk vroege ochtend was onthuld. "Maar nu begint ze toch meer te leven. Paulina staat voor gemeenschapszin, met elkaar delen. Daarom is het fantastisch dat juist haar naam aan ons ziekenhuis is verbonden. Haar gedachtegoed kunnen we doortrekken naar de dag van vandaag."
Tekst en foto: Kees van Rixoort
De onthulling van het bronzen beeld voor de hoofdingang van het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis vormde de allerlaatste activiteit in het kader van de viering van 600 jaar Dirksland. De officiële afsluiting van de festiviteiten vond al in september plaats – een vuurwerkshow –, maar nu, zo vlak voor het eind van 2016, was er nog een mooie 'nabrander'. Het idee voor een beeld was afkomstig van de dorpsraad, die de viering van 600 jaar Dirksland een jaar lang coördineerde en kanaliseerde en die iets blijvends in het dorp wilde achterlaten na het feestjaar.
Een beeld van een belangrijke Dirkslander – bij wie kom je dan uit? Jos Toes, die de aanwezigen vlak voor de onthulling namens de dorpsraad toesprak, noemde hertog Jan van Beieren en schrijver Willem Walraven als opties. Maar uiteindelijk was de keus niet moeilijk: iemand die een miljoen gulden doneert om een ziekenhuis – eigenlijk twee ziekenhuizen: Van Weel en Bethesda – te stichten op een geïsoleerd eiland, is vanzelfsprekend van ongelofelijk groot belang. Toen de dorpsraad het idee opperde bij het bestuur van het ziekenhuis, was er direct interesse voor een beeld én bereidheid om de helft van de kosten op zich te nemen. De andere helft betaalt de dorpsraad.
Denkraam
Toes noemde niet alleen Jan van Beieren en Willem Walraven, maar kwam ook met aparte vergelijkingen met twee andere beeldjes op het eiland: dat van Ollie B. Bommel in Den Bommel en de herinnering aan paus Adrianus VI in Goedereede. Hij associeerde Paulina en haar verbeelder met drie begrippen die we aan Bommel te danken hebben: heer van stand, minkukel en denkraam. De heer van stand is in het geval van Paulina een vrouw van stand die een standbeeld verdient. De minkukel is veranderd in pluskukel Joep Luijckx, die dit standbeeld heeft gemaakt. En het denkraam van Paulina is – in tegenstelling tot dat van paus Adrianus, die schraapzuchtig en bepaald niet vriendelijk en populair was – het denkraam van een heilige: het is beter te geven dan te ontvangen.
Burgemeester Ada Grootenboer blikte vervolgens terug op het feestjaar in Dirksland en vooruit op het opknappen van de haven, dat mede in het kader van de Erfgoedlijn Goeree-Overflakkee gaat plaatsvinden. Ze noemde Paulina van Weel een bijzondere vrouw die haar droom wist om te zetten in werkelijkheid. "Mooi dat ze zoveel jaren later nog voortleeft in de gemeenschap van Goeree-Overflakkee en van Dirksland."
Vervolgens had de burgemeester de eer het beeld te mogen onthullen. Dat deed ze samen met een ouder en een vrij jong personeelslid van het ziekenhuis: Nel van Doorn en Jeroen Poortvliet. De eerste droeg, evenals Els van Wageningen, ook nog een gedicht voor over Paulina van Weel.
Geborgenheid
Joep Luijckx, een week eerder al het stralende middelpunt bij de onthulling van zijn beeld De Kaaiwerker in Oude-Tonge, lichtte zijn creatie tot slot van de korte ceremonie toe. Hij meldde dat de omsluitende mantel geborgenheid symboliseert en dat Paulina je, een stap naar voren zettend, als het ware tegemoet komt. "Er is veel beweging in het beeld. Dat geeft levendigheid weer en laat zien dat leven belangrijk is." Luijckx noemde Paulina van Weel een geweldige vrouw; "ze gaf al haar geld aan Dirksland. Daar staat ze. Ik ben er blij mee."