Boeken die hun nut blijven houden
Enkele duizenden boeken hebben al een andere eigenaar gevonden. Toch is de opkamer van Th. Verhoef nog rijk gevuld met een imposante collectie 'leesvoer'. De bibliotheek bevat van alles, maar vooral Nederlandse literatuur, kunst, geschiedenis en theologie. Verhoef wil ervan af. "Wie hier iets van zijn gading vindt, mag het meenemen. Het belangrijkste is dat de boeken hun nut behouden. Er staan ook twee encyclopedieën bij, maar die raak je aan de straatstenen niet kwijt."
De boekencollectie is in de jaren zestig en daarna gegroeid en gegroeid. Verhoef was vanaf 1961 leraar aan de Rijks-HBS in Middelharnis. Toen hij in 1991 met pensioen ging, wilde hij de verzameling naar de schoolbibliotheek verhuizen, maar er was geen belangstelling voor. "Toen heb ik al die boeken maar hier in huis laten staan."
Verhoef kocht de boeken in de eerste plaats om ze te laten zien aan zijn leerlingen en eruit voor te lezen. Achter in zijn klaslokaal stond ook een forse collectie. Gelukkig had hij een regeling met de Belastingdienst over het aftrekken van zijn uitgaven in de boekhandel, aan boekenclubs en uitgevers van series. "Het waren beroepskosten, want ik had de boeken nodig voor mijn werk."
Voordat de Mammoetwet – met mavo, havo en vwo – van start ging, was de HBS in Middelharnis al een proefhavo, samen met vergelijkbare proefscholen in Amsterdam en Enschede. Dat gaf de nodige vrijheid in de manier van lesgeven. In Middelharnis koos men voor het integraal behandelen van 'hoofdstromen' als de Middeleeuwen en de Renaissance, "de manier waarop de mensheid zich ontwikkelde", in de woorden van Verhoef. Daarbij kwamen vakken als Nederlands, Frans, Duits, geschiedenis en aardrijkskunde aan bod.
Ter illustratie
"Ik gaf die hoofdstromen", vertelt Verhoef een kwarteeuw na zijn pensionering, "en daar heb je dus boeken bij nodig ter illustratie. Ik schafte ze aan en de leerlingen konden ze gebruiken, of zelf kopen. Boekhandel Vroegindeweij zorgde ervoor dat er een voorraadje in de winkel was. Samenwerking met de middenstand dus."
De aangeschafte boeken zorgden voor uitbreiding van de collectie die Verhoef al had toen hij naar Flakkee kwam. Die waren voor een groot deel afkomstig van zijn vader, die ook lesgaf, zij het op de lagere school. De basis was er dus al, maar daarna is het hard gegaan.
Literaire grootheden die de verzamelaar graag leest zijn Harry Mulisch – vanwege de klassieke, mythologische achtergrond -, de Vlaamse auteur Ward Ruyslinck en de spirituele dichter Guido Gezelle. Maar de echte topper – het boek dat iedereen zou moeten lezen – is volgens Verhoef het Bijbelboek 'Hooglied'. "Als je dat boek gelezen hebt, begrijp je de positie van de vrouw vanaf de Renaissance." Bijzondere werken in zijn collectie zijn voorts de geschriften van Flavius Josephus en een Statenbijbel. Dat zijn boeken die Verhoef niet zo gauw weg zal doen.
De rest wel, al mag de boekenkamer naast de voordeur aan de Voorstraat in Sommelsdijk bij voorkeur niet helemaal leeg raken. Een Hebreeuwse Bijbel en andere werken in die taal zijn al weggegeven. Net zoals zeker 2.000 andere boeken, waaronder kostbare eerste drukken. De nieuwe bezitters zijn bijvoorbeeld studenten Nederlands uit de familie- en vriendenkring. En de rest staat klaar om weggegeven te worden. Waarom eigenlijk? Verhoef, die de laatste twee jaar geen boek meer heeft gekocht: "Als ik het loodje leg, is het klaar. Het is mooi als die boeken hun nut blijven hebben. Als ze hier blijven staan, heeft niemand er wat aan. Het is beter als ze gebruikt worden. Kom gerust kijken en neem mee wat je graag wilt hebben."
