Roeien op de Grevelingen… en op de Thames
"Haal op", klinkt het over het water. "Gelijk." Dan: "Eén… twee… drie…" Op de 'bevelen' van de roerganger komt de Amazone 'op stoom'. Het kantoortje van de havenmeester wordt langzaam maar zeker kleiner. "Vijf… zes… zeven…" Met grote halen verdwijnt de roeisloep tegen de avondschemer uit de haven van Herkingen.
Roeivereniging Gelias – de naam betekent klein snel vaartuig – is ontstaan uit een idee van Paul Matthijssen. Voor zijn werk komt hij veel op het water. Hij zag overals sloepen varen. Bij Engeland, Frankrijk, tot de Azoren toe. "Er wordt wereldwijd geroeid. In Nederland zijn tweehonderd roeiverenigingen met in totaal tweehonderdvijftig sloepen. Maar op Goeree-Overflakkee was niks, terwijl we zijn omgeven door water", zegt Matthijssen.
Reddingsloep
Hij polste links en rechts of er belangstelling was en wist tien, twaalf mensen enthousiast te krijgen. In 2012 was de oprichting van Gelias een feit. Een sloep kochten ze van de roeivereniging in Brielle. Het was een geklonken, aluminium reddingsloep van een vrachtschip. Een sloep van honderd jaar oud en enorm zwaar. Zes kilometer per uur, harder konden de roeiers en roeisters niet vooruit komen met het vaartuig dat de naam Dwars in Den Weg kreeg.
Nog een nadeel: de sloep was niet te vervoeren. Meedoen aan wedstrijden, zoals Vechten op de Vecht, was er dan ook niet bij. Gelias roeide vrijwel louter op de Grevelingen. Een roeitocht bij Veere was nog haalbaar, maar dan moest er wel een sponsorend transportbedrijf aan te pas komen om Dwars in Den Weg op locatie te krijgen.
Een wat lichtere sloep was dus welkom. En die kwam er: de Amazone, een Whaler, een type waarmee in de negentiende eeuw op walvissen werd gejaagd. De sloep is zeewaardig en half zo licht als het vorige vaartuig. "De nieuwe sloep is in december in gebruik genomen. We roeien er nu een week of drie, vier in. Het is wel wennen, het roeit heel anders." En harder: 10 tot 11 kilometer per uur.
Wie weet gooit Gelias nog hoge ogen tijdens de wedstrijden waaraan de Flakkeese roeiers nu wel kunnen meedoen. Voor het vervoer van de Amazone is niet meer dan een trailer nodig. "Zaterdag doen we mee aan Vechten op de Vecht", zegt de voorzitter trots. "En volgend jaar, als we vijf jaar bestaan, roeien we een stuk de Thames op naar Londen. Dat gebeurt tijdens The Great Race, waar jaarlijks vijfhonderd tot zeshonderd sloepen aan meedoen."
De vereniging is in korte tijd verdubbeld in ledental. Momenteel zijn er vijfentwintig roeiers lid, iets meer vrouwen dan mannen. Ze komen van heel Goeree-Overflakkee, maar ook wel van verder weg. Een lid dat van het eiland naar Rotterdam verhuisde, bleef de vereniging trouw en komt geregeld op woensdag- of donderdagavond naar Herkingen om de Grevelingen op te roeien.
Flamingo's
Matthijssen, die vanavond als roerganger fungeert en van de bewegingen van zijn ploeg een organisch en dynamisch geheel weet te maken, heeft de vereniging ooit opgericht voor de lol. Voor het roeiplezier. Maar dat is het niet het enige. Hij vertelt dat roeien een heel gezonde sport is, die bijna alle spieren in beweging brengt. Armen, benen, rug, buik… En dat in een prachtige omgeving. Tijdens een rondje Mosselbank kun je zomaar een zeehond tegenkomen. Roei je iets meer in oostelijke richting, dan zie je soms de Flakkeese flamingo's. In de winter roeit Gelias soms onder de prachtigste sterrenhemels. In de winter? Ja, hoor, de roeiers blijven alleen thuis als er ijs ligt of als de windkracht hoger is dan zes.
"Strijken", roept roerganger Paul Matthijssen. De Amazone is weer thuis in de haven.
Tekst: Kees van Rixoort, foto: Hans Villerius
