Bindend, vormend, samenwerkend
'Bindend, vormend, samenwerkend', dienaar des Woords in de kerk van 2016. Deze bundel is uitgegeven ter gelegenheid van het veertigjarig ambtsjubileum van ds. J.J. van Eckeveld. Een klein handzaam formaat. ISBN nummer 9.789.402.901.603. De prijs is € 9,95.
Op het symposium stond de volgende vraag centraal: 'Wat is de opdracht voor een predikant in de kerk van 2016? Dominee van Eckeveld heeft 40 jaar de gereformeerde gemeente van Zeist mogen dienen. Verder nam hij in het geheel van dit kerkverband een grote plaats in. De drie kernwoorden 'samenbindend, vormend en samenwerkend', vormen niet alleen een opdracht voor ambtsdragers in deze tijd, maar het typeert ook de ambtsbediening van de jubilaris. Naast de tekst van de gehouden lezingen, bevat deze bundel ook een beknopte biografische schets van ds. J.J. van Eckeveld, bijeen verzameld door W. Kranendonk en gebaseerd op artikelen en interviews in het Reformatorisch Dagblad en familieblad Terdege.
Ds. A.A. Egas hield de eerste lezing 'Bindend', zoeken naar eenheid ondanks verscheidenheid.
Ds. G.J. van Aalst, refereerde met als titel 'Vormend', Luisteren naar de Schrift en spreken vanuit de Schrift.
Dr. W. Fieret, hield een lezing getiteld 'Samenwerkend', samenwerken met anderen met behoud van eigen identiteit.
W. B. Kranendonk: vier keer tien… (jaar) in Zeist.
Ds. Egas eindigde zijn lezing met een uitspraak van ds. H. Witsius: 'Eenheid in het noodzakelijke, vrijheid in het niet noodzakelijke, in beide wijsheid en liefde, in alles een onergerlijk geweten tot de dag des Heeren. Hij typeerde de jubilaris als een goede leerling van Witsius.
Ds. Van Aalst gaf de jubilaris het volgende mee: Laat bekering en geloof de voertuigen van onze studie zijn en geen dag ga voor ons voorbij, zonder de regel in acht te nemen, dat de beste orde in al wat wij ondernemen – hetzij wij spreken of handelen – is: Van God beginnen en in God eindigen.
Drie aanbevelingen aan het eind van de lezing van dr. W. Fieret:
Neem een voorbeeld aan de Bijbels ingekaderde relativerende houding van Augustinus;
Neem een voorbeeld aan de wederzijdse acceptatie van verschillen binnen de Bijbelse kaders, zoals we dat aantreffen bij de vertegenwoordigers van de Nadere Reformatie;
Stel het kern denken centraal in plaats van het format denken.
Een duidelijke weergave van de lezingen tijdens het symposium, maar ook de levensschets van de jubilaris maken het geheel compleet. Neem en lees.
Redelijke Godsdienst
Wilhelmus à Brakel, Redelijke Godsdienst deel 1a, hoofdstuk 1 tot en met 29, hertaald door Jasper J. Stam MA. Onder ISBN nummer 978.6278.0040/NUR 700.003; de prijs is € 49,95.
Goede wijn behoeft geen krans. De Redelijke Godsdienst van Wilhelmus à Brakel is al eeuwen een bekend, gewaardeerd en onderwijzend boek. Waarom dan toch in 2016 opnieuw een uitgave van dit standaard werk? Een citaat uit de taalkundige verantwoording van Jasper Stam:
Een hertaling is niets anders dan een vertaling van een boek, maar dan vanuit een verouderde versie van een taal naar moderne versie van dezelfde taal. Toegepast op de Redelijke Godsdienst: het Nederlands van uit 1700 moest omgezet worden in dat van het begin van de 21e eeuw. Wel heeft de hertaler een groot aantal begrippen die we rekenen tot de 'tale Kanaäns' overgenomen omdat er geen hedendaags equivalent bestaat en de omschrijving niet weer geeft wat de bedoeling is. Bijvoorbeeld: 'dadelijke gehoorzaamheid' is bewust niet hertaald met 'gehoorzaamheid-door-middel-van-daden'. De hertaler heeft geprobeerd zo goed mogelijk de intentie van à Brakel op te schrijven in de hedendaagse tale Kanaäns. Vooral de zinsbouw is behoorlijk gewijzigd, omdat Brakel de voorkeur gaf aan lange zinnen. Stam heeft deze zinnen vaak in stukken geknipt. Soms werden de formuleringen wel eens omslachtiger.
Ook de onderverdeling in hoofdstukken is ingrijpend gewijzigd. De paragraafindeling van à Brakel was niet altijd consistent. De hertaler heeft een nieuwe paragraafindeling gemaakt. Wat e.e.a. ook verduidelijkt, is de titel boven elk hoofdstuk. Die is vooral bedoeld om de structuur van elk hoofdstuk te vereenvoudigen. Hopelijk kan de lezer de betoogtrant van Brakel nu beter volgen. Toch heeft Stam de band met eerdere edities niet willen doorsnijden. Telkens is met Romeinse cijfers aangegeven welke 'oude' de 'nieuwe' paragrafen bestrijkt.
Hoe is het lezen vergemakkelijkt? Niet alleen door een ander taalgebruik, maar ook door de structuurindeling, die aan elk hoofdstuk voorafgaat. Korte samenvattingen zorgen voor een goede samenhang met de omringende hoofdstukken.
De hertaler noemt in zijn verantwoording verschillende personen, die hem bij dit geweldige werk hebben bijgestaan.
Een uitvoerige inleiding van dr. W. van Vlastuin geeft een goed beeld van het leven en werk van à Brakel. Ook het voorwoord van Brakel zelf is opgenomen in deze editie.
De pagina's 46 en 47 geven het structuuroverzicht van de Redelijke Godsdienst goed weer.
Wie de Redelijke Godsdienst voor het eerst ter hand neemt, kan teleurgesteld uitkomen, want dit standaardwerk van voor naar achter uitlezen, is een onmogelijke zaak. Hoe dan wel? U kunt het beter gebruiken als een naslagwerk. Komt u een theologisch onderwerp tegen, dan is het raadzaam om ook te onderzoeken wat 'vader Brakel' daarover schrijft. Jasper Stam geeft daar een voorbeeld van: in vraag 54 van de Heidelbergse Catechismus gaat het over de vraag: 'wat gelooft gij van de heilige algemene Christelijke Kerk?' kan aanleiding zijn om hoofdstuk 24 van de Redelijke Godsdienst op te slaan.
Tegenwoordig hebben we mogelijkheden om via Google Books de verschillende edities met elkaar te vergelijken. Veel verschillen waren er niet, maar sommige tekstverwijzingen zijn aangepast. Wel heeft de hertaler dit in de inleiding over voetnoot toegelicht. Eigenlijk hoeft deze uitgave geen aanbeveling. Wel is het de verdienste van Jasper Stam, dat dit 17e -eeuwse werk toegankelijk gemaakt is voor de lezer in de 21e eeuw. Deel 1b is ook uit, maar is nog niet in mijn bezit. Wat wel jammer zou zijn, dat het derde deel niet meegenomen zou worden in het hertaalwerk. Al is het onderwerp: het duizendjarig Rijk een moeilijk thema, toch heeft Brakel deze delen in haar totaliteit laten verschijnen. Naast het vele positieve is dat een klein puntje van kritiek, al zou het kunnen zijn, dat de uitgever/hertaler op deze eerder genomen beslissing teruggekomen is. Neem en lees.
