Duiven melken, De Combinatie doet het al honderd jaar

MIDDELHARNIS - Honderd jaar en tien dagen na de oprichting, viert Postduiven Vereniging De Combinatie op zaterdag 23 oktober een eeuw duivensport in Middelharnis. Tijdens de jubileumreceptie in het Melkhuusje, het verenigingsgebouw van de jarige vereniging, ontvangt voorzitter Jaap Jongejan het eerste exemplaar van het jubileumboek. Genodigden die van bier houden, kunnen die avond een speciaal brouwsel van Solaes drinken: Duuvemelluk, een blond bier met 5 procent alcohol.

Door Kees van Rixoort

De vereniging is op 13 oktober 1921 opgericht als PV De Seinpost. Het was op Goeree-Overflakkee de eerste postduivenvereniging. Er zouden er nog verscheidene volgen, waarvan er anno 2021 ook alweer een aantal ter ziele is gegaan.
De Seinpost, met als eerste voorzitter Toon Schuurman, telde honderd jaar geleden vijftien leden. In 1991 veranderde de naam van de koninklijk erkende vereniging in PV De Combinatie, na een fusie met De Postduif in Sommelsdijk.

Orléans-Flakkee

“Het is een club met een rijke historie”, zegt voorzitter Jongejan. Hij vertelt dat de postduiven in de beginjaren geen verre vluchten hoefden te maken, hooguit vanaf de kop of de kont van het eiland terug naar Middelharnis. Nog in de jaren twintig groeide de afstand, met vluchten vanaf Bordeaux, en in 1938 was het begin van de terugvlucht zelfs Rome. In de jaren vijftig vlogen de snelste duiven in 3,5 uur vanaf Orléans terug naar Flakkee.
“Het blijft verbazingwekkend dat een duif zijn hok terugvindt”, vindt de voorzitter. “Een klein voorbeeld: je raakt je duif kwijt, maar na een jaar of nog langer vliegt hij feilloos terug naar het plekje waarvan hij vertrok. Vergis je niet in de duif.”

Zondagse pak

Wat de vogel precies in zijn hoofd heeft op weg ‘naar huis’ - het hok, het vrouwtje of het baasje - is niet bekend. “Hij komt thuis, valt op zijn hok en gaat z’n hok in. Alsof hij even een rondje heeft gedaan… Ik denk vaak: hoe bestaat ‘t, hoe vinden ze ‘t? Maar ik weet ook: een duif die goed is, zit in z’n zondagse pak. Goed in de veren dus.”
Er zijn duiven voor de korte afstand, die de zogenaamde vitesse-vluchten vliegen (100 tot 300 kilometer). En er zijn duiven voor de middenafstand - midfond, 300 tot 500 kilometer - en de lange afstand - dagfond, 500 tot 700 kilometer. De ultieme terugvlieglocatie is Barcelona.
“De duiven worden gefokt op afstand”, roert Jongejan het fenomeen van de almaar verder gespecialiseerde en geprofessionaliseerde duivensport aan. “Vergelijk het met Nelli Cooman. Die kon op de honderd meter uitstekend uit de voeten, maar niet op de vijf kilometer.”

Wind

Hoe lang de duiven erover doen om weer op het thuishonk te landen, hangt natuurlijk ook af van de weersomstandigheden. Met name de windrichting en -sterkte zijn van grote invloed. Zit het een beetje mee - en houden roofvogels zich gedeisd - dan vliegen postduiven met een gangetje van 60, 65 kilometer per uur door het luchtruim.
Terug naar De Combinatie, eigenlijk De Seinpost. In de geschiedenis van de vereniging doemen twee minder positieve periodes op. Tijdens de Tweede Wereldoorlog moesten alle duiven weg. De Duitse bezetter wilde voorkomen dat de beesten geheime boodschappen zouden doorgeven van het verzet of de geallieerden. Na de oorlog kwamen er al snel weer nieuwe duiven. Je kon ze ook vangen op de Kaai.

Verdronken

De tweede tegenslag voor veel leden van De Seinpost was de Watersnoodramp van 1 februari 1953. Er woonden nogal wat leden in het gebied dat onder water kwam te staan. Veel duiven verdronken. Na de ramp kwam de onderlinge hulp op gang: leden voorzagen hun gedupeerde collega’s van jonge vogels. In 1953 ging ook een deel van de notulen verloren, wat voor de samenstellers van het jubileumboek bijna zeventig jaar later een complicerende factor was. Voor de eveneens vergane koninklijke erkenning ontving de vereniging een nieuw certificaat.

Legende Nipius 

In de geschiedenis van de jubilaris speelt Ko Nipius een prominente rol. De eigenaar van het grote modehuis aan de haven van Middelharnis was een verwoed duivenmelker. Door het toepassen van een nieuwe methode uit België, wisten hij en zijn soigneur Joep van Dongen de duiven ongelofelijk hard te laten vliegen. “Een legende binnen De Seinpost”, vinden Jaap Jongejan en David Bakker, lid van de jubileumcommissie en samensteller van het gedenkboek.
“Hij heeft zo ontzettend goed gevlogen, dat hij diverse keren kampioen van Zuid-Holland was en drie keer Nederlands kampioen. Als de eerste zes duiven uit Orléans van jou zijn, op een concours met 18.000 vogels, ben je echt een fenomeen. Hij had goede duiven, een uitstekende soigneur en wat geld om te besteden…” (Tekst loopt door onder foto)

De oudste foto in het jubileumboek: 1935, de duiven gaan per trein naar St. Vincent.

Romantiek

“Andere kanjers in de geschiedenis van de vereniging zijn de gebroeders Vroegindeweij. Niet alleen door de resultaten die ze behaalden, maar ook door al het rekenwerk dat ze verrichtten in de tijd dat er nog geen elektronisch systeem was. En laten we Cor Dubbeld niet vergeten, die in de jaren zeventig en tachtig keihard heeft gevlogen. En Corjan Tiggelman was een keer jeugdkampioen van Nederland. Nu hebben we Richard van den Bos, die dag en nacht met duiven bezig is.”
Het elektronisch systeem van nu, voegt Jongejan eraan toe, heeft als voordeel dat je snel de uitslag hebt. “Maar er is wel wat van de romantiek van vroeger verloren gegaan.”

Spekkoper

Na de oorlog telde de vereniging ongeveer vijftig leden. Dat aantal liep terug toen er een club van zaterdagvliegers werd opgericht. Nu, honderd jaar na de oprichting, telt De Combinatie nog altijd vijftig leden. “Met zo’n aantal zijn we spekkoper”, vindt Bakker. “We verkeren in de gelukkige omstandigheid dat het ledental op niveau blijft in een tijd dat de belangstelling voor de duivensport landelijk gezien fors terugloopt.” De Combinatie telt een aantal jeugdleden en enkele vrouwelijke duivenmelkers.
Volgens voorzitter Jaap Jongejan is de vereniging gezellig, maar vormt deze voor de leden ook “een oppepper om op het hoogste niveau te presteren”. De leden ontmoeten elkaar sinds 1986 in het Melkhuusje aan de Edison. Vóór die tijd kwamen ze bijeen in een van de cafés. Uiteraard om te melken, “te blijven praten over duiven”. Jongejan: “Het is een mooie hobby, maar vandaag de dag is het topsport.”

Jubileumboek

Het boek ‘Een eeuw duivensport in Middelharnis. Van Seinpost tot Combinatie’ gaat op en na de jubileumreceptie naar alle leden en sponsors. Daarnaast is het te koop in de boekhandel. Het boek is rijk geïllustreerd en behandelt de geschiedenis van honderd jaar duivensport in Middelharnis in vogelvlucht. Er staan ook interviews in.

Nog even dit...

Dit artikel stond afgelopen vrijdag in Eilanden-Nieuws en krijgt u van ons cadeau. Nooit meer een artikel missen in Eilanden-Nieuws? Regel dan vandaag nog uw abonnement.