Het 79e Bachconcert

MIDDELHARNIS - Op zaterdagavond 3 september (aanvang 20.00 uur) hoopt Paul Kieviet voor de 79e keer een concert te verzorgen dat in zijn geheel gewijd is aan werken van Johann Sebastian Bach (1685-1750). Het concert vindt plaats in de Hervormde Kerk te Middelharnis. Behalve het grote Leeflang-orgel zal hij ook de Erard-vleugel bespelen.

Het programma bestaat uit de volgende onderdelen.

1. Franse Suite II in c (BWV 813) - Bach leerde de suite als muziekvorm kennen toen hij studeerde bij Georg Böhm in Lüneburg. De lichte sfeer en de regelmatige vormen van de galante stijl doen vermoeden dat de Franse suites geschreven zijn met leerlingen en lesdoeleinden in gedachte. De aantallen kopieën die gemaakt zijn door zijn studenten versterken dat beeld nog. De tweede suite bestaat uit de dansvormen Allemande, Courante, Sarabande, Air, Menuet en Gigue. Heerlijke klaviermuziek!

2. Preludium en Fuga in f (BWV 534) – Een zeer effectvol en speeltechnisch hoog ontwikkeld stuk, dat (soms te!) grote handen vraagt. Na een vloeiend Preludium volgt een fuga waarvan het voortdurend terugkomende thema een “dramatische” grote sprong maakt – voor de kenners: een verminderde septiem.

3. Triosonate II in c (BWV 526) – In zijn zes triosonates neemt Bach de vele sonates tot voorbeeld die zijn Italiaanse tijdgenoten schreven. Wat componisten als Vivaldi, Corelli en anderen aan drie of vier uitvoerenden te doen geven (twee solo-instrumenten en basso continuo) laat Bach de organist in zijn eentje doen. Veeleisend en inspirerend studiemateriaal, oorspronkelijk geschreven voor zijn oudste zoon Wilhelm Friedemann.

4. Uit Dritter Theil der Clavierübung – een verzameling uit 1739 van Bachs meest indrukwekkende orgelkoralen – komen de volgende twee werken: Dies sind die heilgen zehen Gebot (BWV 678) en Wir glauben all’ an einen Gott (BWV 680). In het eerste koraal zien we de Wet van God plastisch afgebeeld in de tweestemmige linkerhand. Bach maakt hier gebruik van canontechniek, en laat zo horen dat de Wet is gegeven tot navolging (de ene stem volgt de andere). Het tweede koraal laat onvergelijkbaar helder horen dat het geloof een stevig fundament heeft: onder een wervelende fuga klinkt een onwrikbaar vast ostinato in de bas.

5. Fantasia en Fuga in g (BWV 542) – De Fantasia is met haar improvisatorisch vrije karakter en extreem “moderne”, zelfs schokkende akkoordgebruik een uitzonderlijk Bachwerk, met niets anders te vergelijken dan met de Chromatische Fantasie (BWV 903) voor klavecimbel. Na al deze spanningen moet er wel een ontlading komen: een al even extreem virtuoze Fuga – waarschijnlijk gebaseerd op een oudhollands volksliedje. Zo’n vijfentwintig jaar na Bachs overlijden noemde de Hamburgse organist Johann Stephan Borsch dit “Das allerbeste Pedal-Stück vom Herrn Johann Sebastian Bach”. 

Paul Kieviet studeerde aan het Rotterdams Conservatorium Orgel (Docerend Musicus en Uitvoerend Musicus), Kerkmuziek en Theorie der Muziek. In 1985 won hij het Nationaal Orgelconcours in Leiden. Hij is organist in Middelharnis en Sommelsdijk en bouwde een uitgebreide en bloeiende lespraktijk op. Aan Muziekgebouw Goeree-Overflakkee geeft hij muziektheorie. In zijn concertpraktijk nemen Bachs meesterwerken een centrale plaats in.

Iedereen is van harte welkom. De toegang bestaat uit een gift aan de uitgang.