Agrariër Franzen teelt vezelhennep: verbaasde blikken en plots verdwenen planten

DIRKSLAND – Menig voorbijganger zal even raar hebben gekeken. Zijn er nu heuse hennepplantages in de openlucht, vlakbij de openbare weg? Dat blijkt niet het geval. Agrariër Frank Franzen van Franzen Landbouw blijkt bereid om wat over zijn bijzondere gewas, vezelhennep, te vertellen voor Eilanden-Nieuws. “We zijn daar nu volop mee aan het experimenteren, en zien veel positiefs.’’

Door Erwin Guijt

Traditioneel verbouwen ze bij Franzen Landbouw bloembollen, granen, aardappelen, uien, spruiten en wortelen. Maar dingen zijn aan het veranderen. “We zien dat we de strijd met de ganzen gaan verliezen. Die zorgen ieder jaar voor veel overlast, en dat wordt erger en erger. Dat zorgt nu al voor tienduizenden euro’s schade per jaar. Daarnaast komen er steeds strengere milieueisen, waardoor we steeds minder middelen kunnen gebruiken voor onkruidbestrijding.’’ Als derde verandert ook het klimaat. “We hebben een nat najaar gehad, wat ervoor zorgt dat de tarwe in slechte omstandigheden wordt ingezaaid, wat op zijn beurt weer zorgt voor een slechte tarweopbrengst.’’

Allemaal redenen voor Franzen om op zoek te gaan naar een nieuwe teelt. Belangrijke eis was dat het iets duurzaams, iets circulairs, moest zijn. Duurzaamheid staat tenslotte tegenwoordig volop in de belangstelling. De keuze viel op vezelhennep. Dat gewas is al een tijdje in Nederland, maar wordt vooralsnog veelal in het noorden van Nederland geteeld, op circa 4000 hectare. Wat de Dirkslandse agrariër betreft komt daar verandering in.

Geneeskrachtig

Vezelhennep is dan ook een verrassend veelzijdig gewas. De vezels kunnen gebruikt worden als materiaal om platen te persen. Nu wordt daar veelal houtvezel voor gebruikt, waarvoor bomen gekapt moeten worden. Daarnaast is vezelhennep ook heel geschikt als isolatiemateriaal in de bouw en kan het worden gebruikt in dashboard van auto’s, in plaats van bijvoorbeeld purschuim. Dat is echter nog niet alles. De plant zorgt ook voor een gezondere bodem: er hoeft minder geploegd te worden, wat zorgt voor een beter bodemleven. Bovendien absorbeert de plant CO2 en wordt er geen chemische gewasbescherming of chemische kunstmest voor gebruikt, wat de stikstofuitstoot vermindert.

“Van oudsher geldt hennep als een geneeskrachtige plant. Maar in deze hennepvariant is de THC, de drugs zeg maar, er door de jaren heen 'uitgekruist'. Zodoende zijn er planten met een ander DNA ontstaan. Hierdoor komen de andere facetten van de plant meer naar voren. Daar zijn we nu mee aan het experimenteren.’’ Franzen draait nu pilots op Goeree-Overflakkee en Almere, op het eiland staan er vijf verschillende vezelhenneprassen.

Geen chemische middelen

Op de hennepvezel worden geen insecticiden, onkruidbescherming en chemische middelen gebruikt. “Ze krijgen enkel natuurlijke mest, maar dat is alles. Zo wordt de bodem ook ‘gereset’.’’ Ander bijzonder kenmerk van het gewas is natuurlijk de kenmerkende geur. “Dat riep nogal wat vragen op, ik heb al heel wat belletjes gehad. Mensen vragen of ik van tevoren niet wist dat het zo zou geuren, en er zijn er ook die klagen over overlast.’’

Hoe ziet hij dat? “Dat begrijp ik wel. Anderzijds: hadden er spruitjes gestaan, had er een spruitjeslucht gehangen. We werken veel op onze percelen in het buitengebied, en dat levert regelmatig vragen of opmerkingen op van omwonenden over vrijkomend stof, beregenen, werken in de nachtelijke uren en slib op de weg. Begrijp me overigens goed, ik wil deze klachten rondom de geur niet bagatelliseren hoor. De geur verschilt per ras, en daar zullen we in de toekomst dan ook rekening mee houden.’’ Sowieso zal er op de percelen volgend jaar weer een ander gewas staan, in het kader van gewasrotatie.

Tekst en uitleg

Daarnaast roepen de tienduizenden planten natuurlijk onvermijdelijk de associatie op met drugsgebruik. “Er zijn mensen die - ongevraagd - planten hebben meegenomen, naar ik denk om thuis te proberen of ze het als drugs kunnen gebruiken.’’ Maar die mensen zullen een zware pijp roken. “Er zit geen THC in, dus ik denk dat het net is alsof je een kastanjeblad rookt. Met beide heb ik geen ervaring, maar je zal er niet beter van worden.’’ Het is even wennen voor de agrariër om zoveel tekst en uitleg te geven over zijn gewas voor in de krant, geeft hij aan. Franzen: “Dit soort gesprekken met journalisten hoort niet echt bij ons vak en zit niet heel erg in ons bloed.’’

Wat wél in zijn bloed zit, is pionieren. “We willen zoveel mogelijk kennis en ervaring met deze teelt opdoen. Bij ieder ras is een andere oogstvorm nodig en we hebben er aparte machines voor. Er zijn heel wat kennisinstellingen uit binnen- en buitenland bij betrokken.’’ Dat blijkt meteen de volgende dag al, tijdens het maken van een foto. Bij het perceel loopt een buitenlandse onderzoeker rond, die enthousiast en met veel kennis van zaken allerlei wetenswaardigheden opdiept over hennep. Zo blijken er mannelijke en vrouwelijke planten te zijn, te onderscheiden met behulp van de bloem en de knoppen.

Innovatief

“Ik weet eerlijk gezegd niet of ik op het eiland de eerste ben die hennepvezel teelt’’, antwoord Franzen desgevraagd. Materiaal wordt er al getest in fabrieken in België en Duitsland. “Het is toch mooi als je met eigen teelt op het eiland mooie producten kan neerzetten? Wat dat betreft zijn er hier heel veel mooie, innovatieve akkerbouwbedrijven. Dat siert het eiland en mijn collega’s. Akkerbouwers die dag in dag uit hun uiterste best doen om duurzaam en innovatief te ondernemen.’’