Wethouder Bruggeman over drugsgebruik op G-O: “We hebben alles gedaan wat we konden doen"

GOEREE-OVERFLAKKEE – Een tijd terug was Goeree-Overflakkee (ei)landelijk in het nieuws vanwege de uitkomsten van het rioolwateronderzoek. Hieruit bleek dat er absurd veel speed wordt gebruikt op het eiland. Het is niet de eerste keer dat deze krant schrijft over de drugsproblematiek op het eiland, maar gezien de ontwikkelingen duikt Eilanden-Nieuws in de drugswereld. In deze eerste aflevering een gesprek met verantwoordelijk wethouder Bruggeman (VKGO). Bij het gesprek is ook Britt de Waal, beleidsadviseur Maatschappelijke Zaken, aanwezig. Heeft de gemeente afgelopen jaren gefaald in haar drugsaanpak?

Door Erwin Guijt

“Kijk, drugs is niet enkel iets wat speelt op Goeree-Overflakkee. Hoewel we natuurlijk van het bestaan weten, is het een vrij onzichtbaar probleem en erg lastig om er grip op te krijgen. Door het rioolwateronderzoek hebben we een tastbaar getal, waardoor we gerichter actie kunnen uitzetten.’’ Moedige Moeders kwam enkele jaren geleden al met het idee van een rioolwateronderzoek. We hebben gekeken hoe we dat technisch vormgegeven kon worden en hoe betrouwbaar dat was.’’

Vorig jaar vond het onderzoek plaats. Op verschillende plekken op het eiland is tweemaal gemeten. Een kritische vraag die verschillende mensen afgelopen tijd stelden is in hoeverre de drugs in het rioolwater van drugslabs afkomstig kon zijn. De wethouder benadrukt dat dat niet het geval is. “Er is echt gemeten op drugs die eerst door het lichaam is heengegaan, dat verschilt van drugs uit een lab. Uit het rioolwateronderzoek zijn overigens geen bewijzen voor drugslaboratoria op het eiland gevonden.’’

Kanttekening

Hoe reageerde de wethouder op de uitkomsten van het onderzoek? “We wisten natuurlijk dat het eiland een geschiedenis heeft met drugsgebruik, dus het zou raar zijn als we hier erg verbaasd over waren. Maar dat het speedgebruik zó erg zou zijn, dat had ik van tevoren niet ingeschat.’’ Hierbij is overigens wel een kanttekening te plaatsen. Goeree-Overflakkee is de eerste plattelandsgemeente waarin het rioolwateronderzoek is verricht. “Ik hoop dat in de loop van de tijd meer gemeentes het onderzoek laten uitvoeren, zodat we beter kunnen vergelijken.’’

Het onderzoek is geheel openbaar en transparant uitgevoerd. “Dat wilden we ook uitdrukkelijk: een transparant onderzoek wat iedereen in kan zien. Laat er maar wat reuring ontstaan, zodat we met elkaar in gesprek gaan en samen de schouders eronder zetten.’’ Is dat gesprek er nu dan niet genoeg? “Ik heb inderdaad het idee dat er nu nog niet heel open over gesproken wordt, terwijl de problematiek er wel is. Laten we het vooral niet onderschatten: drugs kan mensen kapot maken en ontzettend ontwrichtend werken, gezinnen en families kunnen verscheurd worden. Het kan ook veel schaamte met zich meebrengen.’’

Niet genoeg

“We deden al van alles op het gebied van preventie, bijvoorbeeld door voorlichting te geven op scholen. Maar het blijkt dat dit niet genoeg is, en daarom willen we het breder trekken. Het is belangrijk om dit met elkaar te doen, en samen met inwoners en organisaties stappen te zetten. Op dit moment wordt er een communicatieplan opgesteld welke partijen wanneer en hoe betrokken gaan worden. Daarnaast kijken hoe we met elkaar in gesprek kunnen blijven. Want het mag duidelijk zijn dat we al jarenlang met allerlei organisaties in contact zijn, maar dat willen we verder uitbreiden.’’ In september is de eerste sessie tussen de gemeente en betrokkenen.

Oud probleem

De drugsproblematiek is een al een oud probleem, en het lijkt er niet per se beter op geworden te zijn. Heeft het beleid van de afgelopen jaren dan ook niet gewoon gefaald? “Nou, het woord gefaald zou ik niet willen gebruiken. Het is sowieso lastig te zeggen of de problematiek erger of minder erg is geworden, omdat er geen nulmeting is: het is niet bekend hoe erg het was. Je weet dus niet wat er wel of niet werkt. Zoals gezegd is tot op heden vooral ingezet op preventie. Vanuit de gedachte: voorkomen is beter dan genezen. Als mensen eenmaal volwassen zijn en tot over hun nek in de problemen zitten, is het lastig om te interveniëren.’’

Maar heeft de gemeente dan echt nooit seinen gehad dat het drugsbeleid niet afdoende was? “Ik ben er van overtuigd dat we alles gedaan hebben wat we konden doen. Je moet ook niet vergeten dat we eerst vier aparte gemeenten hadden, die allemaal ander beleid hadden. De samenhang miste toen in de aanpak en de terugkoppeling ontbrak vaak.’’ Alleen zijn we toch al zeven jaar één gemeente? Had dit echt niet eerder op deze integrale manier opgepakt kunnen worden? “Misschien zou je inderdaad kunnen zeggen dat we hier eerder mee hadden moeten beginnen. Maar afgelopen jaren hebben we echt niet stilgezeten. Zo hebben we Youz ingeschakeld, voor nazorgtrajecten op het eiland. Ook hebben we ingezet op jeugdwerk, wat een lastig bereikbare doelgroep is. Sowieso speelt veel zich af achter de voordeur, wat het werk bemoeilijkt. Daarnaast ben ik ervan overtuigd dat de preventiekant één van de belangrijkste onderdelen is in het beleid, hierin gebeurt ook al veel. Andere elementen zoals directe zorg, maar ook handhaving komen nu meer in beeld.”

“De GGD en het Trimbosinstituut zijn momenteel ook met allerlei soorten trendonderzoeken bezig, dat volgen we ook belangstellend. Daarnaast heeft het feit dat we nu één gemeente zijn ervoor gezorgd dat we eilandbreed kunnen kijken en we als één gemeente meer slagkracht hebben. Maar het allerbelangrijkste doel voor nu is dat we het gesprek erover aangaan. Want het rioolonderzoek zegt weliswaar iets over de hoeveelheid drugsgebruik, maar niets over de hoeveelheid gebruikers.’’

Opvang?

Een veelbesproken onderwerp rondom de drugsproblematiek is de mogelijkheid om verslaafden (tijdelijk) op te vangen. Gaat er een opvang komen? De VKGO-wethouder durft het niet te zeggen. “Je kunt helaas niet alles op het eiland organiseren, hoe graag ik dat misschien ook zou willen. Als mensen na een behandelingsperiode buiten het eiland clean zijn en terugkomen, is goede terugvalpreventie belangrijk. Ook een goed onderdak is van groot belang. Bij gebrek daaraan bestaat de kans om dezelfde vrienden weer tegen te komen, dan zit je weer in hetzelfde kringetje met dezelfde problematiek.’’

Maar dat is niet alles. “Belangrijke vragen hierbij zijn: over hoeveel personen gaat het en welke soort opvang moet er mogelijk zijn? De aantallen weten we inmiddels wel ongeveer: het betreft een handjevol verslaafde mensen die geen eigen thuis hebben. Hoewel dat natuurlijk moeilijk met zekerheid te zeggen is: ze komen je niet opzoeken’’, aldus de wethouder. “Maar zoals het er nu uitziet komt er hier geen afkickkliniek waar mensen met zware drugsproblematieken terechtkomen. Daar komen zoveel disciplines bij elkaar en heb je zoveel expertise nodig, dat lukt hier gewoon niet op een effectieve manier.’’

“Wat wél een lopend project is, zijn gesprekken in de regio om te kijken wat er mogelijk is op het gebied van opvang. Hier zijn we met verschillende naburige gemeentes mee in overleg.’’ Hoe het er daarmee precies voorstaat, geeft de wethouder nog niet prijs. “Maar we zijn er actief mee bezig, en zijn al ver in de onderhandelingen. De gesprekken gingen initieel over een tijdelijke opvang voor daklozen, maar we proberen dit ook te combineren met een opvang van verslaafden. Er zijn veel partijen bij betrokken en we moeten er goed over nadenken, maar we zijn er mee bezig’’, sluit de wethouder af.

Serie over drugsproblematiek

Dit is het eerste deel van een serie over de drugsproblematiek op het eiland, waarbij diverse betrokkenen aan het woord worden gelaten. De volgende delen van deze serie worden in de vrijdagse abonneekrant van Eilanden-Nieuws geplaatst.