Vrijwilligers brengen plastic afval langs Haringvliet in kaart

Wattenstaafjes, chipszakken en autobanden: allerlei troep drijft er in de Nederlandse rivieren om uiteindelijk in de zee te verdwijnen. Vanaf dit voorjaar organiseert Schone Rivieren een groot burgerwetenschappelijk onderzoek om het rivierafval langs het Haringvliet in kaart te brengen. Afgelopen zaterdag 18 januari was het startmoment.

Tekst en foto: Erwin Guijt

Langs het Haringvliet – ter hoogte van restaurant Zoet of Zout – lopen verschillende kleine groepjes in blauwe vestjes aan de kust te struinen. "We noemen onszelf ook wel de blauwe hesjes'', lacht Joost Barendregt, projectleider bij Schone Rivieren. Dit met een knipoog naar de bekende gele hesjes. Het is een nationaal project, wat drie jaar geleden begon langs de rivier de Maas. Inmiddels wordt het project in heel Nederland uitgerold, zo ook op het eiland.

Die ochtend hebben de zestig vrijwilligers eerst instructie gehad over hoe het onderzoek in z'n werk gaat en waar ze op moeten letten. Na de lunch 's middags is het tijd voor actie: iedereen krijgt een stuk van 100 meter kustlijn toegewezen en dan is het de bedoeling dat ze registreren wat ze op dat stuk vinden. Barendregt: "Twee keer per jaar worden die stukken onderzocht en geïnventariseerd aan de hand van een internationaal afgesproken coderingslijst wat er wordt aangetroffen. We verzamelen en bundelen die gegevens en proberen te achterhalen waar het vandaan komt.''

Vingertje
"Als de inventarisatieacties door heel Nederland plaatsvinden, kunnen we kijken waar de afvalhotspots zitten en proberen te verklaren hoe dat komt. Zit er een grote fabriek in de buurt bijvoorbeeld, of is er veel afval te vinden rondom een haven? Met die informatie gaan we naar de vervuilers en de politiek. In totaal zijn er landelijk al 600 vrijwilligers opgeleid, op Goeree-Overflakkee streven we naar ongeveer 120 vrijwilligers. Al mag het altijd meer zijn natuurlijk. Wat veel mensen motiveert is dat we het professioneel en structureel aanpakken, en ook op zoek gaan naar de bron. Anders is het dweilen met de kraan open.''

Naast dat het afval in kaart gebracht wordt, organiseert Schone Rivieren ook verschillende opruimacties. Zo is het de bedoeling dat er begin maart een actie komt rondom vogelkijkpunt TIJ. "We hebben hier een hele actieve groep, dus we proberen dat ook te benutten en zo ons steentje bij te dragen. Rondom de haven van Stellendam vinden we nogal wat vistuig. We willen dan niet meteen met het vingertje gaan wijzen, maar met elkaar om tafel om te kijken of we er wat aan kunnen doen. Kortom, zichtbaar zijn en de dialoog aangaan.'' Het uiteindelijke doel van Schone Rivieren is om ervoor te zorgen dat in 2030 er geen plastic meer via de rivieren naar de zee stroomt.