Klaas Kuipers uit Melissant bezoekt gevangenen

24 december 2019, 16:41 Algemeen 988 keer gelezen

MELISSANT – Mattheüs 25:36: "Ik was in de gevangenis en gij zijt tot Mij gekomen." Goede tekst, hoor, die Gevangenenzorg Nederland gebruikt. Maar Klaas Kuipers, die als vrijwilliger gedetineerden bezoekt voor die organisatie, vindt Jesaja 42:3 eigenlijk nog meer van toepassing: "Het geknakte riet zal hij niet verbreken en de kwijnende vlaspit zal hij niet uitdoven."

Tekst en foto: Kees van Rixoort

Kuipers is een van de 650 vrijwilligers die met enige regelmaat in de gevangenissen en tbs-klinieken in Nederland zijn te vinden. Gevangenenzorg Nederland, stelt de organisatie zelf, voert daarmee een Bijbelse opdracht uit. "Ieder mens is een schepsel van God en ieder mens krijgt een nieuwe kans. Wij weten ons niet geroepen tot oordelen: vervolging en berechting liggen in onze samenleving exclusief in handen van de rechterlijke macht. Wij willen de misdaad (die we wél veroordelen) niet verwarren met de misdadiger."

Nieuw perspectief
Gevangenenzorg Nederland gelooft in herstel en het bieden van een nieuw perspectief. Dat gebeurt via de gesprekken die de vrijwilligers voeren met gedetineerden, maar ook door steun te bieden aan familieleden, tbs'ers en ex-gedetineerden. De organisatie heeft daarnaast programma's die gedetineerden leren verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen gedrag en te werken aan herstel. Naast bijvoorbeeld arbeidsbemiddeling en het bezorgen van verjaardags- en kerstcadeautjes voor kinderen van gedetineerden.

Klaas Kuipers, een zeventiger uit Melissant, meldde zich als vrijwilliger bij Gevangenenzorg Nederland na zijn carrière in het onderwijs. "Ik heb theologie gestudeerd, de pastorale opleiding voltooid en daarna delen uit de doctoraalfase van psychologie gevolgd. Dat laatste had te maken met mijn rol als vertrouwenspersoon op middelbare scholen. Toen ik met pensioen ging had ik geen zin om geraniums te gaan telen, dus werd ik actief voor de dorpsraad van Melissant, de Unie van Melissant en ook Gevangenenzorg Nederland."

Vooral luisteren
Momenteel heeft Kuipers drie cliënten, die hij eens in de twee, drie weken probeert te bezoeken. "Het is vooral luisteren", beschrijft hij een visite in de cel. "Luisteren, troosten, lol maken, er zijn voor iemand." Hij haalt de Chinese filosoof Confucius aan: "Onze grootste overwinning is niet dat we nooit falen, maar dat we telkens als we struikelen weer opstaan." En, van dezelfde wijsgeer: "Zoek de kleine dingen die aan het leven vreugde en voldoening geven."

Volgens Klaas Kuipers hebben gedetineerden veelal te maken met oordelende en veroordelende reacties. "Er zijn ook ongelofelijk veel vooroordelen. 'Ze zitten er niets voor niets, eigen schuld dikke bult.' Mijn antwoord is: klopt, ze zitten er niet voor niets, maar 'eigen schuld dikke bult' is niet altijd waar. Ik zeg ook: stap eens over de drempel heen naar die onbekende wereld, die beangstigend kan zijn."

"Wat voor wereld is dat? Wie kom je tegen? Wat zie je in die ander? Angst, verdriet, eenzaamheid, verlatenheid. Een mens die alles kwijt is: de relatie met zijn vrouw of man, kinderen, collega's, werk, inkomen, en het allerergste: je vrijheid. Dat maakt je eenzaam en kwetsbaar. Twee keer per dag mag je een halfuur luchten in een kooi. Je leeft volgens het gevangenisregiem: zo laat op, zo laat eten, zo laat de deur op slot, zo laat slapen. En dat alles terwijl je nauwelijks contact met mensen hebt en in spanning verkeert over hoe het verder moet."

Dankbaarheid
Het is mooi als je dan als vrijwilliger kan binnenstappen en iets betekenen, wil Klaas Kuipers maar zeggen. Want: Het geknakte riet zal hij niet verbreken en de kwijnende vlaspit zal hij niet uitdoven. "Je hoort heel ontroerende verhalen. Maar mijn mooiste cadeau is de dankbaarheid. Het is goed om je te realiseren wat gedetineerden allemaal verliezen. Helemaal met de feestdagen."