Na akkerranden nu ook patrijzenakkers

20 augustus 2019, 08:53 Algemeen 718 keer gelezen

GOEREE-OVERFLAKKEE – Bloemrijke akkerranden zijn er al meer dan dertien jaar op Goeree-Overflakkee. Dit jaar is daar een nieuw, maar vergelijkbaar fenomeen aan toegevoegd: patrijzenakkers. Er zijn er een stuk of zes, verspreid over het eiland. Van Oude-Tonge, via Stad aan 't Haringvliet, Nieuwe-Tonge en Sommelsdijk naar de Oostdijk op de kop van het eiland.

Tekst en foto: Kees van Rixoort

Bloemrijke akkerranden en patrijzenakkers zijn bedoeld om de biodiversiteit op het eiland te bevorderen. Die is onder meer door de grote akkerbouwkavels en het verdwijnen van bosjes, perceelafscheidingen en slootjes in de loop der tijd in het gedrang gekomen. Dat uitte zich in een duidelijke afname van het aantal akkervogels, insecten, waaronder bijen en vlinders.

"Dat is een verarming en een vermindering van de aantrekkelijkheid van het landschap", zegt Hein Mijs, van de agrarische natuurvereniging In Goede Aarde. "We proberen de biodiversiteit op Goeree-Overflakkee weer nieuwe impulsen te geven door boeren te interesseren voor het inzaaien van bloemrijke akkerranden."

"De belangstelling neemt toe. Er is een wachtlijst voor volgend jaar", aldus Mijs. Akkerranden en akkers moeten als een serieus gewas behandeld worden. Schoon land en een goede zaaibedbereiding zijn essentieel. Schoffelen in het jonge gewas tegen onkruid vergroot de kans op een geslaagd en mooi gewas. Goed voor de natuur en uiteindelijk ook voor de agrarische sector, die erg afhankelijk is van de natuur. De burgers kunnen meegenieten van een aantrekkelijk en kleurrijk landschap.

Natuurlijke vijanden

Regelmatig staan in de vakbladen positieve ervaringen van boeren met kruidenranden. Zo zijn er bedrijven waar alle akkers zijn omringd door akkerranden en waar insectenbestrijding niet meer nodig is. De natuurlijke vijanden doen hun werk vanuit de randen. Dit noemt men natuurlijke plaagbestrijding. In de toekomst worden zulke zaken steeds belangrijker, mede omdat de beschikbaarheid van gewasbeschermingsmiddelen verder zal afnemen.

Bloemenranden leveren dus niet alleen een mooi landschap op, maar hebben ook een belangrijke functie. Ze trekken vogels en insecten en bevorderen dus de biodiversiteit.

Datzelfde geldt voor de patrijzenakkers, die een halve tot een hectare groot zijn en minimaal drie jaar intact blijven. Het zaadmengsel is zo samengesteld dat het een gunstige leefomgeving, biotoop, creëert voor de patrijs. De patrijs, als bedreigde vogel, staat symbool voor meerdere akkervogels, die nagenoeg uit het landschap zijn verdwenen, zoals de veldleeuwerik. De patrijzenakker wordt elk jaar voor de helft verjongd, waarbij het oude hoge gedeelte beschutting en broedgelegenheid en het verjongde gedeelte voedsel biedt voor de jonge vogels.

Bij de patrijzenakkers werkt de agrarische natuurvereniging In Goede Aarde samen met de NLGO (Natuur- en Landschapsbescherming Goeree-Overflakkee) en de WBE (Wild Beheer Eenheid). De eerste monitort de patrijzenakkers met vogeltellingen om zo het effect van de maatregelen te beoordelen. Met de WBE deelt de vereniging kennis van wild in het gebied.

Meer meldingen

Het eerste jaar dat er patrijzenakkers zijn op het eiland zijn er nog geen aantoonbare effecten. Maar, zegt Mijs, er zijn wel méér meldingen van patrijzen en andere akkervogels. "De akkerranden, die we al vele jaren hebben op Goeree-Overflakkee, kunnen daarin ook een rol spelen. Wij verwachten groei, zeker nu er een nieuw regeling op komst is die het ook voor niet-boeren mogelijk maakt deel te nemen aan de regeling om de biodiversiteit te bevorderen.

Deelnemers aan de akkerrandenregeling krijgen een vergoeding voor het beschikbaar stellen van de grond, waar anders de opbrengst van een gewoon akkergewas zou tellen. Veel lokale partijen ondersteunen financieel dit akkerrandenproject.

Maaien

Meerdere maatregelen kunnen een positieve uitwerking hebben op de diversiteit, zoals een ander maaibeleid. Het waterschap hanteert nu een vast model, waarbij er gemaaid moet worden in mei, ongeacht de noodzaak daartoe. Vanuit de agrarische natuurvereniging is het waterschap erop gewezen dat de stand van de natuur, de hoogte van het gras, de norm moet zijn en niet het volgen van een systeem omdat het zo op papier staat. Het waterschap zegt ecologisch beheer na te streven en zal de uitvoering daarom moeten aanpassen.

Gelukkig zien meer boeren in dat vroeg maaien van slootkanten niet altijd nodig is. Bij later maaien in juli, als de vogels zijn uitgevlogen, krijgen de vogels en insecten zo meer kans om te overleven.