Is Goeree-Overflakkee klaar voor klimaatverandering?

15 november 2018, 09:25 Algemeen 734 keer gelezen

GOEREE-OVERFLAKKEE - Een 'eindeloos' strandseizoen en cassave telen op Goeree-Overflakkee? Dat zouden voordelen kunnen zijn van de opwarming van het klimaat. Daar staat tegenover dat de stijgende temperaturen en de stijging van de zeespiegel een bedreiging vormt voor de waterkeringen en de zoetwatervoorziening. De gemeente heeft een stresstest gedaan om te kijken wat de gevolgen van klimaatverandering kunnen zijn voor het eiland.

Door Martijn de Bonte

De aarde wordt warmer, volgens wetenschappers stijgt de gemiddelde temperatuur met maximaal 3,5 graden in de periode van 1990 tot 2100. Dat zorgt voor veranderingen voor mens en milieu. Een belangrijke verandering is dat het weer steeds grilliger wordt. Denk aan periodes van langdurige droogte, hitte en extreme neerslag. De verwachting is ook dat de zeespiegel gaat stijgen. Mede door de ligging van Goeree-Overflakkee aan de Noordzee worden klimaatveranderingen sterk zichtbaar op het eiland. Denk aan hitte, droogte en wateroverlast.

Hitte
Het temperatuurverschil tussen een grote dorpskern en het buitengebied kan in de toekomst overdag oplopen tot vijf graden. In Middelharnis/Sommelsdijk is het nu gemiddeld zeven nachten per jaar warmer dan twintig graden. In 2050 is het aantal warme nachten in deze plaatsen naar verwachting gestegen naar 14-21 per jaar. De hitte is niet alleen gevaarlijk voor kwetsbare mensen, zoals ouderen, maar een hogere temperatuur zorgt ook voor meer ziektes waar dieren en planten onder lijden.

Droogte
Een langdurige periode van droogte kan zorgen voor een gebrek aan zoet water, waardoor de kans bestaat dat boeren onvoldoende water hebben om alle gewassen te beregenen. Langdurige droogte vergroot ook de kans op (duin)branden. Dat was dit jaar duidelijk merkbaar tijdens de droge en warme zomerperiode; er waren een flink aantal branden, zowel in graanvelden, duinen als in natuurgebied De Slikken van Flakkee.

Wateroverlast
Een periode met heftige regenval kan leiden tot wateroverlast. Een voordeel van de gemeente Goeree-Overflakkee is dat de meeste kernen op het eiland iets hoger liggen dan het landelijk gebied er om heen. Er zijn uitzonderingen. In Achthuizen is de kans op wateroverlast relatief groot, omdat dit dorp is omgeven door een dijk, hierdoor kan het water lastig wegstromen uit de dorpskern. In Stellendam, Oude-Tonge en Middelharnis liggen bepaalde straten lager, waardoor er grotere kans is op wateroverlast. Dit is in het verleden ook al voorgekomen bij hevige regenval. Het waterschap is op dit moment de exacte stand van zaken in kaart aan het brengen.

Zeespiegelstijging
Volgens het KNMI kan de zeespiegel in 2050 tot wel 40 centimeter hoger zijn dan op dit moment. Omdat er op een aantal strandpaviljoens en de havens na nauwelijks bebouwing buiten de dijken staat, brengt dit naar verwachting niet direct problemen met zich mee. De waterkeringen worden wel zwaarder belast als de zeespiegel stijgt. Daarom worden de dijken en duinen die het eiland beschermen regelmatig geïnspecteerd. Het is wat abstract, maar de norm hiervoor is dat het risico op een overstroming niet groter mag zijn dan 1 overstroming per 4.000 jaar. Het stijgende zeewater heeft hoogstwaarschijnlijk invloed op de zoutwaardes in het grondwaterpeil; als die stijgen, wordt het lastiger om te zorgen voor zoet water in de sloten.

Drukkere wegen
De klimaatverandering kan ook gevolgen hebben waar de meeste mensen niet direct aan denken. Zo kunnen duinbranden invloed hebben op de drinkwaterwinning door Evides in het duingebied. Meer zomerse dagen zorgt voor meer verkeer richting de stranden, waardoor het drukker wordt op de wegen richting de kust. Daar komt bij dat beweegbare bruggen uitzetten door (extreme) hitte en daardoor onbruikbaar kunnen worden. Dat kan zorgen voor verkeersproblemen, die niet alleen vervelend zijn, maar ook invloed hebben op de aanrijtijden van de hulpdiensten.

Verantwoording

De gemeente Goeree-Overflakkee heeft samen met twee adviesbureaus een stresstest uitgevoerd om te kijken wat voor gevolgen klimaatverandering kan hebben op het eiland. Het rapport is verschenen op 16 oktober 2018 en is te bekijken op de website van de gemeente. Het document wordt gezien als een vertrekpunt. De bedoeling van de gemeente is om de komende periode meer informatie te verzamelen en aan de hand daarvan een strategie op te stellen.