De nachtmerrie van elke schapenboer: wolven die jacht maken op de kudde (Foto: Shutterstock).
De nachtmerrie van elke schapenboer: wolven die jacht maken op de kudde (Foto: Shutterstock).

“Alles moet wijken voor geromantiseerd beeld van wolven in Nederland”

Algemeen 1.471 keer gelezen

GOEREE-OVERFLAKKEE - De wolf is terug in Nederland. Natuurorganisaties juichen het toe, maar de boeren zien de ontwikkeling met lede ogen aan en zijn zeer kritisch. Een gesprek met Frank van Oorschot van LTO Goeree-Overflakkee namens de agrarische sector over de andere kant van de wolvenmedaille. “Alles moet wijken voor het geromantiseerde beeld van wolven in Nederland.”

Door Gert Klok

Meteen bij aanvang van het gesprek moet Van Oorschot iets van het hart. “We leven in een dichtbevolkt land waar niet alles kan, ook niet op het gebied van de natuur. Natuurorganisaties gedragen zich de laatste jaren steeds vaker als een soort Rupsje Nooitgenoeg. Ze doen net of de natuur boven alles verheven is, het lijkt wel of alles ervoor moet wijken. Daarover hebben we regelmatig een ‘goed gesprek’. Ik vraag me oprecht af waar de natuurorganisaties naartoe willen met de natuur.”

Van Oorschot noemt de huidige ontwikkelingen wensnatuur. “Men wil van alles met de natuur en gaat dat ook meteen maar doen, terwijl er vaak helemaal geen gedegen wetenschappelijk onderzoek aan ten grondslag ligt.” Dat overstijgt het vraagstuk van de wolf, benadrukt Van Oorschot, maar is daar tegelijk wel op van toepassing. “Het wetenschappelijk onderzoek naar de gevolgen van de terugkeer van dit roofdier in Nederland loopt nog, maar de wolf is alvast met open armen ontvangen en toegelaten in de natuur. We moeten er volgens Natuurmonumenten maar aan wennen. Dat is wat ons betreft echt de verkeerde volgorde.”

Suggestieve filmpjes

Op het eiland zijn niet veel schapenboeren actief, helaas lukte het niet om een van hen te laten aanschuiven bij het gesprek. Wel gaven ze vooraf de nodige input aan de eilandelijke voorman van LTO vanuit hun expertise en ervaringen van collega’s. Van Oorschot: “Het beeld van de terugkeer van de wolf wordt heel erg geromantiseerd door natuurorganisaties, tot en met suggestieve filmpjes in de campagne ‘Wennen aan de wolf’ aan toe. Als je die moet geloven, zijn wolven banger voor schapen dan andersom. Maar wat gebeurt er als het echt een keer mis gaat, als een wolf bijvoorbeeld een kind pakt? Moeten er eerst doden vallen voordat we ons realiseren dat een wolf gewoon een gevaarlijk roofdier is?”

Niet te betalen

Schapenboeren in Nederland zien de gevolgen nu al. Van Oorschot: “We vergeten vaak dat boeren aan natuurbeheer doen. Met de komst van de wolf voelen schapenboeren zich ook bedreigd in hun voortbestaan. We moeten de boerderijdieren beschermen met wolfwerende rasters, zegt Natuurmonumenten. Dat klinkt heel leuk en daar klinkt gelukkig ook wel enig realisme in door, maar het is voor een boer onbetaalbaar en praktisch gezien vaak gewoon niet mogelijk. Per boer gaat het al snel om tientallen kilometers hekwerk. Het gaas is zwaar en een raster moet zeker 1.20 meter hoog zijn. Schapen grazen daarbij vaak op plekken die niet zo goed bereikbaar zijn met de trekker. Ook verplaatsen kuddes zich na een aantal weken weer naar een volgend gebied. Los van de fysieke uitdagingen om dergelijke hekwerken te plaatsen, het is gewoon niet te betalen voor een boer. Daar stapt men wel heel gemakkelijk overheen. Ja, de provincie moet dat betalen, zeggen ze dan. Dat is wel erg makkelijk, iets betalen uit andermans portemonnee.”

Geen schadevergoeding

Wolven bijten op jaarbasis nu al honderden schapen per jaar dood, en er zijn er nog niet zoveel in Nederland. Een forse schadepost voor de betreffende boer. Ze kunnen inderdaad schadevergoeding krijgen, weet Van Oorschot. “Maar dat gaat om een paar honderd euro per schaap. Dat is weinig geld voor veel moeite, want daarvoor moet de boer heel veel bewijslast aanleveren. En er komt alleen schadevergoeding als er een raster om het gebied staat waar de wolf heeft toegeslagen. Onze ervaring is dat BIJ12 (de organisatie die schade beoordeelt en schadevergoeding uitkeert, red.) vaak reden ziet om geen schadevergoeding uit te keren aan boeren.”

Het beeld dat een wolf een of meerdere schapen doodt en er verder geen gevolgen zijn, bestrijdt Van Oorschot ten zeerste. “Er wordt geroepen dat wolven hun prooi meteen doodbijten, in tegenstelling tot honden. Maar dat is niet altijd het geval. Ook wolven laten schapen regelmatig gewond achter. Als een schaap overleeft, moet de veearts eraan te pas komen. Die zijn echt niet gratis en ook voor die kosten mag de boer opdraaien.”

Belastinggeld

Omdat schapen vaak in afgelegen gebieden lopen, is ook de factor dierenleed van belang, aldus Van Oorschot. “En wat te denken van de gevolgen voor de kudde na een aanval van een wolf. Naast de gedode en gewonde dieren rennen schapen soms uit paniek de sloot in en verdrinken. Bij drachtige schapen volgt regelmatig abortus. Allemaal schade die je niet terugziet in de cijfers, maar waar de boer wel voor opdraait.”

Het onderzoek of een dier wel of niet door een wolf is gedood, is een hele operatie. Er komt een panel van deskundigen aan te pas om dat te bepalen en ook wordt onder meer DNA-onderzoek gedaan. “Je zou er haast een afdeling in het ziekenhuis in Dirksland voor kunnen inrichten”, lacht Van Oorschot. Dan weer serieus: “Hoeveel belastinggeld is nodig voor deze procedure? Want het moet wel allemaal betaald worden. Ik vraag me echt af waar we mee bezig zijn. Mij bekruipt wel het gevoel dat de wolf ver boven de mens verheven is.”

Afschot

In Europa gaan steeds meer stemmen op om de beschermde status van de wolf weg te nemen. Met name in Duitsland zorgt het dier voor veel overlast en schade. “Wij willen de discussie graag aan met natuurorganisaties en de overheid over die beschermde status. Die moet er wat ons betreft snel vanaf, zodat afschot mogelijk wordt gemaakt”, is Van Oorschot duidelijk. “Natuurmonumenten ziet dat als optie als het echt niet anders kan, maar we moeten proberen de populatie te beheren. Ook wolven planten zich voort. Dan red je het niet met alleen afschot bij uitzonderlijke gevallen van overlast. De wolvenpopulatie beperken tot specifieke gebieden is de beste optie, al is het maar de vraag of dat lukt.”

Afleidingsmanoeuvre

Waar de schade door de wolf beperkt blijft tot enkele honderden dode schapen per jaar, maken honden jaarlijks duizenden slachtoffers. Van Oorschot erkent dat de hond ook voor problemen zorgt, maar schaart die wel in een andere categorie dan de wolf. “Bij een hond hoort een eigenaar, die kunnen we als boer aansprakelijk stellen voor geleden schade. Wolven hebben geen baas. De problemen die honden al jarenlang veroorzaken, worden nu echter als afleidingsmanoeuvre gebruikt door natuurorganisaties.”

Nog even dit...

Dit artikel staat vandaag in de abonnee-editie van Eilanden-Nieuws en krijgt u van ons cadeau. Geen abonnee? Regel dan vandaag nog abonnement en mis nooit meer het belangrijkste nieuws over Goeree-Overflakkee. Een jaar lang abonnee ben je al vanaf slechts 29,50 euro. Ken je Eilanden-Nieuws op vrijdag nog niet? Neem dan een proefabonnement van 3 maanden voor slechts 7,50 euro. Klik hier voor meer informatie.

Uit de krant