‘Vrom Kieke’: terugkijken naar het Flakkee van toen, met een glimlach

GOEREE-OVERFLAKKEE – Zestig jaar geleden waren er ook al drones: de schoolbordwisser die de meester naar je hoofd gooide als je zat te klieren in het klaslokaal. Social media, ook niets nieuws: dat heette destijds buiten spelen met je vriendjes en vriendinnetjes. Games? Ja hoor, je speelde cowboys en indianen. En googelen deed je zestig jaar geleden in de Winkler Prins.

Joost Drenthe haalt de tijd van zijn jeugd terug in het boek ‘Vrom Kieke’. Alles draait om Goeree-Overflakkee, want daar groeide de 72-jarige auteur op. Niet voor niets heeft hij zijn boek de ondertitel ‘Terugkijken naar toen Flakkee nog een eiland was’ gegeven.
Het boek verschijnt in november. Op de Flakkeese Avond, donderdag 11 november in het Prieel van De Staver, neemt wethouder Berend Jan Bruggeman het eerste exemplaar in ontvangst.

Herinneringen

‘Vrom Kieke’ is dialect voor omkijken of terugkijken. Dat doet Drenthe volop. Hij kwam als driejarige vanuit Indonesië naar Flakkee, waar zijn vader een aanstelling als gymleraar kreeg. “Een van mijn eerste herinneringen is de Watersnoodramp. We hebben twee dagen op zolder gezeten met een pan erwtensoep. Ik zie mijn vader nog de kelder in duiken om een blik sperziebonen te pakken. Verder hadden we helemaal niets. Na twee dagen zijn we afgehaald met een vlot. Er stond nog een foto van in De Spiegel.”
Over de Ramp schreef Joost Drenthe, die ook troubadour is, een lied. Het staat, samen met tal van andere Flakkeese liedjes, in ‘Vrom Kieke’. Naast sappige uitdrukkingen, verhalen, anekdotes, bijnamen, spreekwoorden en recepten uit de jaren vóór 1964, toen Goeree-Overflakkee nog geen vaste oeververbinding met de overkant had.
“De weekindeling van de vrouw in die tijd staat er ook in. En ik heb opgeschreven hoe ze haar schort op vijftien verschillende manieren kon gebruiken. De pet kon je ook voor van alles en nog wat gebruiken – bijvoorbeeld om eieren in te stoppen, of een sigaret – en dat staat er ook in.”

Typisch Flakkees

Waar haalt Drenthe, die op zijn achttiende het eiland verliet, al die kennis vandaan? Vanaf een jaar of veertien verzamelde hij alles wat hem opviel als typisch Flakkees. “Eerst op papiertjes, later in een map en weer later op de computer. Ik dacht: ik moet hier wat mee. Mijn vorige boekje telde 96 bladzijden en nu heb ik er 196 volgeschreven. En ik had nog wel door kunnen gaan…”
Eerder verschenen twee boekjes van Joost Drenthe over de Flakkeese cultuur, taal en recepten: ‘Wat ete m’n vanaevend’ (1996) en ‘Je zou de lepel d’r achterân slikke’ (2007). Voor beide boekjes was de belangstelling groot. Het ging in duizendtallen over de toonbank. Overigens heeft Drenthe nog veel meer boeken geschreven, bijvoorbeeld over afslanken en persoonlijke ontwikkeling. ‘Vrom Kieke’ is zijn zeventigste boek.

Nostalgie

Hij schreef het om de Flakkeese cultuur en taal van toen te bewaren en door te geven. “Er komt nostalgie bij kijken, heimwee naar het dorpsgevoel en de saamhorigheid in die jaren. Je kende elkaar, je deed wat met elkaar en je hielp elkaar als het nodig was. Ik heb ‘Vrom Kieke’ geschreven voor de ouderen, zodat ze met een glimlach terug kunnen kijken: ja, zo was het, zo ging het… Maar ook voor de jeugd, om erachter te komen hoe het vroeger ging op Flakkee. En voor de overkanters die geïnteresseerd zijn in de cultuur van het eiland.”
Zelf heeft hij die interesse – niet als geboren, maar wel als getogen Flakkeeënaar – altijd gehad. En nog steeds. “Ik woon in Wolfheze. Het is daar prachtig met al die bossen en heuvels, maar het heeft me een hele tijd gekost om er te aarden. Je kiekt niet van je af, hè, zoals op Flakkee…”

Lezersactie

‘Vrom Kieke’ kost 19,95 en is verkrijgbaar bij de boekhandels op Goeree-Overflakkee en het Streekmuseum in Sommelsdijk. De opbrengst is bestemd voor twee goede doelen: lesbrieven voor het basisonderwijs over het Flakkeese dialect en de Flakkeese cultuur en een fonds om kansarme kinderen gratis via drie speelse projecten kennis te laten maken met het Streekmuseum.
Rond het verschijnen van het boek op 11 november heeft het Eilanden-Nieuws een lezersactie: wie ‘Vrom Kieke’ bestelt bij het museum, krijgt het gratis thuisbezorgd (alleen op Goeree-Overflakkee) en ontvangt een waardebon ‘2-voor-de-prijs-van-1’ voor een bezoek aan het Streekmuseum (geldig tot 31 december 2022). Dat is bij elkaar 10 euro korting. Houd de krant in de gaten.

Kees van Rixoort

Flakkeese Avond

Tijdens de Flakkeese Avond op 11 november in het Prieel van De Staver staan twee gebeurtenissen centraal: de presentatie van ‘Vrom Kieke’ en de huldiging van de eerste wereldkampioen kruukplaetjes bakken. Verder bevat het programma onder andere Flakkeese liedjes en een quiz. De Flakkeese Avond duurt van 19.30 tot 21.30 uur. Inschrijven kan via de website van het Streekmuseum Goeree-Overflakkee. De entree bedraagt 10 euro per persoon, bij de ingang te voldoen. Koffie en thee en het Flakkeese buffetje na afloop zijn bij de entreeprijs inbegrepen.