Zandsuppletie beschermt het eiland tegen de zee

OUDDORP - “Zonder dit werk zou Goeree-Overflakkee niet meer kunnen bestaan”, verzekert Michel de Vos, persvoorlichter van Rijkswaterstaat, tijdens een persmoment rondom de zandsuppletie aan het strand bij de Vuurtoren van Ouddorp.

Door Adri van der Laan

De duinen en de kust van Nederland bieden over het algemeen een goede bescherming van het achterland tegen de zee. Deze bescherming kan alleen maar worden bereikt als de kuststrook doorlopend in de gaten wordt gehouden. Deze constante bewaking is nodig omdat de Nederlandse kustlijn dynamisch is en na een flinke storm zou het zo maar kunnen dat er delen van het strand of duinen zijn verdwenen door afslag. De aanwezigheid van een goede buffer van zand is dan ook heel belangrijk om de veiligheid van het land te waarborgen. “Werken aan de bescherming van de kust is een blijvende noodzaak”, aldus Rijkswaterstaat.

Kwetsbaar

Het Ouddorpse strand vanaf de Vuurtoren tot het Flauwe Werk ontkomt ook niet aan dit onderhoud want juist het ongeveer 4 kilometer lange gedeelte vanaf de Vuurtoren in noordoostelijke richting is kwetsbaar voor de gevolgen van storm en hoogwater. Onlangs is men begonnen met het opspuiten van het strand. Tijdens het persmoment vorige week donderdag gaf Kim Stelleman, omgevingsmanager van RWS voor dit karwei, tekst en uitleg bij de werkzaamheden.
Ondanks het karwei is het strand voor bezoekers goed te bereiken. De plaats van de werkzaamheden is natuurlijk afgezet maar via een pad kan men er prima langslopen en krijgt men een goed overzicht over de werkzaamheden. (Tekst loopt door onder de foto)

De werkzaamheden aan het strand (Foto: Adri van der Laan).

Deze werkzaamheden bestaan uit het aanbrengen van zandsuppletie. Er wordt een grote hoeveelheid extra zand op de zeebodem vlak voor de kust aangebracht, zodat de kust weer voor een aantal jaren beschermd is. In heel Nederland zijn er verschillende plekken langs de kust waar het nodig om regelmatig deze zandsuppletie aan te brengen. Vijf jaar geleden heeft aan het strand van Ouddorp ook dergelijk kustonderhoud plaatsgevonden. Kim Stelleman legt uit dat er jaarlijks ongeveer 12 miljoen kubieke meter zand nodig is om de Nederlandse kust te beschermen. Bij het karwei bij Ouddorp wordt momenteel het strand verstevigd met 1,1 miljoen kubieke meter zand. Eind juni - vlak voor het drukke zomerseizoen - zal het karwei zijn beëindigd. Bij de werkzaamheden dient men natuurlijk wel rekening te houden met de weersomstandigheden want met teveel deining kan er geen zand worden opgespoten en wordt het werk stilgelegd.
Het zand wordt ver uit de kust gehaald. “Bij Ouddorp wordt het zand gehaald uit een gebied dat tussen de tien en twintig kilometer verderop ligt”. Stelleman geeft aan dat het noodzakelijk is dat zand van een relatief grote afstand komt. De zandbanken voor de kust, de Bollen van de Ooster, worden daardoor ontzien want dit zijn natuurgebieden die beschermd zijn. “Rijkswaterstaat houdt zoveel mogelijk rekening met de natuur bij het kustonderhoud”.

Een kraan begeleidt het mengsel van zand en water zodanig dat het op de goede plaats aankomt (Foto: Adri van der Laan)

Vaargeul

De omgeving van de Kop van het Eiland is niet alleen belangrijk voor de natuur maar door het zeegebied ligt ook de vaargeul richting de vissershaven van Stellendam. “De bereikbaarheid van de Stellendamse haven komt niet in de knel, omdat het aangevoerde zand ver uit de kust wordt gehaald en het gaat om suppletie op het strand”, aldus Michel de Vos.

Als het karwei geklaard is zal het betreffende stuk strand weer voldoende veiligheid bieden aan de kuststrook de komende jaren. Volgens Rijkswaterstaat zullen de badgasten de komende zomer er weinig meer van merken, “alleen dat het strand wat breder is geworden”.

Drie sleephopperzuigers zorgen er voor dat het zand uit de zandwinningslocaties wordt opgehaald en vanaf een ‘station’ vlak voor de kust wordt het zand via buizen het strand opgespoten. Op het strand zorgen verschillende werktuigen ervoor dat het met water vermengde zand op de goede plaats terechtkomt en vervolgens wordt het verdeeld over de kuststrook. (Tekst loopt door onder de foto)

Het baggerschip transport het zand vanaf grote afstand naar het strand (Foto: Adri van der Laan). 

Waarom geen dijken?

Het Nederlandse kustbeleid gaat uit van het principe “zacht waar het kan, hard waar het moet”. Het aanbrengen van zand heeft een aantal voordelen ten opzichte van andere oplossingen, zoals het aanleggen van dijken en dammen:
- Zand opspuiten is relatief goedkoop, zeker op de lange termijn;
- Zand sluit aan bij het natuurlijke en beweeglijke karakter van de kust, waar het zand continu in beweging is;
- Zand is flexibel en gemakkelijk aan te brengen en daarmee is ook eenvoudig in te spelen op veranderende omstandigheden;
- Het probleem wordt aangepakt bij de oorzaak: het verlies aan zand wordt weer aangevuld.

Als het echt noodzakelijk is voor de kustveiligheid wordt gebruik gemaakt van harde constructies.

Kosten

Voor kustonderhoud heeft Rijkswaterstaat jaarlijks een budget van ongeveer 55 miljoen euro. De kosten kunnen fluctueren afhankelijk van het aantal en de aard van de kustonderhoudsprojecten dat in een bepaald jaar wordt uitgevoerd en van de wereldwijde vraag naar en aanbod van baggerprojecten. De projecten kunnen binnen het budget uitgevoerd worden. De zandsuppletie bij Ouddorp kost ongeveer 10 miljoen euro.