Frank van Oorschot: "Bij ons leeft de vraag: als ik dan iets niet goed doe, wat doe ik dan niet goed?" (Foto: Adri van der Laan)
Frank van Oorschot: "Bij ons leeft de vraag: als ik dan iets niet goed doe, wat doe ik dan niet goed?" (Foto: Adri van der Laan)

“We ervaren een groot gebrek aan belangenafweging bij de overheid”

Agrarisch & Visserij 955 keer gelezen

GOEREE-OVERFLAKKEE – Als we voor deze agrarische bijlage ons wil laten informeren over hoe het er met de agrariërs op het eiland voorstaat, dan kunnen we niet om Frank van Oorschot heen. Hij is de voorzitter van de eilandelijke afdeling van LTO Noord en heeft zijn agrarische bedrijf dichtbij Achthuizen.

Door Adri van der Laan

Frank van Oorschot is naast LTO-bestuurder, onder meer agrariër en lid van de Verenigde Vergadering van Waterschap Hollandse Delta ook docent aan de HAS in ’s-Hertogenbosch. Hij is zodoende goed ingevoerd in het wel en wee van de agrariërs in de regio. Als we de berichten van de afgelopen jaren lezen, dan is het vooral ‘wee’. Van Oorschot nuanceert dit want hij geeft aan dat het afgelopen teeltjaar bedrijfsmatig gezien geen slecht jaar zou kunnen worden voor de akkerbouwers. Maar, zoals iedereen wel weet, ligt het probleem meer in het beperken van de stikstof in het milieu. Als gevolg daarvan worden er maatregelen overwogen die de boeren onevenredig hard gaan treffen.
Als we van Oorschot vragen wat nu eigenlijk het probleem is, benadrukt hij dat het vooral een juridisch probleem over stikstof is. Hij wijst erop dat er veel onderzoeken langskomen waarin aangegeven wordt dat het veel beter gaat met de natuur en dat roept bij veel leden vragen op.

Verborgen agenda?

Hij gaat er desgevraagd niet van uit dat de regering een verborgen agenda heeft om boerenbedrijven te ruimen. Maar hij benadrukt wel dat de agrariërs onevenredig zwaar worden getroffen. “Er wordt alleen maar gesproken over natuur, biodiversiteit en milieu. Je hoort nooit iets over economische belangen van de agrarische sector en ook van de industrie. Er moet toch geld verdiend worden. We ervaren een groot gebrek aan belangenafweging. Verder wordt er gezegd dat er iets moet gebeuren. Daarmee wordt gesuggereerd dat er niets gebeurt. Dat is niet zo. Er gebeurt namelijk heel veel op het terrein van verduurzaming en innovatie. De agrarische sector investeert hier enorm veel en dat wordt door de overheid enorm miskend, c.q. niet onderkend”, aldus Van Oorschot.

Frustrerend

Is dat niet frustrerend? “Natuurlijk is dat frustrerend, want de agrariërs weten niet waar ze aan toe zijn. Denk maar aan het beruchte stikstofkaartje, dat later weer niet bleek te kloppen. Bij ons leeft de vraag: als ik dan iets niet goed doe, wat doe ik dan niet goed?” Hij daagt de overheid uit: “Zeg maar wat er niet goed is: te veel vee, te veel kunstmest, we weten het niet. Dat frustreert, want we weten als ondernemers niet wat er gaat komen. Niemand weet waar hij aan toe is. De landbouw wil en kan bijdragen aan oplossingen, maar die moeten wel mogelijk gemaakt worden.” (Tekst loopt door onder de foto) 


Een ludiek spandoek boven de N59.

Van Oorschot heeft wel een mening over wat de overheid zou moeten doen: “De regering moet de stikstofmaatregelen intrekken en er een reparatiewet er overheen zetten. Maar dat is mijn persoonlijke mening en niet die van LTO.”

Gevolgen voor het eiland

Frank van Oorschot geeft aan de dat er veel meer bedreigingen zijn voor de agrarische sector. Volgens hem ligt nu alleen maar de focus op stikstof, hierdoor zouden vooral de veehouders getroffen worden. “Maar bij de agrarische bedrijfsvoering hebben we met nog veel meer problemen te maken, waarbij ook de akkerbouwers niet worden ontzien.” Als voorbeeld noemt hij dat de provincie ervan uitgaat dat er ‘stroken’ langs natuurgebieden niet gebruikt mogen worden “Onduidelijk is wat stroken zijn en hoe breed deze gaan zijn. Allemaal onzekerheden, zeker omdat we ingesloten zijn door de natuurgebieden rondom het eiland.” 

Hij vervolgt: “Verder hebben we aan de Gebiedstafel stikstof meegedaan als LTO. Als we vragen of er metingen zijn verricht, dan moet men het antwoord schuldig blijven. Maar er ligt wel een heel dik rapport waaraan de land- en tuinbouw zich dienen te houden. De kop van het eiland ligt dicht bij het Europoortgebied met veel scheepvaart en heel veel toeristische bewegingen, waarbij ook veel stikstof vrijkomt. Maar die paar boeren op de kop van het eiland zouden de grootste oorzaak zijn van de stikstofuitstoot. De overheid kan dit ook niet goed verklaren.”

Geen akkerranden

Naast de stikstofmaatregelen zijn er nog veel andere bedreigen. Bij boeren komen er nog andere maatregelen bij, zoals die verwoord zijn in het Zevende actieprogramma nitraat ter bescherming van de verontreiniging van het oppervlaktewater. En dan is er ook nog eens het Europees landbouwbeleid. Eén van de voorschriften is dat de agrariërs vier procent van hun areaal moeten braakleggen. Daarnaast dient langs elke watervoerende sloot er drie meter moet worden braak gelegd. “Dat gaat in januari in en niemand weet nog wat watervoerende sloten zijn. De boeren hebben hun bouwplan voor volgend jaar al gereed, maar ze weten niet waar ze aan toe zijn. Vier procent braak betekent 70.000 voetbalvelden braak in Nederland. Kostbare grond gaat verloren voor voedselproductie en de ondernemer houdt geen inkomen meer over.” (Tekst loopt door onder de foto) 


De Nederlandse vlaggen op z’n kop als teken van het boerenprotest is overal op het eiland zichtbaar (Foto: Erwin Guijt).

Veel investeringen

De boeren hebben de afgelopen jaren veel investeringen gedaan in bijvoorbeeld computergestuurde apparatuur om het milieu zo min mogelijk te belasten. “Die investeringen zijn voor niets geweest, want de maatregelen gaan gewoon door.”

Volgens de regionale LTO-voorzitter moet de overheid tot een andere aanpak komen. “De overheid moet veel meer stimulerend en faciliterend bezig zijn en geen stapels verplichtingen opleggen. Richting de overheid zou ik dan ook willen zeggen: stop eens substantieel extra geld in agrarisch natuurbeheer. Wat we er nu voor krijgen is maar een fooi. Zo krijgen we voor het zaaien van akkerranden maar een paar honderd euro. Dat kost ons veel geld. Als de overheid echt een goed agrarisch natuurbeheer wil -voor mij hoeft het niet hoor- dan moeten ze er veel geld in steken.” Volgens Van Oorschot doet de overheid dat niet, “want door Europa wordt dit dan als oneerlijke concurrentie aangemerkt”. Volgens hem zou er structureel meer geld beschikbaar moeten komen voor verschillende projecten zoals ‘Bodem als Basis’ van LTO Noord en koolstofboeren, ook het onderzoek naar het mechanisch onderwerken van groenbemesters zou gestimuleerd moeten worden. Hierbij ligt volgens hem ook een taak voor de provincie, deze zou “meer technische innovaties moeten stimuleren en niet alleen maar hier en daar projectjes”. 

Nog leuk?

Is het nog leuk om boer te zijn? Hij aarzelt… “Straks komt mijn zoon van zeven van school en hij wil dolgraag een handzaaimachientje hebben. Daar gaan we dan maar eens voor kijken. Dus het enthousiasme en de passie zit er bij hem al vroeg in en dat merk ik ook bij de jonge ondernemers op het eiland. En er zijn veel jonge ondernemers met passie, want het is mooi om een toko van jezelf te hebben, buiten bezig te zijn en een maatschappelijk belangrijke rol als voedselproducent in te vullen”. (Tekst loopt door onder de foto)


De grootste protestvlag van Nederland hangt op Goeree-Overflakkee (Foto: GO Boert Voort).

Actiebereidheid

De afgelopen maanden is gebleken dat er ook op het eiland een grote actiebereidheid is. “Dat zijn we hier niet gewend. Het stikstofbeleid heeft bij velen een snaar geraakt. Dit kan zo niet. De boeren zijn niet de meest de meest extraverte bevolkingsgroep, maar nu is de overheid over een grens gegaan. Actie voeren is nodig geweest en het blijft nodig. Maar tegelijkertijd moeten we als LTO ook nadenken over de eigen aanpak: waar komen we vandaan, waar staan we nu en waar gaan we naartoe en wat is er nodig om te bereiken waar we naartoe willen. Er is niet één boer die tegen natuur is, maar je wordt tegen natuur omdat de natuur juridisch zodanig beschermd wordt dat je bedrijfsmatig klem komt te zitten. En dan ga je over een grens bij boeren. Het is een Haags narratiefje dat boeren de natuur om zeep wil helpen. Dat is pertinent onjuist.”

Lichtpuntjes

Als Frank van Oorschot gevraagd wordt of er nog lichtpuntjes voor agrarisch Goeree-Overflakkee, dan geeft hij aan dat deze er zeker zijn. “We hebben een fantastisch mooi landbouwgebied waar goed wordt samengewerkt met andere bedrijven en toerisme. We hebben goede grond, een goede verkaveling en goede infrastructuur, De potentie is ontzettend groot. Er zijn weinig vergelijkbare gebieden in de wereld. Daarom moet de overheid maar eens keuzes maken. De overheid zou moeten zeggen dat de landbouw op Goeree-Overflakkee het primaat heeft. Dat zijn de lichtpuntjes…”

Dit artikel is ook te lezen in de agrarische bijlage die op dinsdag 15 november is verspreid door Eilanden-Nieuws.

Uit de krant